Қазақ тілі және әдебиет "Жанқожа батыр.Сөз таптары"

Сабақтың тақырыбы: Жанқожа батыр.Сөз таптары

 Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Студенттерге Жанқожа батыр  туралы тусінік беру.

Дамытушылық: Студенттердің ой өрісін сөз табы  ережесімен толықтыру.

Тәрбиелік: Студенттерді адамгершілікке, еңбексүйгіштікке  тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:       аралас    сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру , талдау

Сабақтың көрнекілігі:   суреттер.

Пәнаралық байланыс: әдебиет, тарих

Сабақтың барысы:

а). Ұйымдастыру:

Студенттермен амандасу, түгелдеу, оқу құралдарын тексеру. Сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Студенттердің зейінін сабаққа аудару

ә). Үй тапсырмасын пысықтау:

Үйге берілген тапсырманы сұраймын. Студенттерге өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын.

б) Жаңа сабақты түсіндіру.

     1-тапсырма    Түсініп оқып шығыңыздар

                                        Жанқожа батыр      

     19-ғасырдың 20-жылдарынан бастап Сыр бойы мен Арал теңізінің шығыс жағалауын қоныстанған қазақтарға өз үстемдігін жүргізе бастаған Хиуа, Қоқан хандықтары 1830-1840 жылдары жергілікті халыққа өктемдігін одан әрі күшейтті. Хиуа хандығы Жаңадария, Қуаңдария, Қызылқұмнан өтіп, Қосқорған, Арал теңізіне дейінгі аралықтағы Сыр бойындағы қазақтарға шапқыншылықтар жасап, малдарын барымталап, әйел, бала-шағаларын тұтқынға алып кетіп отырды. Қоқандықтар шекара бекітіп, әкімшілік құрып, 1817 жылдан бастап салына бастаған бекіністерінен әркез жасақтар шығарып, бейбіт елді шауып, алым-салық жинап кетіп тұрды.Осындай зорлық–зомбылықтан жапа шеккен қазақтар, жастайынан әділдігімен, батырлығымен елге танымал болған Жанқожаның төңірегіне топтасты. Жанқожа 17 жасында Кіші жүз құрамындағы Әлімұлы тайпасының жергілікті рулары сайлап алған Қылышбай ханның Хиуа бекінісіне жасаған жорығы кезінде жасаққа елеусіз еріп барып, ешкімге дес бермей тұрған қарақалпақ батыры Тықыны жекпе-жекте өлтіреді.                                                                               

2-тапсырма  Сөз табы

Қазақ тілінде тоғыз түрлі сөз табы бар.

1. Зат есім

2. Сын есім

3. Сан есім

4. Есімдік

5. Етістік

6. Үстеу

7. Шылау

8. Одағай

9. Еліктеу сөздер

   Зат есім заттың атын білдіреді. Сұрақтары: Кім? Кімдер? Не? Нелер?

Мысалы: ата, өндіріс, тоқыма, киім, сауысқан.

3-тапсырма   Мына сөздерге сұрақ қойып қойып көшіріп алыңдар.

Бөлмелер, жол, темір, сіңлі, дән, инженер, білек, профессор, аспан, достар, теңіз, аққулар, басшы.

4-тапсырма шы,ші жұрнақтары арқылы зат есім жасап, оларды орыс тіліне ел, үй, су, етік, кеме, егін, аспаз, жау, темір, тігін, футбол, тас , бағдарлама

   Білімді бекіту: Өткен тақырыптар бойынша бірнеше сұрақтар қоя отырып, түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

Қорытындылау

Бағалау: Сабаққа қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Үйге тапсырма:   Зат есімнің әр түріне екі сөйлемнен құрастырыңыздар.