Электр техникасы пәнінен ашық сабақтың дайындамасы

Сабақтың тақырыбы: «Аралас жалғанған кедергілерді есептеу»

The theme of the lesson: "The calculation of mixed resistans»

Күні/Дата/ Date   _4.04.19ж.__

Тобы : 125К

Пән атауы: «Электр техникасы»

Өткізілу орны: №24 аудитория

Сабаққа бөлінген уақыт: 45 минут

Сабақтың мақсаты:           а) білімділік: Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау жайлы мағлұмат беру

б) дамытушылық: Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғаудың формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйрету

в) тәрбиелік: Мамандыққа сүйіспеншілігін арттыру, ұқыптылыққа, топпен жұмыс жасай білуге тәрбиелеу. 

Сабақтың түрі: Теориялық сабақ

Сабақтың әдістері: Сұлбамен жұмыс, кесте, сәйкестікті тап, топпен жұмыс жасау, әңгімелесу, дәріс элементтері, сұрақтар және жауаптар, CLIL әдістемесі

Сабақтың көрнекілігі және техникалық жабдықталуы: Жұмыс дәптерлері, жұмыс журналы, жалпы жоспар, мультимедиялық проектор, лекциялар, анықтамалар, схема, тақта, рефлексия

Пәнаралық байланыс: Физика, сызу, мәдениеттану

Күтілетін нәтиже:

Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау жайлы мағлұмат алады. Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғаудың формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді. Ойлануды, ойларын жүйелеуді, тақырып мазмұнын өз беттерімен ұғынуды, үйренген білімін күнделікті өмірмен байланыстыра білуді, өз ойларына немесе пікірлеріне дәлелдеме келтіруді, пікірлерді салыстыра білуді, ұқсастық пен айырмашылықтарын табуды, сандық, логикалық және мағыналық есептедің шығарылу жолдарын қарастырып, ізденуді, шығармашылық жұмыс жасауды үйренеді. Ғылыми көзқарасы қалыптасады, өз біліміне есеп беріп, өзге топтарды тыңдауды үйренеді, топпен бірге ортақ пікірге келіп отырады, көпшілікте өзін - өзі реттейді

Сабақтың өту жоспары:

Бөлім	Уақыт	Қатысушылардың іс-әрекеті
1.Ұйымдастыру бөлімі	10 мин	Топтың ахуалын жақсарту мақсатында студенттер бір біріне жақсы тілектер айтады. Қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде. Үш топқа бөлініп отырады. Студенттердітүгендеу. Студенттердің оқу құралдарын тексеру.
2.Өткен тақырыпты қайталау	3 мин	Студенттерге тест тапсырмалары беріледі, дұрыс жауабының кілті тақтаға шығарылады, Жауабын қасында отырған студент тексеріп, жалпы балын көрсетеді.
3.Жаңа тақырыпты түсіндіру	15 мин	Жаңа тақырыптың атауын ашу үшін студенттерге кесте беріледі, сол кестеде көрсетілген сандар алфавиттегі  рет бойынша әрпін таңдап алып, жаңа тақырып атауы табылады. Кедергілердің тізбектей, параллель, аралас жалғанулары туралы анықтамасын айтып, сәйкесінше сұлбаларын түсіндіремін, мысал келтіремін, формуласын жазып, әр топқа есеп беремін.
4.Жаңа тақырыпты бекіту	6 мин	Жаңа тақырыпты бекіту мақсатында әр топқа үш тапсырмадан беріледі: сұлбада қателік табу, формуланы сәйкестендіру, есеп шығару
5.Ой толғаныс (рефлексия)	6 мин	Әр студентке рефлексия парақшасын үлестіреміз. Сабақтың өту барысын, өздерінің сабақтан қандай әсер алғандарымен бөліседі.
6.Қорытынды	3 мин	Сабақты жұлдызшаларды санап, тест баллын қоса, студенттерді бағалау жүргізіледі.
7.Үй тапсырмасын беру	2 мин	Студенттерге үй тапсырмасын беру

Сабақтың барысы/ Ход занятия/Procedure of the lesson

Топтағы оқушылар бір-біріне 3 тілде жақсы тілек тілеп, топта жақсы ахуал қалыптастырады.

Мысалы: қайырлы күн, добрый день, good afternoon, бақытты бол, будь счастлив, be happy, күнін сәтті өтсін, удачного дня, have a good day, денің сау болсын, желаю здоровья, be healthy, сәттілік, удачи, good luck.

Топ студенттері амандасқан тілдерінде үш топқа бөлініп отыра қояды.

І. Ұйымдастыру бөлімі: Good day? Who is absent?

Студенттермен амандасып, журнал бойынша тексереміз.

ІІ. Өткен білімдерін бекіту:  Repeat last lesson:

Үш топқа тест тапсырмалары беріледі.  Дұрыс жауаптарын тексеру үшін жауап парақтарын басқа топпен алмасып, тақтадағы жауап кілтімен тексереді.

ΙІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

Жаңа сабақты түсіндірместен бұрын бүгінгі күннің жаңа тақырыбын оқушылардың өздері тауып алу керек болады. Ол үшін тақтаға  сандар еңгізлген кесте шығарамын. Сандар әріптердің алфавиттегі реттік санын көрсетеді. (Жаңа тақырып табылады)

1	23	1	16	1	24
10	1	16	6	1	18	6	1	18
14	8	7	8	23	5	38	16	8	23

Ия, студенттер, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: «Аралас жалғанған кедергілерді есептеу».

Ассоциограмма әдісі арқылы  студенттер кедергі созіне байланысты түсініктер  айтады және оқытушының көмегімен орыс, ағылшын тілдеріне аударады.

Техника және тұрмыста әр түрлі тұтынушылар: қыздыру шамдары, үтіктер, электр пештері, электрқозғалтқыштары және т. б. қолданылады.Бұлар түрліше жалғанады.Өткізгіштерді жалғаудың тәсілдерін қарастырайық.Өткізгіштерді жалғаудың үш түрі бар:

а) тізбектей жалғау

ә) параллель жалғау

Б) аралас жалғау

Егер бірінші өткізгіштің соңы екінші өткізгіштің басымен, екіншінің соңы үшіншінің басымен жалғанса, онда мұндай қосуды тізбектей жалғау деп атайды.

Жалпы заряд Q=Q₁=Q₂=Q₃=…=Q_n

Жалпы кернеу U=U₁+U₂+U₃+…+U_n

Жалпы кедергі R=R₁+R₂+R₃+…+R_n

Сонымен өткізгіштерді тізбектей қосқанда:

Ø  Барлық өткізгіштердегі ток күші бірдей,

Ø  Тізбектің жалпы кернеуі жеке өткізгіштердің кернеулерінің қосындысына тең,

Ø  Тізбектің жалпы кедергісі жеке өткізгіштердің кедергілерінің қосындысына тең,

Ø  Өткізгіштердегі кернеу түсуі өткізгіш кедергісінің шамасына тура пропорционал.

Егер өткізгіштердің басын бір ғана А нүктесінде, ал ұштарын екінші бір В нүктесінде жалғасақ, онда мұндай жалғауды өткізгіштердің параллель жалғау деп атайды. Электр тізбегінің екі өткізгіштен артық өткізгіштер түйісетін нүктесін түйін деп атайды.

Жалпы заряд Q=Q₁+Q₂+Q₃+…+Q_n

Жалпы кернеу U=U₁=U₂=U₃=…=U

Жалпы кедергі 1/R=1/R₁+1/R₂+1/R₃+…+1/R_n

Өткізгіштерді параллель қосқанда :

Ø  Әр өткізгіштегі кернеу түсуі бірдей және тізбектің берілген бөлігіндегі жалпы кернеуге тең,

Ø  Тізбектің тармақталған бөлігіндегі ток күші өткізгіштердегі токтардың қосындысына тең,

Ø  Жалпы кедергіге кері шама өткізгіштердің кедергілерінің кері шамаларының қосындысына тең,

Ø  Өткізгіштердегі ток күштерінің қатынасы осы өткізгіштердің кедергілерінің кері шамаларының қатынасына тең.

Аралас жалғау деп – резисторлардың немесе әрқайсысы тізбектеп немесе параллель жалғанған резисторлардан тұратын тізбек телімдерінің қосылуын айтамыз.

Глассарий:

Ø  Параллель-Параллель- Parallel

Ø  Тізбектей – Serial

Ø  Жалғау- Подключение -Connection

Ø  Электр тізбегі- Electric circuit – Электрическая цепь

Ø  Кернеу- Pressure- Напряжение

Ø  Ток күші- Electric current - Сила тока

Ø  Электр кедергісі – Electrical resistance – Электрическое сопротивление

Ø  Конденсатор- Condenser- Конденсатор

Ø  Электр тогы-Electricity- Электрический ток

Ø  Электр схемасы- Electrc scheme- Электрическая схема

Ø  элементтердің шартты белгілері – Symbols of elements -условные обозначения элементов

Активити: Сәйкесін тап
Интерактивті тақтадағы «Edupen» бағдарламасы арқылы аударма сөздерді сәйкестендіреміз:

4.Жаңа тақырыпты бекіту

Жаңа тақырыпты бекіту мақсатында әр топқа үш тапсырмадан беріледі: сұлбада қателік табу, формуланы сәйкестендіру, есеп шығару

І топ тапсырмасы

1.      Сұлбада қандай жалғау көрсетілген?      

     

2.      Жалпы кедергіні есептеп табыңдар? Егер R₁=2 Ом, R₂=5 Ом, R₃=1 Ом тең болса.

ІІ топ тапсырмасы

1.      Сұлбада қандай жалғау көрсетілген?        

   

2.      Жалпы кернеуді  есептеп табыңдар? Егер U=220В тең болса.

ІІІ топ тапсырмасы

1.      Сұлбада қандай жалғау көрсетілген?      

     

2.      Жалпы кедергіні есептеп табыңдар? Егер R₁=2 Ом, R₂=3 Ом, R₃=1 Ом, R₄=5 Ом тең болса.

V. Сабақты қорытындылау және рефлексия/ Рефлексия/Conclusion and reflection..

Рефлексия  (әр студентке үлестіреміз)

Сабақтан не үйрендім?	Сабақ қызықты өтті ме?	Қосымша не білгім келеді?

VΙ. Қорытындылау: Жиналған жұлдызшаларды санап, журналға бағаларын түсіреміз.

VΙІ. Үй тапсырмасы/ Домашнее задание/ Hometask

•         Термин сөздерді жаттау

•         Ә3, 29 бет

•         Формулаларды жаттау

•         Жалғау түрлеріне мысал келтіру

Lesson finished. Good by!