«ДОЛДА - БООРЦГ» 2007 г. Второй вариант
сказки «Долда»(Колобок) со счастливым концом. После нескольких показов сказки я
предложила своим «кружковцам» придумать счастливый конец сказки «Долда». Так
возник второй вариант этого представления – «Долда-Боорцг». Весёлый и
остроумный Долда-Боорцг обманул лису и вернулся к дедушке и бабушке, и к тому же
привел всех животных. Добрые старики опустили животных, которые расплатились
данью: лиса – гусями, волк – стадом овец, медведь бочкой мёда, заяц – капустой
и морковью. Сценарий «Долда- Боорцг» был опубликован в газете «Байрта» 2008.
Данная сказка была представлена несколькими поколениями до 2013г. Последнее
представление, где участвовали мои ученики снято телевидением «ВГТРК ГТРКК»
1 марта 2013 году. Примечание: Боорцг – это калмыцкое национальное
мучное сдобное блюдо, о котором есть отдельный спектакль «Цаһана боорцг
белдлһн»
«Долда-боорцг»
наадн.
Нүүрләгч: Кезәнә
өвгн эмгн хойр бәәҗ. Эдн эм-ээмән түшлдәд, эгц дууһан дууллдад бәәҗ.
(Өвгн ширә һатц һурнисн бәәдлтә
сууна. Эмгн өвгән әәтрүләд, тавшн бәәҗ дуулна)
Эмгн: Мелтәһәд
суудмч, мелмәһәд суудмч,
Медмҗ угаһар докъялад
суудмч? – 2д.
Ирнәв гиһәд келхнчн,
Ирхшв
гиһәд келхнчн
Однав гиһәд келхнчн, одхшв гиһәд келхнчн – 2д…
Өвгн: Э – э,
эмгн ду дуулдган таср! (гесән илн) Чини дуулсар мини гесн цадшго. Чи, эмгн, нег
долда-боорцг болһад өгич. Һуйр олдвза!
Эмгн: Нә-нә,
өвгн! Нег долда болһх һуйр олдх.
Нүүрләгч: Эмгн бәәсн һуйран элдәд,
долда боорцг болһад, терүгән көргәхәр терз деер тәвнә. Долда-боорцг
кевтҗ-кевтҗ, көлвәдҗ бууһад, һазаран һарна.
«Туула»
аашна.
Дуучнр: Бичкн
бор туула
Биилн йовҗ дуулна.
Хойр чикнь сертхр.
Хойр нүднь бүүлхр.
2д.
Туула:
Долда-боорцг, би чамаг иднәв!
Долда: Уга-уга,
бичә ид! Би чамд ду дуулнав:
Би Долда-боорцг
долдалад,
Бичкн күүкд
ниргүләд,
Би аавасн зуллав,
Би ээҗәсн зуллав,
Чамас, Тула би бас
зулнав!
(Дууһан
дуулчкад, долда зулад әрлв)
«Чон»
харһна
Дуучнр: Барг
нохан өңгтә
Бор көвкр зүстә
Хурц шүдтә, зөргтә
Махч чон йовна. 2д.
Чон:
Долда-боорцг, би чамаг иднәв!
Долда: Би –
Долда-боорцг, долдалад,
Бичкн күүкд ниргүләд,
Би аавасн зуллав,
Би ээҗәсн зуулав,
Би туулаһас
зуллав.
Чамас, Чон, би бас
зулнав!
(Долда
зулад әрлв)
«Аю»
Дуучнр: Ө-модн
дотр
Күрң аю бәәнә
Ик гидг аң
Зуг ухань бичкн.2д.
Аю:
Долда-боорцг, би чамаг иднәв!
Долда: Уга-уга,
бичә ид! Би чамд ду дуулнав:
Би – Долда-боорцг,
долдалад
Бичкн күүкд
ниргүләд.
Би аавасн
зуллав.
Би ээҗәсн
зуллав.
Би Туулаһас
зуллав.
Би Чонас
зуллав.
Чамас, Аю, би
бас зулнав!
(Долда
зулв)
«Арат»
Дуучнр: Өвснд
алтн мет
Мектә арат бултна
Терүнд бичә итк
Цугтан энүг меднә.
2д.
Арат: Долда-боорцг,
чи альдаран долдалҗ йовнач?
Долда:
(сеңкәчкәд) Хаалһар долдалҗ йовнав. Чини юн керг?
Арат: Долда,
хәәмнь! Чи нанд ду дуулхнчн, буйн болтха…
Долда: Келхд,
би йир сән дуучв! Соңс эврән!
Би –
Долда-боорцг долдалад
Бичкн күүкд
ниргүләд.
Би аавасн
зуллав.
Би ээҗәсн
зуллав.
Би Туулаһас
зуллав.
Би Чонас
зуллав.
Би Аюһас
зуллав.
Чамас, Арат,
би бас зулнав!
Арат: Ямаран
сән дун! Зуг би чикндән дүләв. Долда-боорцг, мини хамр деер сууһад, дууһан нанд
дәкәд нег дуулчк, буйн болтха!
Долда: Чини
хамр деер һәрәдх нанд чидл уга.
Арат: Юнгад,
хәәмнь минь?
Долда: Би
муурад бәәв.
Би туулаһас зуллав
Би чонас зуллав
Би аюһас зуллав…
Ода би хәрнәв – намаг
аав күләҗәнә.
Ээҗ дала әмтәхн боорцг
болһла!
Арат: Дала
боорцг – гинч? Би бас әмтәхн боорцгт дуртав.
Долда: Тиим
болхла, нанла хамдан йовий! Ээҗ боорцгар тевчх.
Туула, Чон, Аю (ода
күртл бултад, Долдан ард йовсн): Мадниг дахулж автн – бидн бас боорцгт
дуртавидн!
Долда: Нә-нә,
цугтан манаһур йовий!
Долда
аһрусдиг дахулад герүрн темцнә.
Герин өөр
Өвгн, Эмгн хойр һурнисн сууцхана. Генткн «Долдан» ду соңсгдна.
Өвгн (ширтәд
хәләҗәһәд): Эмгн, хәлә-хәлә! Мана Долда аашна!
Эмгн: Я-а!
Яһлав! Мана Долда дала аңгуд көтлҗ аашна. Мана Долда – йоста аңһуч!
Өвгн (байрлн
келнә): О-о, дәрк! Ода бидн байҗҗнавидн! Мини цалм альд?! Эдниг шулуһар бәрҗ
күлх кергтхә.
(Эмгн өвгн
хойр аңгудыг цалмар күлнә)
Аңгуд: Көгшә,
буйн болтха мадниг тәвчктн! Мадн өртә үлдшговидн
Өвгн: Юуһар
маниг теткхәр бәәнт?
Туула: би -
мишнг хавст, мишнг луувң авчрнав!
Чон: би -
сүрг хө тууҗ ирнәв!
Аю: би – ик
гидг бочк бал авчрнав!
Арат: би -
һалуд көөҗ ирнәв!
Эмгн: өвгн,
тәвчк эднән. Келсән күцәдг болтха!
Цаг зуур
аңгуд келсән авчрцхана.
(Дуучнр
хөөдин, һалудин ә һарһна)
Дуучнр
«Цаһан сар» ду дуулцхана (орлцачнр цугтан биилнә)
Нүүрләгч: Тиигәд,
идән-чигән элвг-делвг болад, эмгн-өвгн, долда һурвн байҗад җирһәд бәәв. Көшг.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.