«Аталар сөзі-тәрбие көзі»
Тәрбие сағаты
Мақсаты: Оқушыларға ұлттық тәрбиенің маңыздылығын, оның ата ақылымен даритынын түсіндіру, сөз қорларын байыту. Нақыл сөздерді, кітаптарды насихаттау.
Көрнекілігі: Кітап көрмесі, нақыл сөздер.
Дәйек сөз: «Аталар сөзі-тәрбие көзі»,
«Алтын ұяң-Отан қымбат,
Құт берекең-атаң қымбат»
Барысы: Әр халықтың өзіне тән ұрпақ тәрбиелеу тәжрибиесі, өзіндік тәрбиелеу жолдары бар. Ата-бабамыз сөз қадірін білген және қастерлеген. Олар ұрпақтарына асыл мұра боларлықтай сөз маржанын үлгі-өнеге қылып қалдырған. Халық аузынан жеткен мақал-мәтел, шешендерден қалған нақыл сөздер осының айғағы. Бүгін өткізгелі отырған «Аталар сөзі-тәрбие көзі» атты іс-шарамыз ата-бабамыздан қалған нақыл сөздереге араналады.
Ата-бабалардан қалған мұраларға мақал-мәтелдерден басқа жұмбақтар мен ертегілер де жатады. Жұмбақтар мен ертегілер баланың ойлау қабілетін қалыптастыруға көмектеседі, ой-өрісін кеңейтеді. Ал, енді пікір алмассақ.
І. Сөз мәйегі-мақал, ол не туралы болады? Бір мақал айтып, оның мағанасын түсіндіріп бере аласыңдар ма?
1. «Кітап-білім бұлағы,
Білім-өмір шырығы».
2. «Ата-баба дәстүрі -әдептілік негізі».
3. Білімнен қымбат досың жоқ, аурудан бетер қасың жоқ.
4. «Жаманнан жирен, жақсыдан үйрен»
5. «Ашу –дұшпан, ақыл –дос,
Ақылыңа ақыл қос».
ІІ. Жұмбақтар баланың ой-өрісінің дамуына, оны терең ойлауға тәрбиелейді. Енді жұмақ шешейік.
Бесжанды бір жансызға мінгеседі,
Үстінен айтақырдың із кеседі. (бес саусақ, қалам)
Өмір-өмір, өмірден, жаққан оты көмірден.
Зымыран деген бір құс бар, жұмыртқасы темірден. (мылтық)
Құлағы мен көзі жоқ, жоқ тіпті қол мен аяғы.
Бірақ ғажап өнерпаз, мәнерлеп ою ояды. (аяз)
Қабат-қабат қаттама,
Ақылың болса аттама. (кітап)
Оны күткен адамдар ұзақ өмір сүреді,
Қадірін білген жарандар,
«Байлық осы»- дер еді. (денсаулық)
ІІІ. Ертегі, аңыз, дастандар да, батырлардың ерлігін, даналардың сөздерін, еңбектерін баяндап, ұрпақтарға үлгі қылады.
Би-шешендер мен жыраулардың тапқырлық, даналық сөздері балаларды адалдық, мейірімділікке баулып, Отанына деген сүйіспеншілікке шақырып, адамгершілік, ар-ұятты сақтауды уағыздайды.
Аталы сөз қалдырған атларымыздан кімдерді білесіңдер?
Иә, еліміздің бірлігін сақтап, ұрпақтарына жол көрсетіп отырған үш биіміз.
Төле би:
«Атадан ұл туса игі, ата жолын қуса игі.
Өзіне келер ұятын, өзі біліп тұса игі.
Жаудан бұққан немені, ортасынан қуса игі», -деген.
Қазыбек би: «Алтын ұяң-Отан қымбат, құт берекең-атаң қымбат,
Аймалайтын анаң қымбат, мейірімді апаң қымбат.
Асқар тауың-әкең қымбат, туып өскен елің қымбат.
Ұят пенен ар қымбат, өзің сүйген жар қымбат»,-деп Отан, туған жер,
Әйтеке би: «Ашу деген ағын су, алдын ашсаң арқырар.
Ақыл деген дария, алдын тоссаң тоқырар.
Кісіге біреу туыспау керек, туысқан соң сөз қуыспау керек.
Сөз қуған бәлеге жолығады, жол қуған олжаға жолығады»,- деп нақыл айтқан.
Бұл нақыл сөздің қандай астары бар екенін түсіндіре аласыңдар ма?
Адалдық дегенді қалай түсінесіңдер?
Отанына, халқына адалдық деген –адал еңбек, ету, елдің көркейуіне себебін тигізу. Отанын жаудан қорғау.
Досыңа адал болу деген –оған көмек көрсету, қиыншылықтан алып шығу.
Ата-анаға адалдық деген –ата-ана алдындағы борышыңды ақтау, ауырып-сырқаса жәрдем ету, қартайғанда қамқорлық жасау.
Бұл нақыл сөздердің бәрі жастарды адамгершілікке, отансүйгіштікке бауып, ата-ананы, үлкенді силауға, кішіге қамқор болып, жақсылардан үлгі алуға шақырады.
«Пайда ойлама, ар ойла,
Талап қыл артық білуге.
Артық білім кітапта,
Ерінбей оқып көруге.» -деп Абай Құнанбаевтың өлең жолдарымен аяқтаймын.
Кітапханаға келіп, кітап оқып тұрыңыздар.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.