4. Оқиға
айту (Мұғалім сыйы). Күн құшағында А. Исаакян, аударған Ә.
Нілібаев
Көктем жаңа
шығып келе жатқан кез болатын. Тау бөктері көгеріп, жылы-жылы жел есіп, күн
шұғыласын төңірекке мол төгіп келе жатқан шақ еді.
Бір байдың
үйінің жанында үсті-басы алба-жұлба жетім бала бүрісіп тоңып отыр.
Кіп-кішкентай қолын созып, ары-бері өткен адамдардан қайыр сұрайды. Олар
жетім балаға көз қырын салып та қарамайды. Сөйтіп отырғанда Күн еңкейіп, тау
жоталарынан ары асып, көрінбей кетіп бара жатты. Суық жел соғып, бала
дірілдеп кетті.
О, алтын
Күн, мейірімді күн! Мені нұрыңмен жылытатын сен ғана едің. Мені тастап қайда
барасың? Менде баспана жоқ, ана да жоқ. Енді қайтіп жан сақтаймын? Қайта
оралсаңшы, әйтпесе мені өзіңмен бірге ала кетсеңші, қайырымды Күн! Күн ептеп
жылжып барып, тау жоталарынан асып кетті де, қайтып көрінбеді.
–
Қайырымды Күн, мен білемін, сен өзіңнің шешеңе кеттің ғой. Сонау таудың арғы
жағында сенің үйің бар. Енді мен саған барамын, қайтсем де сені табамын.
Осылай
деп жетім бала өзі-өзіне іштей серт берді де, жоталарынан күн ары қарай асып
кеткен тау жаққа қарай жүре берді. Сөйтіп, ол қала шетіне шығып, тауға
өрмелеп, тоқтамастан жүре берді.
Кішкентай
балаға таудан асу оңайға түспеді. Аяғын тас тіліп, қатты ауырды, бірақ бала
тоқтамады. Тау басына өрмелей берді.
Күн
батып, қас қарайып, төңіректі түн түнегі тұмшалады. Тау басында, сонау көк
аспанда жұлдыздар жымыңдайды. Суық жел соға бастады.
Кішкентай
бала тау басына өрмелей берді, өрмелей берді.
Бір
сәтте үрген иттің даусы естілді. Сәлден соң:
– Бұл
кім? Қайда кетіп барасың?– деген үлкен кісінің даусы шықты.
– Мен
кішкентай баламын. Күнді іздеп барамын. Айтшы, ағатай, Күннің үйі қай жерде?
Алыс па, әлде жақын ба?– деді бала.
Әлгі
адам баланың жанына келді.
–
Шырағым, балам, өзің әбден шаршаған екенсің. Қарның да ашып тұрса керек. Келе
ғой қасыма. Өзіңнің әке-шешең қайда?
– Менің
әке-шешем жоқ.
– Жүр ұлым, үйге
барайық – деп, мейірімді адам оныкөтеріп алып үйге кірді. Бұлардың үйі титтей
ғана балаған екен. Шешесі мен үш баласы кішкентай байғұс жетімді жылы жүзбен
қарсы алды.
– Міне,
балаларым, мен сендерге бір кішкентай бауыр тауып әкелдім. Өздерің үшеу
едіңдер, енді төртеу боласыңдар,– деді. Бұл кісі байдың жалшысы еді. Ең
алдымен баланы шешесі құшақтап қарсы алды. Бетінен сүйіп, төрге отырғызды.
Содан соң үш бала бауырларынша құшақтап, мәз болып күлісіп жатты. Ал жетім
бала болса, қуанғанынан көзіне жас алды.
Барлығы отырып
кешкі тамақтарын ішті. Содан соң шешесі баланы өзінің қасына жатқызды.
Баланың көңілі жай тауып, рақаттана ұйықтап кеткен еді. Жетім бала ұйықтап
жатып түс көрді. Түсінде ол таудың щыңынан асып барып, Күнді тапқан екен. Күн
оны өзінің ыстық та, мейірімдіқұшағына алыпты.Сөйтіп ол Күн құшағында ұйықтап
жатыпты. Қатты қуанған бала ұйқысынан оянып кетеді. Қараса, Күннің құшағында
емес, ананың ыстық бауырында жатыр екен. Сонда бала ананың құшағы Күннің
құшағынан да ыстық екенін түсінді.
Сұрақтар:
1.
Бала неліктен Күннің жылуын іздеді?
2.
Үлкен кісі қандай дұрыс әрекет жасады?
3.
Бала күннің жылуын қайдан тапты?
4.
Өздерің жылуды қайдан және қалай сезінесіңдер? Әңгімелеп беріңдер.
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.