Қазақ әдебиеті "Жұмбақтар" 5 сынып

ҚР БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

КАЧИР АУДАНЫ ВОСКРЕСЕНКА ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ МЕКТЕБІ

	Жұмбақтар

 

ҚҰРАСТЫРҒАН: ЖАРМУЛДИНОВА ДИНАРА РАШИДОВНА

2014 – 2015 оқу жылы

Күні: 18.11.2014 ж          пәні: қазақ әдебиеті                       сыныбы: 5 «Б»

Тақырыбы: Жұмбақтар.

 Мақсаты:

1.Оқушылардың танымдық қабілетін арттыра отырып, жұмбақтардың  ғибраттық,тәрбиелік  мәнін, сөйлемдегі орнын таныту.

2.Алғырлығы мен аңғарымпаздық,тез шешім қабылдай білу, ойлау қабілетін арттыру.

3.Ата мұраны құрмет тұтуға, өз пікірін жұмбақпен көркемдеп жеткізіп, ойын түйіндеп айта білуге тәрбиелеу.

Сабақ түрі: жаңа материалды меңгерту

Сабақ типі: білім-білік, дағдыны арттыру

Әдіс-тәсіл: пікір бөлісу, талдау, сұрақ-жауап, іздендіру т.б.

Сабақ барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі. 

1.Балалармен амандасу,оқушыларды түгендеу,сыныпта кім кезекші екенін анықтау,сынып тазалығын тексеру.

2.Үй тапсырмасын тексеру, өткен сабақты пысықтау арқылы жаңа сабаққа бағыттау. ( Мақал-мәтелдер туралы түсінік,мақал-мәтелдер).

ІІ.Жаңа сабақ. 

Жұмбақтар – фольклордың ең ескі түріне жатады.Адам  ойының ұшқырлығын танытатын жанр.Ол барлық елдің әдебиетіне тән.Ертеде адамның ақыл-ойының деңгейін жұмбақпен сынайтын болған.Жұмбақта белгісіз зат белгілі бір затқа салыстырыла суреттеледі.Жұмбақталатын заттар: адам,адамның дене мүшелері,табиғат туралы,оқу-білім,ғылым, техника жаңалықтары, т.б.

Сөздік

Ең ескі түрі – самый древний вид

Ертеде – в старину

Ақыл-ойының деңгейі – уровень знаний и мышлении

Сынайтын болған – испытывали

Белгісіз зат – неопределенный предмет

Белгілі – определенный

Салыстырылады – сравнивается

Сұрақтар

1.Жұмбақтар туралы не білесіңдер?                                                                               2.Жұмбақта белгісіз зат қалай суреттеледі?                                                                    3.Қандай заттар жұмбақталады?

Жұмбақтар туралы түсінгендеріңді айтыңдар.

1.Мамықтай ұлпа,

Қанттай ақ.

Қыста жер бетін басады.

Жазда сайға қашады.

(Қар)

Сөздік

Мамықтай ұлпа – пушистый как пух

Сайға қашады – бежит в овраг

А)Жұмбақ затты неге теңеген? Мамықтай ұлпаға, .......

Ә)Қазақ тіліне аударыңдар: сахар,белый,зимой,земля,летом.

Б)Шешуін табыңдар.

2.Шелек қалпақ басында,

Сәбіз екен танауы.

Қыста қардан туатын,

Тауып көрші,сен оны.

(Аққала)

3.Аяғы бар,басы бар,

Арқалаған тасы бар.

(Тасбақа)

4.Қалың киімді ұнатады,

Шешіндірсең жылатады.

(Сарымсақ)

5.Күннен көзін алмайды,

Мойны бірақ талмайды.

(Күнбағыс)

А)Қазақ тіліне аударыңдар: толстый,одежда,любит.

Сөздік

Шелек қалпақ басында – на голове кепка из ведра

Туады – рождается

Арқалаған тасы бар – тащит на спине камень

Шешіндірсең жылатады – разденешь,заставит плакать

Көзін алмайды – не отрывает глаз

Мойын – шея

Талмайды – не устает

А)Шешуін табыңдар:

6.Апам үшін қам жеген,

Тозаң жұтып,шаң жеген.

Жатыр үйде айдаһар,

Ондай мешкей қайда екен?

(Шаңсорғыш)

А)Жұмбақ затты неге теңеген?

Ә)Синоним сөздерді табыңдар: тозаң,жұтып,шаң жеген.

Б)Шешуін табыңдар.

7.Тілі бар,үні жоқ,

Өзін адам түсінген.

Жүрегі бар да,қаны жоқ,

Сөйлеп тұрған ішінен.

(Кітап)

А)Қазақ тіліне аударыңдар: нет звука,есть сердце,нет крови.

Ә)Шешуін табыңдар.

8.Бұдан кір қорқады,

Судан бұл қорқады.

(Сабын)

Сөздік

Апам үшін қам жеген – заботиться о маме

Тозаң жұтып – проглатывает пыль

Мешкей – ненасытный

Үні жоқ – нет звука

Өзін түсінген – его понимает

Бұдан кір қорқады – его боится грязь

Рефлексия:карточкамен жұмыс жасау

Сабақта білдім Узнал на уроке	Тақырып жөнінде өз пікірім Личное отношение к изучаемому	Мұғалімге  бүгінгі сабақ жөнінде хат Письмо учителю о сегоднешнем уроке

Бағалау: сабақта жұмыс жасаған оқушылардың білімдерін бағалау.

Үй тапсырмасы: 10 жұмбақ жазып келу, жатқа оқып , жасыру.

Сабақ аяқталды! Сау болыңдар!