Дарсил план.
Тема:
Р.Динмух1амаев «Хиянатчи» . Л/т. Хабариял асаразул тайпаби.
Дарсил мурад:
Бит1ун ва чвахун ц1алиялъул даража борхизаби. Литературияв героясул
х1акъалъулъ баян г1ат1ид гьаби, г1адатаб анализалдалъун Ват1аналде рокьи
ц1ик1к1инаби, хабариял асаразул тайпабазе баянлъи кьей.
Эпиграф:
Ват1ан хириясе хвел
бук1унаро.
Ват1ан бичарас эбелги
йичула.
Дарсил алатал:
компьютер, экран, т1ахьал. (Экраналда Р. Динмух1амаевасул сурат,рагъул
заманалъул суратал, рагъул музыка).
Дарсил ин:
1. Рокъобе
кьураб ц1ехей: - Лъил асар ц1алараб?
- Рокъобе щиб кьун
бук1араб? (Р.Динмух1амаевасул «Хиянатчи » 7-9 бет1ер. Х1асил бицине, )
- Р. Динмух1амаевасул х1акъалъулъ
цодагьаб баянлъи кьезе вахъина цо ц1алдохъан.
- «Хиянатчи» асаралда кинаб заманаялъул
бицунеб бугеб? Щиб лъалеб нужеда гьеб рагъул х1акъалъулъ? Нилъер цебесеб
дарс киб бук1араб? (музеялда).
- Кинал бах1арзал – героял ругел
Дагъистаналъул? (рак1алда ч1арал ц1арал рицине).
- Кида лъуг1араб рагъ?
- Щайдай нилъеца бергьенлъи босараб?
(киналго цадахъ Ват1аналъе г1оло рагъун. Гьудуллъи ц1унун миллатазда
гьоркьоб. Тушманасе къулизе бокьич1ого).
- Кинал абиял,кицаби лъалел Ват1аналъул,
гьудуллъиялъул х1акъалъулъ?
Нилъее г1оло рух1, г1умру кьурал
бах1арзазул нилъеца кин адаб гьабулеб? (гьезул ц1арал к1очене теларо,
памятникал ран, гьезие баркала кьун. (Экраналда бихьизабизе мемориалал,
памятникал солдатазе, музеялда экспонатал лъун).
-Аслиял героял щал кколел гьеб
асаралъул?
- Хиянатчи абураб раг1ул маг1на щиб?
- Авторас щив чилъун вихьизавун вугев
Мух1амад? Гьесул г1амал – хасият кинаб бугеб?
- Мадих1атие кинаб къимат кьелеб
нужеца, кинай гьей йигей?
- Херав Х1усен кинав чи вук1арав?
Гьев рекъолев вук1анищ мекъаб жоялда?
- Лъилгун гьудуллъи ккураб Мух1амадица?
-Щай гьес хиянатлъи гьабураб?
2.
Цо-цо ц1алдохъан вахъине 7-9 бет1ер бицине. (физкультминутка).
3.
Ц1ияб бет1ералда т1ад х1алт1и: (экраналда )
Словарияб х1алт1и:
Хъаба - кувшин глиняный
Магъакь - тряпка
Ч1инч1о - к1аз, платок
Хьухь- пелена
Гъал – гъалараб –
Квенч1ел - подол
Парсал – обрывы
4.Ц1ализе
дицаго текст.
Гьале ахирисеб бет1ерги ц1алана
нилъеца гьаб асаралъул.
-Мадих1атица Мух1амад ч1вай бит1арабищ
яги т1екъабищ бугеб?
- Гьев ч1варалъухъ Мадих1атие тамих1
гьабизе кколебищ?
- Х1усение кинаб рек1ел асар ккараб
ч1варав вас вихьидал?
- К1иго вас Х1усенил кинаб къимат
кьолеб халкъалъ гьезие?
- Нужеца кинаб къимат кьолеб гьаб асаралъе?
- Цох1о рагъдайищ хиянатчаг1и
рук1унел? Нилъер обществоялда гьоркьоб дандч1валищ хиянатлъи?
4.-
Ц1ализе ролазде бикьун цо абзац тексталъул.
- К1иго – лъабго ц1алдохъанас ц1ализе
хут1араб текст.
- Кьураб абзацалда батизе прилагательное.
Кинаб гьеб кколеб? (качествияб)
5. -
Лъимал, кинаб темаялъул асар гьеб кколеб? (рагъул, Ват1аналде рокьиялъул,
хиянатлъиялъул)
-Авторасе щиб абизе, малъизе бокьун
бугеб нилъеда? (Ват1ан бокьизе кколин рух1алдасаги, бах1арчияб г1амал
бук1ине кколин. Нилъее г1оло г1умру кьурал к1очене бегьуларин).
- Г1емерал асарал ц1алана нилъеца
куч1дуздалъун хъваралги, хабарияб асаралдалъун хъваралги, бах1арчилъиялъул
х1акъалъулъ, хиянаталъул кинал? ( «Ч1ибирикъ», «Халкъалъул ццин»).
- Бит1ун буго «Халкъалъул ццин»
асаралъулъ Чанхъи вук1ана хиянатчи.
- «Хиянатчи» - хабаралдалъун хъварабищ
яги коч1одалъун хъварабищ?
6.
Художествиял асарал рук1уна шиг1руял ва хабариял.
- Хабариял асаразул руго лъабго тайпа
(Экраналда- роман, къиса,хабар).
- Баянлъи кьезе жиб – жибалъе.
- Нилъеца ц1алараб «Хиянатчи» буго
къиса.
7.
- Жакъасеб дарсида щиб лъараб нужеда?
8.
Жавабал кьуразе къиматал лъезе.
9.
Рокъоб: 10 бет1ералъул х1асил бицине, хабариял асаразул тайпабазул
ц1ализе ва бицине.
10.
Дарс лъуг1изабизе бокьун буго Р.Х1амзатовасул дунялалдаго машгьураб,
рагъда камурал солдатазул х1акъалъулъ хъвараб «Къункъраби» коч1одалъун.
Бихьугеги
нилъеда рагъ !
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.