Инновациялық технологияларды пайдалана отырып, оқушылардың негізгі құзыретттілігн қалыптастыру

Инновациялық  технологияларды пайдалана  отырып оқушылардың  негізгі құзыреттілігін қалыптастыру

Тәуелсіз  мемлекетіміздің  ертеңі- ұрпақтың  рухани  байлығы  мен  мәдениетіне, саналы ұлттық ойлау қабілеті мен біліміне, іскерлігіне байланысты. Осы орайда еліміздің білім  жүйесінде  әлемдік  деңгейге  жету  үшін  жасалынып  жатқан  талпыныстар  оқытудың  әр  түрлі  әдіс-тәсілдерін  қолдана  отырып,  терең  білімді  ізденімпаз, барлық  іс-әрекеттерінде  шығармашылық  бағыт  ұстанатын ,сол тұрғыда  өз  болмысын  таныта  алатын  жеке  тұлға  тәрбиелеу  ісіне  ерекше  мән  берілуде .Демек, мектептегі  оқу  үрдісі оқушылардың  танымдық  белсенділігін  арттырып, ш ығармашылық  әрекетін  дамытуына  жол  ашуы  қажет.  Танымдық  белсенділік  оқушылардың  оқуға,  білуге  деген  ынта-ықыласының  ,құштарлығының  ерекше  көрінісі  болып  табылады  және  де  проблемалық  сұрақтың  жауабын  іздестіруде  ғана  жүзеге  асады.  Жас  ұрпақты  тәрбиелеу  ісі  қоғам  дамуының  қай  кезеңінде  болмасын  уақыттың  талап-тілегіне  сай  үздіксіз  жүзеге   асырылып   отырады. 
         Инновациялық  технологияның  мақсаты – оқытуды  ізгілендіруі, яғни оқу  құралдары  оқушылардың  өздігінен  танымдық  іс  -әрекетін  жүргізе  алатындай  болуы  керек.Инновациялық   технологияның  түрлері  өте  көп. Оларды оқытуда тиімді етіп пайдалану ұстаз білімділігіне байланысты.Инновациялық  технологиялардың  түрлерін сабақтарда пайдалану, оқушының шығармашылык, интеллектік қабілетінің дамуына, өз білімін өмірде пайдалана білу дағдыларының қалыптасуына әкеледі. 
Инновациялық  технологиялар   қолдану мына кезеңдер арқылы іске асады: 
І кезең: оқып-үйрену;
ІІ кезең: меңгеру;
ІІІ кезең: өмірге ендіру;
IV кезең: дамыту.

Қазіргі таңдағы білім беру  үрдісінде  инновациялық  технологиясының  қатарына жататындар

Ойын технологиясы.

Педагогикалық ойындар технологиясы дегеніміз педагогикалық жұмысты ойын түрінде ұйымдастырудың әдістері мен тәсілдерінің жиыны. Ойын түріндегі жұмыстар сабақ үстіндегі қолайлы деген жағдайларда пайда болып, оқушыларды қызықтырушы құрал ретінде қолданылады. 
Проблемалы оқыту технологиясы.

Проблемалы  оқыту – мұғалім  басшылығы  мен  қиын  мәселелерді туғызу  және  оқушылардың  белсенді  түрде  өз  беттерімен мәселелерді шешу. Қорытындысында олардың ойлау қабілеттері дамып, шығармашылық іскерліктері мен дағдылары қалыптасуына жағдай жасайды.
Сын  тұрғысынан  ойлау  технологиясы.

 Математиканы  оқытуда  тәжірибені  шыңдай  түсуде  көп жеңілдік ашқан  технологиялардың  бірі – осы  технология.  Мақсат  пен  міндеттердің орындалуы  мынадай  ұзақ  жоспарлар  арқылы  іске  асады:
- ассоциация;
- бірлестік қызмет; 
- көзқарасын талдау мен дәлелдеу түрінде қорғау.

Бұл технология бойынша:
- оқу үрдісінде қызығушылық артады;
- оқушының өз бетімен білім алуына мүмкіндік беруі туады;
- оқушының ақпараттық тіл байлығы жетіледі.

Деңгейлік саралау технологиясы. 

Саралап оқыту технологиясы, оқыту процесінің белгілі бөлігін қамтып, ұйымдастырудың шешімдері, оны оқыту құралдарының жиынтығы түрінде көрінеді. Сыныпты, топтарды оқытуға әртүрлі қолайлы жағдай туғызуды қажет етеді; әдістемелік педагогикалық-психологиялық және ұйымдастыру-басқару шаралары біріктіріледі. 
Деңгейлеп оқыту технологиясының мақсаты: әрбір оқушы өзінің даму деңгейінде оқу материалын меңгергенін қамтамасыз етеді. 
1) Деңгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін пайдалана отырып, білім алуына жағдай жасауға мүмкіндік береді; 
2) Деңгейлеп оқыту әр түрлі категориядағы балаларға, олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді. 
3) Деңгейлеп-саралап оқыту құрылымында білімді игерудің бірнеше деңгейі қарастырылады: ең төменгі деңгей (базалық), бағдарламалық, күрделенген деңгей сондықтан әрбір оқушы меңгеруі тиіс. 
Жекелеп оқыту технологиясы.

Жекелеп оқыту – оқу процесін ұйымдастырудың мына түрлері мен үлгілерін қарастырады.
- мұғалім бір ғана оқушымен жұмыс істейді;
- оқушы тек оқу құралдары мен өзара қатынаста (оқулықтар, компьютер, т.б) болады. Жекелік оқудың басты жетістігі баланың қабілетімен оқу қызметінің желісін әдісі мен мазмұнын өз қабілетіне қарай бейімдеуіне мүмкіндік береді.

         Сонымен жалпылап айтқанда оқу үрдісінде оқушының тұлғасының дамуына, ықпал жасайтын жаңа технология түріндегі сабақтар үлгісінің бәріне жүктелетін міндеттер жүйесі төмендегідей: Жаңа технологияны қолдануда оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып қана қоймай, үлкен ізденіспен, шығармашылыққа жетелеуге де болады.

Нәтижесінде оқушы:
--Оқыту процесінде инновациялық  технологияларды қолдана отырып білімін шыңдайды;

-Жаңа оқыту үрдісін қалыптастырады;

-Өздігінен ізденімпаздық қабілеті артады;

-Ақпараттық сауаттылығы мен ақпараттық мәдениеті қалыптасады.

Қазіргі педагогика ғылымында негізгі ұғымдардың  бірі - «құзыреттілік». «Құзыреттілік» (латын сөзі) competenens – қабілетті, қатысты деген мағынада. «Құзыреттілік» терминіне алғаш анықтама беріп,  енгізген американдық ғалым Н.Хомский.

Құзыреттілік дегеніміз – тұлғаның, оқушының  бойында білім, дағды, іскерлік, ерік күш–жігердің болуы.

         Құзыреттілік – оқушы іс-әрекетінің сапасынан көрінетін білім нәтижесі. Құзыреттілік ұғымы «білім», «білік» және «дағды» сияқты ұғымдарды қамтиды.

Құзыреттілік – бұл алынған білімдер мен біліктерді іс-жүзінде, күнделікті өмірде қандай да бір практикалық және теориялық мәселелерді шешуге қолдана алу қабілеттілігі.

Мұғалім білім алушының бойына алған білімін практикалық жағдайда тиімді және әлеуметтік бейімделу үдерісінде пайдалана алатындай негізгі құзыреттіліктерді сіңіруі керек. Білім алушы осы аталған негізгі құзыреттіліктермен қатар пәндік құзыреттіліктерді (әр пәннің мазмұны арқылы) меңгеруі тиіс.

Пәндік  құзыреттілік  – білім беру қызметінде  белгілі бір  пәндер  шеңберіне  қатысты білім, білік, дағдысы  мен  іс – әрекетінің сапалық жиынтығы. Педагогикалық және әлеуметтік психологияның негіздерін қолдана білу

Негізгі (кілтті) 7 құзыреттілік 

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 қаулысымен бекітілген, Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарында 7 негізгі құзыреттілік белгіленген.

Басқарушылық (проблеманы шешу қабілеті);

Ақпараттық (өзіндік танымдық қызметке қабілеті немесе өмір бойы білім ала білуі);

Коммуникативтік (үш тілде: қазақ, орыс және ағылшын (шет) тілдерінде ауызша, жазбаша және нәтижелі қарым-қатынас жасауға қабілеті);

Әлеуметтік (қоғамда, өзі өмір сүрген ортада іс-әрекет жасай алу қабілеті);

Тұлғалық (өзіндік іске асыру, өзін-өзі жетілдіру, өмірлік және кәсіби өзін-өзі анықтау, төзімді болу қабілеті);

Азаматтық (қазақстандық сана-сезім мен мәдени ұқсастық негізінде өзінің отаны үшін жауапкершілікті сезіну қабілеті);

Технологиялық (тиімді пайдалану деңгейінде технологияларды, оның ішінде ғылыми, сандық технологияларды пайдалану қабілеті).

Оқушылар құзыретті - бағдарлы тапсырмалар арқылы неге үйренеді? Күтілетін нәтижелер.

- өздігінен талдауды
- өз қызметіне мақсат қоюды
- жоспарлау мен жинақтауды
- қорытындылау, салыстыра дәлелдеуді
- сыни тұрғыдан шешім қабылдауды
- өзін-өзі бағалауды
- өзін-өзі реттеуді
- өз әрекетінің әлсіз және күшті жақтарын көрсете білуді
- нені меңгергенін, нені меңгермегенін анықтауды
- өз білімін өзгермелі жағдайларда қолдана білуді үйренеді.

Cонымен, оқушылардың кілтті және пәндік құзыреттілігін дамыту үшін ең алдымен мұғалім өзінің шығармашылық, кәсіби құзыреттілігін шыңдай түсуі керек.

Сонда ғана біз функционалды сауатты, жан – жақты дамыған, рухани бай тұлғаны қалыптастыра аламыз.

Пайдаланылған  әдебиеттер тізімі

1.     Бастауыш  сыныпта  оқыту  барлық пәндер  бойынша

2.     Мұғалімге  арналған  нұсқаулық

3.     https://kopilkaurokov.ru/action-downloadFile?downolymp=1&hash=abc4e168378899745a657dbe38173647&id=403722

4.     https://ds02.infourok.ru/uploads/doc/0305/00081954-e0fc7576.ppt