Урок по казахскому языку на тему "Еріндік және езулік" (5 класс)

   5-сынып

1.	Қазақ тiлi. Оқулық	Г. Қосымова,  Ж. Дәулетбекова	2015	Атамұра
2.	Қазақ тілі. Оқыту әдістемесі	Г. Қосымова,  Ж. Дәулетбекова	2015	Атамұра
3.	Әдебиет. Оқулық	Ә. Дайыр,  Қ. Айтқалиев,  Ш. Беркімбаева,  Г. Құрманбай	2015	Атамұра
4.	Әдебиет. Хрестоматия	Г. Құрманбай,  Б. Әрінова,  Г. Омарова	2015	Атамұра

6-сынып

1.	Қазақ тілі. Оқулық	А. Қасымбек, А. Шыныбаева	2015	Арман-ПВ
2.	Қазақ тілі. Дидактикалық материалдар	А. Қасымбек, Г. Ағайдарова	2015	Арман-ПВ
3.	Қазақ тілі. Жұмыс дәптері	А. Қасымбек,  А. Байтленова, Л. Генжемуратова	2015	Арман-ПВ
4.	Қазақ тілі. Диктанттар мен мазмұндамалар жинағы	А. Қасымбек, Д. Жаманбаева	2015	Арман-ПВ
5.	Қазақ тiлi. Оқулық	С. Исаев,  Ж. Дәулетбекова	2015	Атамұра
6.	Қазақ тілі. Оқыту әдістемесі	Ж. Дәулетбекова	2015	Атамұра
7.	Әдебиет.  Оқулық	К. Ісләмжанұлы, Б. Әрінова,  Р. Баттал,  Е. Арын	2015	Атамұра
8.	Әдебиет. Хрестоматия	К. Ісләмжанұлы,  Р. Баттал,  Б. Әрінова,  Е. Арын	2015	Атамұра
9.	Қазақ әдебиеті. Оқулық	Г. Рыскелдиева, С. Тұрсынғалиева	2015	Арман-ПВ
10.	Қазақ әдебиеті. Мұғалім кітабы	Г. Рыскелдиева, С. Тұрсынғалиева	2015	Арман-ПВ
11.	Қазақ әдебиеті. Хрестоматия	Г. Рыскелдиева, С. Тұрсынғалиева	2015	Арман-ПВ
12.	Қазақ әдебиеті. Жұмыс дәптері	Г. Рыскелдиева, С. Тұрсынғалиева	2015	Арман-ПВ

   7-сынып

1.	Қазақ тілі. Оқулық		С. Исаев,  Г. Косымова		2016	Атамұра
2.	Қазак тiлi. Оқыту әдістемесі		Г. Қосымова С. Исаев К. Назаргалиева		2016	Атамұра
3.	Әдебиет. Оқулық		Р. Кұтқожина, Қ. Бітібаева, Е. Арын		2016	Атамұра
4.	Әдебиет. Оқыту әдістемесі		Е.Арын		2016	Атамұра
5.	Әдебиет. Хрестоматия		Р.Кұтқожина, Ж.Сәметова Е. Арын		2016	Атамұра
6.	Қазақ әдебиетi. Оқулық.		Қ. Алпысбаев, Ж. Аймұхамбет, Қ. Байтанасова		2016	Жазушы
7.	Қазақ әдебиетi. Әдiстемелiк нұсқау		Ж. Аймұхамбет, Қ. Байтанасова		2016	Жазушы
8.	Қазақ әдебиеті. Оқулық		С.Тұрсынғалиева, А. Дәлелбекқызы		2016	Арман-ПВ
9.	Қазақ әдебиеті Мұғалім кітабы		С.Тұрсынғалиева, А.Дәлелбекқызы		2016	Арман-ПВ
10.	Қазақ әдебиеті Хрестоматия		С.Тұрсынғалиева, А.Дәлелбекқызы		2016	Арман-ПВ
8-сынып
1.		Қазақ тiлi. Оқулық	С. Аманжолов, А. Аманжолов,  Г. Қосымова	2016		Мектеп
2.		Қазақ тiлi.  Әдiстемелiк нұсқау	Г. Қосымова,  Н. Құрманова	2016		Мектеп
3.		Қазақ тiлi. Дидактикалық материал	З. Басыбекова,  З. Ерназарова	2016		Мектеп
4.		Қазақ тілі. Оқулық	Т. Ермекова,  А. Қасымбек, А. Нұрғазы	2016		Арман-ПВ
5.		Қазақ тілі. Мұғалім кітабы	Т. Ермекова,  А. Қасымбек,  Н. Абдижаппарова, А. Бипажанова	2016		Арман-ПВ
6.		Қазақ тілі. Дидактикалық материалдар	Т. Ермекова,  А. Қасымбек, Қ. Балабекова	2016		Арман-ПВ
7.		Қазақ тілі. Диктанттар мен мазмұндамалар жинағы	Т. Ермекова,  А. Қасымбек,  Г. Смағұлова, С. Оданова	2016		Арман-ПВ
8.		Қазақ әдебиетi.Оқулық	С. Мақпырұлы,  А. Қыраубайқызы, К. Құрманбай	2016		Мектеп
9.		Қазақ әдебиетi. Әдiстемелiк нұсқау	С. Мақпырұлы,  А. Қыраубайқызы, К. Құрманбай	2016		Мектеп
10.		Қазақ әдебиетi. Хрестоматия	С. Мақпырұлы,  К. Құрманбай,  Н. Әбішева	2016		Мектеп
11.		Қазақ әдебиетi. Оқулық +CD	Ж. Аймұхамбет,  Қ. Байтанасова,  С. Жұмағұлов	2016		Жазушы
12.		Қазақ әдебиетi. Әдiстемелiк нұсқау	Ж. Аймұхамбет,  Қ. Байтанасова	2016		Жазушы
13.		Қазақ әдебиеті. Оқулық	С. Тұрсынғалиева, Г. Рыскелдиева	2016		Арман-ПВ
14.		Қазақ әдебиеті. Мұғалім кітабы.	С. Тұрсынғалиева, Г. Рыскелдиева	2016		Арман-ПВ
15.		Қазақ әдебиеті. Хрестоматия	С. Тұрсынғалиева, Г. Рыскелдиева	2016		Арман-ПВ

         9 -сынып

1.	Қазақ тiлi. Оқулық	Р. Әмір, М. Атабаева	2013	Мектеп
2.	Қазақ тiлi. Әдiстемелiк нұсқау	Р. Әмір, М. Атабаева,  Ш. Есмағанбетова	2013	Мектеп
3.	Қазақ тiлi. Дидактикалық материалдар	Ш. Есмағанбетова, З. Бүркiтбаева	2013	Мектеп
4.	Қазақ тілі. Оқулық	Б. Хасанов, А. Қасымбек	2013	Арман-ПВ
5.	Қазақ тілі. Әдістемелік құрал	Б. Хасанов, А. Қасымбек, З. Сәбитова	2013	Арман-ПВ
6.	Қазақ әдебиетi. Оқулық	Т. Ақшолақов, Т. Жұмажанова, С. Қалиев,  С. Дүйсебаев	2013	Мектеп
7.	Қазақ әдебиетi. Әдiстемелiк нұсқау	Т. Жұмажанова, Т. Ақшолақов, С. Қалиев,  С. Дүйсебаев	2013	Мектеп
8.	Қазақ әдебиетi. Хрестоматия	Ұ. Асыл, Т. Жұмажанова,  Ѓ. Бейсенбаев	2013	Мектеп
9.	Қазақ әдебиеті.  Оқулық	С. Тұрсынғалиева,  Г. Бәкенова	2013	Арман-ПВ
10.	Қазақ әдебиеті.  Әдістемелік құрал	С. Тұрсынғалиева,  Г. Бәкенова	2013	Арман-ПВ
11.	Қазақ әдебиеті. Хрестоматия	С. Тұрсынғалиева,  Г. Бәкенова	2013	Арман-ПВ
12.	Қазақ әдебиеті.  Дидактикалық материалдар	С. Тұрсынғалиева,  Г. Бәкенова	2013	Арман-ПВ
13.	Қазақ әдебиеті. Жұмыс дәптері	С. Тұрсынғалиева,  Г. Бәкенова	2013	Арман-ПВ

         10-сынып

1.	Қазақ тілі. Сөз мәдениеті. Оқулық	Н. Оразақынова, К. Әбдірейімова, Н. Әміреев,Н. Сапакова		2014	Мектеп
2.	Қазақ тілі. Сөз мәдениеті. Әдістемелік нұсқау	Н. Оразақынова, К. Әбдірейімова		2014	Мектеп
3.	Қазақ тілі. Сөз мәдениеті. Диктанттар жинағы	К. Әбдірейімова, Ж. Ибрагимова		2014	Мектеп
4.	Қазақ тілі. Оқулық	Б. Хасанұлы, А. Қасымбек, А. Қаныбекова		2014	Арман- ПВ
5.	Қазақ тілі. Әдістемелік құрал	Б. Хасанұлы, А. Қасымбек, Р. Дүйсебаева, А. Қаныбекова		2014	Арман- ПВ
6.	Қазақ тілі. Дидактикалық материалдар	Б. Хасанұлы,А. Қасымбек, А. Қаныбекова, Л. Байбосынова		2014	Арман- ПВ
7.	Қазақ тілі. Жұмыс дәптері	Б. Хасанұлы,А. Қасымбек, А. Қаныбекова		2014	Арман- ПВ
8.	Қазақ әдебиеті. Оқулық	Қ. Алпысбаев, Б. Әбдіғазиұлы, Б. Сманов,Ж. Сәметова		2014	Мектеп
9.	Қазақ әдебиеті. Әдістемелік нұсқау		Қ. Алпысбаев,А. Далабаева, Ж. Сәметова,Б. Әбдіғазиұлы	2014	Мектеп
10.	Қазақ әдебиеті. Хрестоматия		Қ. Алпысбаев,Ж. Сәметова, А. Далабаева	2014	Мектеп
11.	Қазақ әдебиеті. Дидактикалық материалдар		Г. Раева,Ж. Сәметова, А. Далабаева	2014	Мектеп
12.	Қазақ әдебиеті. Оқулық		С. Тұрсынғалиева, А.Такишева	2014	Арман- ПВ
13.	Қазақ әдебиеті. Хрестоматия		С. Тұрсынғалиева, А.Такишева	2014	Арман- ПВ
14.	Қазақ әдебиеті. Әдістемелік құрал		С. Тұрсынғалиева, А.Такишева	2014	Арман- ПВ
15.	Қазақ әдебиеті. Дидактикалық материалдар		С. Тұрсынғалиева, А. Такишева	2014	Арман- ПВ
16.	Қазақ әдебиеті. Жұмыс дәптері		С. Тұрсынғалиева, А. Такишева	2014	Арман- ПВ

         11-сынып

1.	Қазақ тiлi. Оқулық	Г. Қосымова	2015	Мектеп
2.	Қазақ тiлi.  Әдiстемелiк нұсқау	Г. Қосымова	2015	Мектеп
3.	Қазақ тiлi.  Дидактикалық материалдар	Г. Стамқұлова,  Г. Оспанова	2015	Мектеп
4.	Қазақ тiлi. Диктанттар жинағы	М. Атабаева	2015	Мектеп
5.	Қазақ тілі.  Оқулық	А. Қасымбек,  М. Сағадиева, З. Аманжолова	2015	Арман-ПВ
6.	Қазақ тілі. Мұғалім кітабы	А. Қасымбек,  Л. Оспанова	2015	Арман-ПВ
7.	Қазақ тілі. Диктанттар мен мазмұндамалар жинағы	А. Қасымбек, М. Сағадиева	2015	Арман-ПВ
8.	Қазақ әдебиетi. Оқулық	Р. Бердібай,  Р.Нұрғали,  Б. Ыбырайым,  Ж. Дәдебаев, Қ.Мәдібай	2015	Мектеп
9.	Қазақ әдебиетi. Әдiстемелiк нұсқау	Б. Сманов	2015	Мектеп
10.	Қазақ әдебиетi. Дидактикалық материалдар	Ә. Мұхтарова	2015	Мектеп
11.	Қазақ әдебиетi. Хрестоматия	Б. Ыбырайым,  Р. Бердiбай,  Р. Нұрғали	2015	Мектеп

Күні:                     Сыныбы:

Сабақтың тақырыбы: Д.Бабатайұлы «Аягөз қайда барасың?»

Сабақтың мақсаты:

а) Д.Бабатайұлының өмірінен мәлімет бере отырып, оқушылардың сабаққа деген қызығушылықтарын арттыру және өлеңінің негізгі идеясын ашу;

ә) мәнерлеп оқу, мазмұндау, өлең құрылысын ерекшелігін жете талдай білу дағдысын дамыту;

б) Ақын шығармаларын оқи отырып,Отанын сүюге,еңбексүйгіштікке,ұқыптылыққа тәрбиелеу;

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,талдау,іздену т.б

Сабақтың көрнекілігі: сызбалары,кестелері, дидактикалық материалдар т.б

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

ә) Үй тапсырмасын пысықтау:

Үйге берілген үш би туралы сұраймын оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1. Ұлы жүздің биі туралы не білесің?

2. Орта жүздің биі туралы не білесің?

3. Кіші жүздің биі туралы не білесің?

б) Жаңа сабақты түсіндіру:

Дулат Бабатайұлы-қазақ әдебиеті тарихындағы елеулі тұлғалардың бірі. Ол 1802 жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Аягөз ауданындағы сандықтас деген жерде дүниеге келген. Кішкентай күнінен зерек болып өскен ақын сауатын мұсылманша ауыл молдасынан ашып, арапша хат таниды, кейін Шағатай, түрік тілдерін игереді. Ақындық өнері ерте оянған Дулат өзінен бұрынғы ақын – жыраулардың мұраларының сусындап өскен. Ақын туып – өскен жер ақындық өнерді ерекше қастерлеген аймақ болған.

Ақынның өмір сүрген кезі қазақ даласындағы хандық дәуірдің жойылып, патша үкіметінің отарлау саясаты кеңінен өріс ала бастаған шаққа тура келді. Бұл екі жақты қанауға түскен қара халық үшін өте бір ауыр кезең болды. Ақын шығармашылығынан өзі өмір сүрген дәуір шындығы арқау болды. Оның «О, Сарыарқа, Сарыарқа!», «Ақжайлау мен сандықтас», «Асқар таудың сәні жоқ», «Ата қоныс арқадан» тәрізді өлеңдерді сол кездегі өмір шындығын бейнелейтін ақын даусы болды. Ақын ел бірлігімен бүтіндігін жырлады, қазақтың кешегі алаңсыз күндерін аңсады.

Дулаттың өзіне ғана тән ерекшелігі-поэзияда бірінші рет қазақ жұртын тұтас алып қарай отырып,оны ел басшысынан бұқара халықты айыра бөліп алып сөз етуі. Екіншіден, патша өкіметінің отаршылдық езгісін қоса сынау дәрежесіне дейін көтере алды.

Өлеңнің мазмұндық желісіне арқау болған мәселе-патшалық Ресейдің қазақ жерін отарлау саясаты екенін түсіндіре отырып «Аягөз қайда барасың?» өлеңін мәнерлеп оқып беремін.

Кітаппен жұмыс: Кітаптан өлеңді мәнерлеп,нақышына келтіре оқып береді.

Білімді бекіту: Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

1. Аягөз өзені қайдан бастау алып,қалай қарай ағады?
2. Аягөз кімнің жері еді?- деген өкінішін қалай түсінесіңдер?
3. Аягөз жағасына дуан түскеннен кейінгі жағдайды ақын қалай суреттейді?

Білімді бағалау: Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Үйге тапсырма: Дулат Бабатайұлының «Аягөз қайда барасың?»өлеңін оқып келу

Күні:                         Сыныбы:

Сабақтың  тақырыбы: Дулат Бабатайұлы. «О,Ақтан жас,Ақтан  жас»

Сабақтың   мақсаты:

Білімділік:Д.Бабатайұлының  өмірі мен  шығармашылығына шолу жасау, өлеңнің құрылысы мен көркемдік ерекшеліктеріне тоқталу;

Дамытушылық:Оқушылардың  тіл байлығын арттыру, сөздік қорларын молайту,шығармашылықпен жұмыс істеуге дағдыландыру.

Тәрбиелік: Оқушыларды  қарапайымдылыққа, адамгершілікке баулу.

Оқытудың  әдісі: Блум  жүйесі.

Сабақтың  түрі: Жаңа  ұғымды меңгерту.

Сабақтың  көрнекілігі: Интерактивті тақта, кестелер,т.б

Сабақтың  барысы:

                          1/ Ұйымдастыру кезеңі

                          2/ Үй тапсырмасын сұрау

                          3/ Жаңа тақырыпты меңгерту.

Үй тапсырмасы:

1/Күлтегін  жырында  еркіндік, бостандық, тәуелсіздік  идеясы  қалай  көрінген2/ 2/Күлтегін  жырының  басты тақырыбы қандай, нені ұқтыңдар?

3/ Күлтегін жырының  тәрбиелік мәні  неде?

Жаңа сабақ:

Танып білу кезеңі: Д.Бабатайұлы  1802жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысының  Аягөз ауданында  дүниеге келген.Қарапайым  ортадан  шыққан.Жастайынан ауыз  әдебиетінен, жыраулар мұрасынан  нәр алып өскен. «Өсиетнама» атты өлеңдер жинағы бар. Ақынның шығармалар жеке кітап болып басылып шыққан.

Түсіну кезеңі:1/ Өлең неліктен  «О, Ақтан жас,Ақтан жас» деп аталды, өлең  бойынша жай жоспар құру:

1/Жетімдік

2/Тоқшылық

3/Бозбала шақ,ғашықтық

4/Жастық шақ,батырлық

5/Ел қорғаны

6/Орындалған арман

7/Үміт

Өлеңді мәнерлеп  оқыту.

Бежін-Қытай елінің астанасы  Пекин.

Қолдану кезеңі: Өлең   кейіпкері-Ақтан жасқа  тән сипаттар:

Қамқор көңіл, күмәнді күдік, асқақ арман,

болашаққа  деген сенім.

Талдау  кезеңі: Өлең құрылысына  талдау жасау. Қысқаша түсінік  беру,еске       түсіру . /Шұбыртпалы ұйқас/

Жа- рық    сәу- ле  //  кө- ре   ал-  май, а  8буынды,2бунақты

А.б     б.б        б.б    а.б.    а.б   а.б   т.б     б.б

Ел    ша  -ңы    на  // е-  ре   ал- май, а  8буынды,2бунақты

Т.б    а.б   а.б   а.б  а.б а.б   т.б   б.б

Сол   бо-  йы   //ке-  тер   ме   е- кен- сің? ә 9 буынды,2бунақты

Б.б   а.б    а.б  а.б   б.б  а.б а.б  б.б   б.б

Жа  -пан-  ға    біт-  кен   жа- пы- рақ  б

А.б   б.б   а.б   б.б   б.б   а.б   а.б   б.б

Өлеңнен тұрақты сөз тіркестері  мен  шешендік  оралымдардың  айырмашылығын  тауып,жазу.

Шешендік оралымдардың  еркін тіркестерге  қарағанда   ой жүйріктігіне құрылады.

Тұрақты  тіркестердің  орны ауыстырылмайды, шешендік оралымдарды, еркін тіркестерді  ауыстыруға болады.

Мысалы: /Жетімдік белі, кедейлік белі,жоқшылық белі;жарық сәуле,от сәуле,т.б./ ел шаңы-көш шаңы;шаң бермейтін-түр бермейтін.

Синтездеу  кезеңі: Риторикалық  сұраулы  сөйлемдерді тауып оқу.

«Ақтан  жас»  дегенде сөйлеуші  өз сөзі арқылы сөз арнаушы  адамның өзінен кіші  екендігін меңзеп тұр.

Көріктеу-көрнекті тіл.

Жаңа  сабақты сұрақтар  арқылы  бекіту.

1/ Өлең  неліктен «О,Ақтан жас,Ақтан жас»  деп аталды?

2/Шешендік оралымдарға  тоқтал.

3/ Неліктен, Д.Бабатайұлының  өлеңін  сұрай  арнау  үлгісінде  жазылған  дейміз?

Оқушыларды  бағалау. Үйге  тапсырма беру. Дулат Бабатайұлы. «О,Ақтан жас, Ақтан  жас» өлеңін мәнерлеп оқу.