"Х Хамраевтың тұған өлке туралы өлеңдері"

Сабақтың тақырыбы: Х.Хамраевтың туған өлке туралы өлеңдері

Сабақтың мақсаты:

1.Ақын өлеңдерінің мазмұнын жан –жақты түсіндіру

2.Мәнерлеп оқуға ,көркем сөйлеуге ,өз ойын еркін жеткізе білуге үйрету

3.Оқушылардың туған жерге деген сүйіспеншілігін арттыру .

Қолданылатын әдіс-тәсілі :сұрақ жауап ,түсідіру ,шығармашылықпен жұмыс істеу.

Қолданылатын көрнекіліктер :ақын портреті,әдеби кітаптар ,газет –журналдар ,ақынның өз дауысымен оқыған өлеңдері жазылған диск.

Сабақтың типі : аралас .

Пәнаралық байланыс :қазақ әдебиеті ,орыс әдебиеті ,сурет

Сабақтың барысы :

І.Ұйымдастыру кезеңі :оқушылармен амандасып ,түгендеу ,көңіл –күйлерін көтеру үшін «тілек айту»тренингін жүргізу .Бүгінгі сабақтың мақсатын айтып өту .

ІІ.Үй тапсырмасы: Баршамызға белгілі Жаркент өңірі –ақын,

жазушы ,белгілі суретші сияқты ұлы тұлғалары көп өңірлердің бірі.Атап айтқанда ,белгілі суретші Ә.Қастеев ,ақын Ы.Үркімбайұлы ,жазушылар З.Сәмәдий ,Ж.Босақов ,т.б. жоғарыда аталған тұлғалар қатарында Хелил Хамраевты өз жерлесіміз ретінде жақсы танылған ақын деп білеміз .

Кім айтады ,ақын қай ауылда дүниеге келді?Оның балалық шағы қай жерде өтті ?Ақын қай жылдары Қазақстан өңіріне көшіп келді ?Ақынның қандай өлеңдер жинағы ,шығармалары бар ?

Мамандығы бойынша Х.Хамраев кім болып жұмыс істеген және ол жұмыс істеген мектеп қазір қалай аталады ?

ІІІ Жауаптар толық алынғаннан кейін үй тапсырмасын қорытындылаймыз .

Хелил Хамраев кім ?

Диқан ақын

Ғәзәлхан

Ұстаз

Өнегелі

Мейірімді жар

Хелил Хамраев

Хелил Хамраевтың талантты ақын екенін ,өлеңдерінің сөздері қарапайым әрі түсінікті екендігін өзге ұлт өкілдері де ерекше құрметпен өз өлеңдерінде айтып өтті .Орыс тілінде жазылған мына бір өлеңді тыңдар көрейік.

На празднике великого поэта ,

Сегодня побывали мы друзья .

Смотрел он с фотографий и портретов ,

И так добры его глаза .

Он смотрит на друзей своих поэтов ,

Учителям он шлет свое «салам»

И счастья что присуствует при этом ,

Его родные ,улыбаясь нам.

Все дышит ,народ ликует,

Так близок стал и нам его язык .

Вглядитесь ,здесь и там народ танцует ,

И нет различий в нации у них .

Хелил Хамраев –знает имя это ,

Любой акын и каждый ученик .

Так воздадим же должное поэту ,

Пусть не иссякнет творчества родник .

Он в нашей памяти ,

Он среди нас душою

Во внуках ,детях продолжает жить .

Так будем же и мы семьей большою

Как он любить и родине служить.

Любовь Молчанова

ІV.Жаңа тақырып : «Өлең –сөздің патшасы ,сөз –сарасы»,-деп Абай атамыз бекер айтпаған .Хелил Хамраевтың өлеңдерінің тақырыбы әр түрлі. Өлеңдерінің негізі махаббат ,достық ,Отан ,туған ел туралы .

Біз сендермен бірге сол тақырыптың ішіндегі туған ел туралы жазылған өлеңдерінде тоқталып ,талдап көрейік .

Одан бұрын қолдарымызға қалам ,дәптерімізді алып ,туған ел дегенде көз алдымызға нені елестететінімізді қысқаша эссе түрінде жазып көрейік .Бұл тақырып бойынша сендерге алдын –ала дайындалып келуге тапсырма берілген .Оқушыларға эссе жазу үшін 3 минут уақыт беремін.Уақыт өтіп, әрбір оқушы туған елі туралы жазған эссені оқып шығады .

«Мән тирик туғулған өз жутум билән ,Шеиримида йенип турған отум билән»,-деп ақын жырлағандай өз елі ,туған жері туралы жазылған өлеңдері жинақтарының негізін қалайды .Х.Хамраев өз шығармашылығында туған еліне деген үлкен махаббатын ыстық лебізімен жеткізеді .

-Қане ,сендер үйде ақын өлеңдерін оқып келген болсаңдар не айта аласыңдар?Оқушылардың ой-пікірін тыңдау .

Ақын туған өлке туралы жырлағанда диқан еңбегін шетте қалдырмайды.Оны өз өлкесі ,оның табиғатымен тығыз байланыстырады.

-Туған өлкеден шабыттанған ақын үшін өсек өңірінің табиғаты бай материал болды .

Осы өңірді бейнелеген ақынның тірі кезінде жазып қалдырған өлеңінің бірін тыңдап көрейік өз дауысы мен жазылған өлеңін тыңдау

V.Жаңа тақырыпты пысықтау кезеңі :

1.Оқулықпен жұмыс жүргізу .

2.Туған өлке туралы өлеңдерінде тоқталып ,Отанымыз Қазақстанды мақтан тұтып ардақтап жазған өлеңін мәнерлеп оқыту .37-бет

6.Үйге тапсырма :122-130 беттерді оқу

1. «Туған өлкем –алтын бесігім»атты тақырыбында шығарма жазу.

2. «Мениң жутум»өлеңін жаттау

3.Туған өлке табиғатын бейнелейтін сурет салу

«Еңбекші орта мектебі мектепке дейінгі шағын орталығымен» коммунылдық мемлекеттік мекемесінің ұйғыр тілі және әдебиеті пәні мұғалімі

Аметова СаламатханНуриқызы