География пәнінен "Қазақстанның өзендері" тақырыбына сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Қазақстанның өзендері

Сабақтың мақсаты:       Қазақстан өзендері,ерекшеліктері,маңызы туралы түсінік бере

                                       отырып, оқушылардың ойлау,есте сақтау қабілеттерін одан әрі

                                       дамыту,пәнге деген қызығушылығын арттыру, экологиялық тәрбие беру

                                       арқылы адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі:           Б.Б.Д  қолдану арқылы білімді меңгерту

Сабақтың әдісі:          СТО технологиясы ,сұрақ-жауап,жеке жұмыс,картамен жұмыс

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, атлас.тірек-сызба, суреттер

                                          таблица,интерактивті тақта ,видеоролик

Пәнаралық байланыс:  Әдебиет,математика

Сабақ барысы:

I . Ұйымдастыру  кезеңі

а) Сынып оқушыларын түгендеу,көңіл күйін анықтау.түс таңдауы

б) Психологиялық  тренинг «Жүрек жылуы»

II.Білімді меңгерту

1.Қызығушылығын ояту.

а) Интерактивті тақтадан өзендер туралы бейнекөріністер көрсету

ә).»Өзен» өлеңін оқу            Ы.Алтынсарин

Таулардан өзен ағар сарқыраған                            Өксіген оттай жанып жануарлар

Айнадай сәуле беріп жарқыраған                           Өзеннен рахат тауып басылады.

Жел соқса,ыстық соқса бір қалыпта                      Тасыған өзен судың қуатымен

Аралап тау мен тасты арқыраған.                           Көк шалғын шөп бітпеген жер қалмайды

Көңілің суын ішсең басылады,                               Ел қыстап күн көреді танабында

Денеңде бар дертіңді қашырады.                           Дәм болар алуан-алуан балығы да.    

2. «Ой шақыру .(видеоролик арқылы суреттерден жаңа сабақтың тақырыбын ашу )                         1.Сұрақ қою:

-Өлең не туралы ?                       -Өзен деген не?

-Суреттен не көрдіңіздер ?      -Жергілікті жерде қандай өзендер бар?

   2. Б.Б. Ү  кестесін толтыру     (1,2 бөлігін толтыру)

3.Тақтамен жұмыс  : Суреттен өзен бөліктерін белгілеп,терминдерге түсінік бер

Бастау-5        Саға-1        Арна-6          Сала-4                     Суайрық-2            Атырау-3                    

III .Мағынаны тану   

1.Тірек-сызбанұсқа арқылы түсіндіру

а). Өзен жүйелері,алаптары

ә) Өзен жүйесінің ерекшелігі

б) Су шығыны,жылдық ағын

в)Қоректенуі                                                                                               Есіл

                       Солтүстік мұзды мұхит                    Ертіс

Өзендер                                                                                                       Тобыл

                          Ішкі тұйық көлдер алабы

Каспий теңізі алабы                     Арал теңізі алабы                                         Балқаш-Алакөл

Жем   Ойыл Сағыз Жайық     Сырдария  Арыс,Шу ,Сарысу Торғай      Қаратал     Лепсі    Ақсу   Іле

                                                      Ырғыз Талас                                           Тентек      Сарқан        Басқан

Су шығыны дегеніміз- су қоймасынан 1 секунд ішінде ағып өтетін су мөлшері,ол текше метр есебімен есептеледі.

Жылдық ағын дегеніміз- су қоймасынан 1 жылда ағып шыққан су шығыны.

Өзенің су шығынын есептеу үшін: Q=F  м²         V м/с

Q- су шығыны

F V- су қимасының ауданы

 V -ағыс жылдамдығы

                                             Қар-жаңбыр суымен (Есіл,Тобыл,Ертіс)

Қоректенуі                        Қар суымен (Жайық,Сағыз,Жем,Торғай)

                                            Мұздықтармен(Сырдария , Іле, Қаратал, Ертіс)

IV. Ойтолғаныс. Бекіту  тапсырмалары

Өзендердің қоректенуі

1.Сызбанұсқаны толтыр

Қар жаңбыр

       

					Көбіне қар ссуы

 

2.Есепті шеш: Өзеннің тереңдігі 2 м, ені-3 м,ағыс жылдамдығы 3м/с.Су шығынын тап.

Q=Fм     V м/с   F=2 м×3м=6м  Q=6 м×3 м/с=18 м/с

1.       «Кім тапқыр?»  Әріптерді дұрыс орналастырса  ірі өзен аттары шығады:

     Йқажы, ботыл,рдаяиысри, сіле,елі, ырас, өзяга,тісер, уш,салат, ежм,ұарн,еткнет

2.       «Иә-Жоқ»   Сұрақ-жауап

1,Қазақстанда  ірілі-ұсақты  85000 өзен бар (Иә)

2.Ертіс,Есіл, Тобыл Арал теңізіне құяды  (жоқ)

3.Сырдария Каспий теңізі алабына жатады (жоқ)

4.Өзеннің жыл бойына ағып шыққан су шығыны жылдық ағын деп аталады (иә)

5.Қазақстандағы ең таза өзен Сырдария (жоқ)

6.Ертіс Қазақстандағы ең ұзын өзен (иә)

4.Кескін картамен ,картамен жұмыс

Қазақстандағы ұзындығы 1000 км-ден асатын ірі өзендерді анықтап,кескін картаға түсіру.Картадан көрсет

V.Қорытындылау. Кестенің 3-ші бөлігін толтыру.

VI.Үйге тапсырма :Қазақстан өзендерінің шаруашылықтағы маңызы.

VII.Бағалау