А.Байтұрсынов. "Екі шыбын" тақырыбында өткен ашық сабақ презентациясы

• 1 слайд

  Үй жұмысы 1. Ахмет Байтұрсыновтың өмір жолы. 2. «Ақын ініме» өлеңінен үзінді жаттау

• 2 слайд

  Сыр сандық

• 3 слайд

  1.  Ахметтің әкесі Байтұрсын қандай адам болған? 2. Ақын жастарды адам мінезіндегі қандай кемшіліктерден аулақ болуға шақырады? 3. «Ахмет- ақын»  деген ұғымға  тағы да қандай қасиеттерді енгізер едіңдер? 4. 1912-1922 жылдар аралығында Ахметтің жинақтары қай қалаларда басылып шыққан еді? 5. «Ақын ініме» деген өлеңінде ақын адам мінезіндегі қандай қасиеттерді сынайды?

• 4 слайд

  Сандықшаның сыры Адамға тіл, құлақ қандай керек болса... білім де сондай керек. Ахмет Байтұрсынов

• 5 слайд

  «Бес арыс» деп кімдерді айтамыз?

• 6 слайд

  Ахмет Байтұрсынұлы – балаларды оқу – білімге шақырып, көп жылдар бойы ұстаздық қызмет атқарған ағартушы педагог, қазақ тіл білімінің ірге тасын қалаушы. Ахметтің ақындығы мен аудармашылығы 1909 жылы Петербургте шық  қан « Қырық мысал» жинағынан басталады. «Қырық мысал» - ұлы ағартушының мұратынан туған өлеңді шығармалар топтамасы. 1901-1922 жылдары аудармамен айналысқан. 

• 7 слайд

  Ал, балалар Ахмет атамыз кімдерден қандай шығармалар аударды? Кім біледі?

• 8 слайд

  Аудармалары Пушкин «Ат», «Алтын әтеш», «Балықшы мен балық», «Данышпан Аликтің ажалы» Араб тілінен «Нәбік аты» Вальтер «Алтын әтеш» Надсон «Шайылған көз жасымен» Крылов «Аққу, шортан һәм шаян», « Егіннің бастары, «Өгіз бен бақа» т.б.

• 9 слайд

  Мысал-эпостық шығармалардың ішіндегі ең қысқа түрі. Әрқашан сатиралық сипатта болады. Көбіне аң, хайуанат, кейде зат туралы жазылады да, сол арқылы адам бойындағы мін, әлеуметтік ортадағы кемшілік мазаққа айналдырылып, сықақпен сыналады. Идеясы астарсыз, ашық, тура, тілі мірдің оғындай өткір, шымшыма, шымыр келеді.

• 10 слайд

  “Екі шыбын” мысалы Бір өгіз күні бойы тартып сабан, Қайтты елге сабанымен кешке таман. Мүйізінде қара шыбын отыр еді, Кез болды бір танысы жолда оған Танысы мұны көріп келе жатқан, Астында өгізі бар сабан тартқан. “Көзіме күні бойы көрінбеп ең, Келесің,сөйле,-деді,-сен қай жақтан?” Сонда ол мұрнын көкке көтереді, Адамсып, маңғазданып жөтеледі: “Жер жыртып күні бойы шаршап келем, Мазалап сұрап саған не керегі?” Адамды кейбір түрлі алып еске, Қарасақ ғибрат бар бұл кеңесте. Біреудің я қайратын, я дәулетін Өзімсіп жүретіндер бар емес пе? Кейбіреу көтереді мұрнын көкке, Өз әддін өзі білген адам көп пе? Мақтанып, бәрін де өзім айттым дейді, Біреудің шылауында жүріп текке.

• 11 слайд

  Мағынаны ажырату. Тірек сөздер. Шыбын,сабан, өгіз ,жер жырту, ғибрат, мұрнын көкке көтеру.  Сөздік жұмысы  Маңғаздану - паңсыну, тәкәппарлану  Мақтаншақ адам - өзін-өзі асыра бағалайтын,мақтауды сүйетін адам  Әддін – шамасын , күшін  Ғибрат – үлгі, өнеге  Мұрнын көкке көтеру – менсінбеу 

• 12 слайд

      (І топқа): А.Байтұрсыновтың  шығармашылығы жөнінде 4 сұрақтан тұратын сұхбаттасудың үлгісін көрсету (мәнді,ұтымды сұрақтар мен толық, дұрыс жауаптар бағаланады)    (ІІ топқа):берілген өлеңді оқып, бір- біріне түсіндіреді, түсінігі бойынша негізгі тақырыбын ашып айтады, берілген өлең мәтіні бойынша рөлге бөлініп, қойылым көрсетеді.(басқа топ мүшелері бағалап, тақырыбын айтады)    (ІІІ топқа):Ғаламтордан орыстың мысалшы ақыны И.А.Крылов туралы мәліметтер табу.    (постерда қорғау)  (ІV топқа): Өлеңді құрылысына қарай талдау

• 13 слайд

  -Балалар, адамның жақсы-жаман қасиеттері туралы қандай мақал-мәтел, афоризмдерді білеміз?

• 14 слайд

  Адамның жақсы-жаман қасиеттері туралы мақалдар Жақсымын деп мақтанба халық айтпай, Батырмын деп баптанба, барып қайтпай. Жақсының өзі өлгенмен, сөзі өлмейді. Өзі жақсы кісіге, бір кісілік орын бар. Ақ сауыттың жағасы бар, жеңі жоқ, шын жақсының ашуы бар кегі жоқ. Биік төбеге шықсаң, көзің ашылады. Жақсымен сөйлессең, көңілің ашылады.

• 15 слайд

  Жаңа сабақты бекіту сұрақтары: 1.Мысалдан қандай әсер алдыңдар? 2.Мысалды қалай өмірмен байланыстыруға болады? 3. Қазіргі өмірде осы шыбын секілді адамдар барма?

• 16 слайд

  А.Байтұрсынұлы мен Крыловтың айтар ойы, ұсынар түйіні біреу-адамдар ар-сындағы алауыздық,оның зияны. Жалғыз-ақ осы түйінді орыс ақыны өлеңнің басында айтса, қазақ ақыны бұл ойды таза қазақы машықпен әрі өрбіте келе, көпке ғибрат ретінде ұсынып отырады.  Ал ,балалар осы өлеңнің ғибраты қай шумақта айтылған кім оқиды? 

• 17 слайд

  Үй жұмысы Ақынға хат жазу. «Екі шыбын» мысалын жаттау

• 18 слайд

  «Анкета» әдісі 1.Менсабақтажұмыс…жасадым 2.Меніңсабақтажасағанжұмысыма 3.Сабақмаған 4.Менсабақта 5.Меніңкөңіл-күйім 6.Сабақтыңматериалымаған 7.Үйжұмысымаған белсенді/неғұрайлы Көңілімтолды/толмады ұзақ/қысқанемесетез шаршамадым/шаршадым жақсарды/төмендеді түсінікті/түсініксіз пайдалы/пайдасыз Қызықты/қызықсыз жеңіл/күрделі қызықты/қызықсыз 1.Менсабақтажұмыс…жасадым 2.Меніңсабақтажасағанжұмысыма 3.Сабақмаған 4.Менсабақта 5.Меніңкөңіл-күйім 6.Сабақтыңматериалымаған 7.Үйжұмысымаған белсенді/немғұрайлы Көңілімтолды/толмады ұзақ/қысқанемесетез шаршамадым/шаршадым жақсарды/төмендеді түсінікті/түсініксіз пайдалы/пайдасыз Қызықты/қызықсыз жеңіл/күрделі қызықты/қызықсыз