Дидактический материал "Ѳмскүл ѳмсклҺнә авъяс"

МКОУ «Сарпинская средняя общеобразовательная школа»

Ѳмскүл ѳмсклҺнә авъяс.

               Күцәснь : хальмг келнә багш

Дорджиева Татьяна Герасимовна.

п.Сарпа, 2016җ

Күцл: СурҺульчнриг хуучн авъясла таньлдулх,нег-негән күндлҗ,Һольшгар бийән бәрдг дасхх.                                                                                                            Эклц:     Чингис Богд уңгта                    

ЧимлҺтә «ҖаңҺр»тууҗта

Зая-Пандит багшта

Хошуд әәмг болдг!

Хәәртә хошуда баҺчуд

Тууҗан медхәр зүткнә

Келнд нерәдсн нәәритн

ЦаҺан седкләсн йѳрәҗәнә!

Хальмг улст кесг ончта хадҺлҗ йовх авъясмуд бәәнә.ϴмскүлин авъяс хамгин ачта сәәхн болҗ медгднә.Эн хәәртә зокъялыг мана бичкдүд болн багшнр үзүлҗәнә.

(Сәәхн ширдг деер гиичнр сууна)

Тууҗ.  Хошуд әәмг  ХорҺтын Һәрән ѳрк-бүл.Талтахна Һазрур мордсн күүкнь зеенрән наҺцхнртан орулҗана.

Гиичд ирснь: Худ эмгн,җирн долата,терүнә кѳвүн Лиҗ, бернь-Байрта,алтн әдл Һурвн күүкднь.

Ирүлҗәхнь: Һәрән ѳрк-бүл.Герин эзн-Һәрә,найта ѳвгн,герин күүкд күн-НоҺан,бичкн,хавтха хар эмгн-далта.

ХорҺтын Һәрән ѳрк-бүл зеенрин хот йѳрәхәр ѳѳр хамг-хоша бәәх әмт дуудҗана.

ϴвгн Һәрә: Эмгн әмт  дуудхнч,ачнран тәв.

Эмгн НоҺан :Та, ѳвгн.мартвт?Манад «Билайн», «Мегафон»дѳрлдәд ирүвш.

Җиңнүлҗәнә: «АвҺ,мендвт,манад зеенр ирцхәв,ирәд йѳрәтн.

 «ЦаҺан,Делгр,Занда манад зеенр ирсн бәәнә,ирәд хот йѳрәтн!»

Ирсн гиич эмгн : Мобильн,газ гиснтн айта гидг юмн.Цаг хүврҗәнә,хүврҗәнә.

Эмгн НоҺан: Күргн,күүкн хѳѳнә махта,яршг әрктә,шикр-балтата ирв.ϴвгн хот йѳрәтн.

ϴвгн Һәрә:  Мана худнр авч ирсн хот-хол,эдлсн маднд

                       Шалдрң хамгнь ундн болҗ,

ϴткн хамгнь теҗәл болҗ,

Оньдин иигҗ дала-нала болҗ,

Кезәд чигн иигҗ хадмудтан ирҗ,

Унднь авч ирҗ,

Байрта,бахта бәәцхәтн!

ЦуҺар:          Йѳрәл бүтхә!

АвҺ: Тана Һазрт үвл ямаран болҗана?

Худ эмгн: Үвл цаста,киитн.МууҺар бәәхшвидн.Мал ѳвстә,түләҺән белдчкләвидн,арҺсн күрх.

Эмгн НоҺан: Хәәмнь,хәәмнь мана күүкн,күүкдән асрад,арҺс түләд,зовҗана!Танахнур газ аашну?

Худ эмгн: ϴвдг селәнд ирчкч,манахн тал эндр-маңҺдур ирх.

ϴвгн Һәрә: Эмгн,ирсн гиичнрт ѳмскүл ѳмскхмн.Авдран уудл.

Эмгн НоҺан: Авдрт юн болвчн бәәнә,зѳѳсн зѳѳр дала.Түрүн-күргндән захта киилг белглв.

Бичкн күүкн: Залу күүнд уя хувц эрк биш ѳгдмн,ѳмскүлиг зүн ээм деернь,захинь ѳмәрән кеҺәд тәвдмн.ϴмскүлиг гиичнрин ээм деернь тәвхин  ѳмн ҺарҺад Һурв саҗдмн.

ϴвгн Һәрә: Худ эмгндән цацгта шеемг альчур белглҗәнәвидн.Күүкндән торҺн эд нерәдҗәнәвидн.

Бичкн күүкн:  Күүкд күүнд арчма эд ѳгдг йоста,уя хувц (бүшмүд)бас ѳгч болхмн.Күүкд күүнд ѳмскүл барун ээм деернь тәвдмн.ϴгсн ѳмскүлд үзүртнь цаҺан мѳңг боодмн.

Эмгн НоҺан: АвҺ,ѳмскүл йѳрәтн.

АвҺ:               ϴмссн ѳмскүлтн ѳлзәтә болҗ,

Кезәд чигн иигҗ

Ахнр-дүүнрән мартлго,

Элгн-садан медлцҗ,

Энүнәс сән-сәәхн ѳмскүл ѳмсҗ,

Эзнь мѳңкрҗ,амрч җирҺҗ,

Эднь элҗ йовх болтха.

Худ эмгн:күргн  Лиҗ,ѳмскүлән йѳрә.

Күргн :          ϴмсксн ѳмскүлтн маднд ѳлзәтә болҗ,

ϴмскүл ѳмссн бидн болвчн,

ϴмсксн тадн болвчн,

Оньдин нег-негән мартлго

Бәәсн-бәәсн Һазртан

Байрта цуҺар бәәҗ

Амрч-җирҺҗ бәәтн.

ЦуҺар:          Йѳрәл шингтхә!

Эмгн НоҺан:           Я,а ѳвгн,дѳрвн шииртә юм зеенртән заах кергтә!

ϴвгн Һәрә: Э-э,йосндан тенҗәнәв.Заалго яахмб.Зеенртән туҺл,унҺ зааҗанав.

Худ эмгн:  Мана худнр маднд ѳмскүл ѳмскв, мал заав, кев – янзан геедго улс бәәҗ, кезәңк авъясан меддг әмтн бәәҗ, ээҗ–аавиннь заавр авсн медрлтә улс.ЦуҺаратн ханлтан ѳргҗәнәвидн.Орсн боран гиидг, ирсн гиич хәрдг гидг үлгүр бәәдг биший? Үвлин хаалҺ зеткртә, хәрх кергтә. Байрта харҺий!

Эмгн НоҺан:                      ХаалҺин йѳрәл.

            Сансн санантн күцҗ,

            Сәксн үүлтн бүтҗ,

            Мѳңгн  хаалҺар йовҗ,

            Алтн җола эргүлҗ,

Амр тавта,

Маңна тиньгр

Менд амулң гертән күртн.