Диктант на тему "Күтпеген батылдық"

Тоғызыншы сынып оқушыларына арналған диктант мәтіндері

                                                    Есеннің кірпісі

Есеннің үйі зәулім ағаштарға бөленген жап- жасыл бақшаның ішінде. Желдің желпуімен сыбдырлаған жапырақтары бірін- бірі қанатымен қағып ойнағандай әсер туғызады. Кішкентай да желдің лебі шықса, күншығыс жағы жарқылдап, көлеңке жақ бет көкшіл бояуға малынып тұрғандай көркімен таңдандырады. Жаратылыстың таңғажайып құбылыстары Есеннің нәзік қиялын қозғайтын сияқты. Бақтың ішінде болсын, көшеге шықсын, күнделікті көретіні- жапырағы жайқалған, миуасы төгілген әсемдік.Есеннің асыранды кірпісі бар. Ол қараңғы түнде жайнаған электр жарығына таңырқағандай, кішкене тұмсығын шығарып қарап тұрады да, қайтадан жиырылып қалады. Есеннің «Кірпім- кірпім»  деген даусы шыққанда жазылып, тұмсығын шығарып, төңірегін түрткілеп, азығын іздейді.Иесі оның азығын мұқият даярлап қойып, қозғалысын аңдиды. Биылғы қысқы іннен шыққанына кірпіге аз-ақ уақыт болды. Есен бастабында ұсақталған қант түйірлерімен дәніктірді.

Біраздан  кейін қант бермесе, өкпелегендей домаланып жатып алады да, тікенегін үрпитіп  қыңырлық көрсетеді. Тілегенін бере қойса, аяғымен домалатып, аузымен тістелеп қашып, жерге жасырып, неше түрлі әрекет істейді.Есен кейде оның қылығына қызғанып қарап отырып: «тұра, тұр, өкпелемейтін тәртіпке әлі-ақ үйретермін, сені!»- деп, өтірік қабағын шытқан болады.

 (155 сөз)

Күтпеген батылдық

       Есен мен Қаби екеуі кітап оқып отырған-ды. Кереуіттің астынан домаланып шыққан кірпі кішкене тұмсығын көтеріп, жан- жағына таңданғандай кейіпке түсті.Онысы қант дәметкен қылығы еді.Есендер елемей сыңай танытқанына ренжігендей болды да, кереуеттің астындағы бәтеңкенің ішіндегі байпақты іліп алып, іргеге қарай сүйрей жөнелді.Міне, ғажап! Кірпі байпаққа шырмала оралып, домалана қалды. Бұл Есеннің бұрын-соңды көрмеген де, күтпеген де ісі.Есен ұнтақтаған қантты маңайына шашырата шашып еді, кірпі тұмсығын қылтитып қантқа қарай ұмтылды.

    Бірде есен ысқырғандай ма, әлде ысылдағандай ма, белгісіз дыбысты естіп, төсектен басын көтерді.Көтерілген күннің шұғыласытерезе алдындағы гүлдің жапырақтарын түйреп өтіп, төңірекке себіліп тұр екен. Есеннің көзі аннадайда ұстасып жатқан кірпі мен жыланға түсті. Жыланның аузы ашылып, сумаңдай жан- жағына айбат шеккенін көргенде, оның денесі тітіркеніп кетті. Жылан жиырыла түсіп, кірпіге айыр тілін сумаңдатты. Бір- екі рет басын кірпінің денесіне таятып барып, қақшаң еткізді. Кірпі жыланның кірпігінен тістеп алыпты да, өшіге ысылдап, тікенегін барынша үрпитіп алып, бүлкілдете кеміріп жатыр.Біршама уақыт өткен соң, жылан басын көтеріп, аузын аңқита ашып, қайратынан айрылып сылқ түсті.

(156 сөз)