План урока разряды наречий на лезгинском языке

Тема :Наречийрин разрядар чирун.

Метлебар:наречидикай малуматар артухарун,абур амай чIалан паярин арадай

 чара ийиз чирун,наречияр кутаз предложенияр туькIуьриз ва  дуьз кIелиз чирун,разрядрихъ галаз танишарун ва абур текстдай жагъуриз чирун,чIал гегьеншарун ва кIанарун.

Тарсунин жуьре:ЦIийи чирвилер къачудай,гьар жуьредин месэлаяр кьилиз акъуддай,сагъламвал хуьдай.

    Форма:месэлаяр эцигдай,диалог квай,санал кIватI  хьана кIвалахдай,кьве касди

санал кIвалахдай,сада-сад ахтармишдай.

Тарсунин алатар:ктаб,компьютер,слайдар,тестер,мисалар ва миск1алар авай ктаб,карточкаяр,аялрин партайрал шиир ва къугъун алай чарар,тетрадар.

                                                       Тарсунин финиф.

1.Аялар тарсуниз гьазурун.Доска къайдадик кутун. Презентация гьазурун.

Аялрин гуьгьуьлар ачухарун патал ,абурук шадвилин гьиссер кутун паталди манидал тарс башламишун.

2.К1валин к1валах ахтармишун.

3.Карточкайрай к1валах тухун.

       4.Гафарин диктант:к1елай….аквазвай….шел къведай…къугъвадай…(сл.1)

      5.Предложенийрай наречияр жагъурун.(сл.2)

6.Тестериз жаваб гун хуралай (сл.3)

7.ЦIийи тарсуниз гьазурун.Экрандал ганвай шиирдай мус?гьина?…..суалриз жаваб гузвай гафар жагъурун.Абур шумуд аватIа ва гьи чIалан паярик акатзаватIа   лугьун.

Экуьнахъ фад къарагъна

Дидеди чай гьазурна.

Ахпа фена явашдиз

Рашидан мес юзурна……….(сл.4) (Аялрин вилик хъипи чарарал кхьена шиир ала ,анай жагъурзава наречияр.)

   (Ибур вири наречийрик акатзава.Наречияр виридалайни девлетлу чIалан паяр яз   гьисабзава.Абуру глаголар ачухарзава ….Гьерекат кьиле физвай

   гьалар,вахт,саягъар,тегьер къалурзавай ва мус?гьина?....суалриз жаваб гузвай    гафариз наречияр лугьуда.Предложенийра абур обстоятельствояр жеда.)

 8.Наречияр алава хъувун патал «ЭХЬ ВАЪ» лугьудай къугъун къугъун.(сл.5-6)

(Экрандал ганвай суалар кIелиз жавабар гузва, вили чарарал «эхь+ ваъ-»

 жавабар кхьизва.  

9.Доскадал алкIурнавай ХЪСАН,НАКЬ,ХЪИЛЯЙ…….наречияр мана –метлебдиз килигна гьихьтинбур я ва абурал гьи суалар  эцигиз жеда?

10.ЦIийи тарс. Аялрив чпив лугьуз вугун тарсунин кьил.

Таблицадай ва слайдрай к1валах.

  Мана –метлебдиз килигна,яни гьерекат гьи терефдихъай лишанламишзаватIа    гьаниз килигна наречияр лезги чIала 5разряддиз пай жезва.

Чи къенин тарсунин кьил «Наречийрин разрядар» я(сл.6)Тетрадра кхьин.Гъавурда тун.(сл.7-8)

НАРЕЧИЙРИН                        РАЗРЯДАР
кардин тегьердин вахтунин чкадин кьадардин дережадин себебдин	тадиз ахпа яргъа хейлин къастунай	явашдиз шаз ина пара гьавиляй	к1евиз гьамиша санани ц1удра кич1евиляй

   10.. Тарс мегькемарун  патал мисалар:(точкаяр алай чкайрал наречияр эхциг.)

А)Гатфарин гьазурвал хъуьт1уьз,хъуьт1уьн гьазурвал … аку.

Б)Вири меле-Мелик …

В)Куьтягь хьайи к1валах …аквада.

Гьи разряддик акатзаватIа лагь и гафар.(сл.9)

11.И гафариз антонимар жагъура ва гьи ч1алан паяр ят1а лагь.

мукьвал                                      к1евиз

яваш                                             мич1из

      мекьиз                                           яргъал

        экуьз                                             кьулухъ

вилик                                             чимиз         (сл.10)

   12. Тапшуругъ кхьин.

Аял шехьиз акурла,дидеди ам гваз михьи гьавадал экъеч1на.

Шаз хьайи к1валахар рик1ел хкун герек авач.

Яргъай тракторрин ванер къвезвай.

Гар т1имил секин хьана,колхозчийри к1валах давамар хъувуна.

Ада къастунай рак1ар к1евиз гелягьна.

13.Фразеологизмаяр куьрелди наречийриз элкъуьриз кхьихь:

Кьил гатаз катун(зарбдиз,кIевиз)

Вад т1уб хьиз чида(хъсан )

Хъалхъас къиб хьиз юзада.(яваш)

Кьенвай хьиз ксанва.(секиндиз)(сл.11)

14. «Зул» шикилдай чIал гегьеншарун патал кIвалах.(сл.12)

    15.К1валин к1валах .

     1.Предложенияр туькIуьра ва наречияр разрядриз пая.

Секин  т1имил  вилик  гьавиляй   патав   лап фад.

Жува жуваз къмет гун.

2.Винидихъ ганвай шикилрай (сл.13)наречияр квай предложенияр туькIуьра.

Тарсунин эхир.

 Манидихъ яб акализ суалриз жавабар гун.

1.Къе чаз тарсуна вуч чир хьана?

2.Наречийриз гьихьтин разрядар ава?.......

Месэлаяр гъваш.

Виридалайни тарсуна къе квез вуч бегенмиш хьана?

Аялри чпи чпиз къиметар гун.Ни гьикI иштиракнатIа ракъинин шикилар къалурун.(хъипи- 5    къацу- 4   яру -3 ).