Крымскотатарская литература.Тема урока: Ю.Болатнынъ "Туфанда къалгъан къой сюрюси"икяеси.

Мевзу:Ю.Болатнынъ «Туфанда къалгъан къой сюрюси»

                             икяеси узеринде иш.

Макъсат: Икяенинъ эсас фикрини ве мевзусыны бельгилемеге огретмек.Къараманларнынъ арекетлерине къыймет кесмек.Фикир юрютюв,тафсилятлы агъзавий айтув къабилиетлерини инкишаф эттирмек.Рессам А.Айвазовскийнинъ шахсиетине меракъ ашламакъ.

Талебелерде мераметлик ,алидженаплыкъ киби табиат  чизгилерини тербиелемек.

Донатма:  Языджынынъ ресими, мультимедия тахтасы,

                  ресимлер.

Дерснинъ чешити: янъы бильги алув

Дерснинъ эпиграфы : Яхшынынъ озю ольсе де,иши ольмез.

Дерснинъ кетишаты:

I.                  Тешкилий къысым.

II.                Эв вазифесини тешкерюв.

1.     «Ассоциатив чалысы»ны тиземиз

                       публицист

           шаир                       Ю.Болат                    языджы

 

оджа                       

                                            терджиман         драматург

2.Сёзлернинъ догъру манасыны тап. (тахтада иш)

Кечкен дерсте огренген сёзлер тахтада языла ,оларнынъ изаатлары исе конвертте сакълы .Оджа конвертни талебелернинъ огюне теке .Талебелер исе шу сёзлерни тахтагъа , керекли сёзнинъ къаршысына япыштыралар.

III.Янъы мевзу узеринде иш.

Бугунь биз «Туфанда къалгъан къой сюрюси»  икяеси узеринде чалышаджакъмыз.

Икяени сиз эвде окъудынъыз.Не  акъкъында бу икяе?

Баш къараманы ким?(Лячин Асан)

Аванес агъа ким?(рессам И. Айвазовский)

Келинъиз шимди И.К .Айвазовскийнен якъынджа таныш олайыкъ.

.

 «И.К.Айвазовскийнинъ  иджады» презентациясы косьтериле.

Бу икяеде даа бир белли инсаннынъ ады къайд этиле.

      О кимдир?(Алим Айдамакъ)

«Алим Айдамакъ» презентациясы косьтериле.

Алим акъкъында шиир  окъула

«Эдебий даире» оюны

Эр бир талебе озюне вазифе ала

1.Интерпретатор – Къараманларнынъ табиат чизгилерини ачыкълай.

2.Иллюстратор-икяеге ресим сыза.

              3.Цитаталар араштырыджысы –метинде меракълы                                 

              къысымны, аталар   сёзлерини,айтымларны тапа

4.Анълашылмагъан сёзлер ве бирикмелер араштырыджысы

5.Алякъаджы-икяенинъ мундериджеси ве этрафтаки алемнен багъ тапа.

            6.Суаллер тизювджи-метинге суаллер тизе.

            7.Незаретчи –Музакере этильген мевзуларны къыскъадан яза,  

              талебелерге ярдым эте.

§  Азырланмагъа вакъыт бериле,

§  Эр бир талебе чыкъышта булуна, джеваплар музакере этиле.Бу иш чешитине екюн чекиле.

IY.Пекитюв.

§  .Метинге план тизмек.

1.Лячин Асан

2.Къарабий яйла

3.Афатлы кунь

4.Аджайип ресим

5.Асаннынъ къуванчы

Икяеде энъ муим вакъианы бельгилемек

§  Бегенген парчаны ,эйи теэссуратлар къалдыргъан парчаны тапып окъув.

§  Бу адамчыкъ окъугъан парчаны тапып окъув.

    

§  Айвазовскийнинъ «Туфанда къалгъан къой сюрюси» ресимини такъдим этмек. Ресимни талебелернинъ ресминен тенъештирмек. Метинден онъа келишкен парчаны тапып окъумакъ.

§  Талебелерге суаллер бериле:

v Эсерде насыл мевзулар ачыкълана?

1.Табиат тасвири ( Къарабий яйла,туфаннынъ тасвири)

        2.И.К.Айвазовскийнинъ усталыгъы,            истидаты,мераметлиги ,алидженаплыгъы.

v Эсернинъ гъаеси:

Бу эсер бизни неге огрете?

Эсернинъ тили :зенгин,фольклор эсерине якъын.

Группаларда иш:

Вазифелер.

1 группа. «Зынджырчыкъ» усулынен плангъа эсасланып икяенинъ мундериджесини  икяе этмек.

2 группа. Аталар сёзлери япракъта язылып кесилип бериле, талебелер оларны догъру тизелер ве манасыны анълаталар

Яхшыдан нам къалыр,ямандан къан къалыр.

Дюльберлик –учь куньлик,яхшылыкъ-омюрлик

Эр бир зенаатнынъ сыры бар

Ямандан- къач ,яхшыгъа къучакъ ач

Эйиликнинъ эртеси -кечи ёкъ

Алчакъгонъюллини мераметнен толдуралар,  макътанчакъны –ташнен.

Y. Эвге вазифе Табиат манзарасыны тасвир эткен къырымтатар рессамларнынъ ресимлерини тапып кельмек.

Булмача тизмек

Y I. Дерснинъ   нетиджеси

Рефлексия

               Дерс конспекти

                    5 сыныф

 Мевзу:  Ю.Болатнынъ

«Туфанда къалгъан къой сюрюси»

            икяеси узеринде иш.

                                                                         МБТМ «Ильичево орта    

                                                                         мектеби»нинъ къырымтатар тили            

                                                                         ве эдебият оджасы  Бальчаева Э.С.

                                                                         тизди.