Поурочный по естествование на тему "Жердің заттық құрамы, тау жыныстары және пайдалы қазбалар"(5-класс)

• 1 слайд

  “Ортақ шешім”
  

• 2 слайд

  “4 сурет 1 сөз”
  ∞
  

• 3 слайд

  1. Шипалық қасиеті жағынан Арменияның Арзни курортының суына ұқсас – Шалқар минералды суы
  2. Периодтық заңның алғашқы нұсқасы жазылған қолжазба 17 ақпан 1869 жыл
  Алмаз — ең танымалы бағалы тас, әрі әлемдегі ең қатты минерал болып табылады. Сондықтан алмаздарды тек бағалы әшекей ретінде ғана емес, тескі (дрель) және лезві шығаруға қолданады.
  
  3. Ежелгі адамдар бағалы тастарды мәңгілік өмір символы ретінде сыйынатын болған.
  
  

• 4 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  Жердің заттық құрамы, тау жыныстары және пайдалы қазбалар
  

• 5 слайд

  Эпиграф : «Адам аяғының астында не жатқаны туралы мүлдем ойламайды. Әркез асығып жүреді, тіпті төбесінде тұрған керемет күмбезге де сирек қарайды…»                                                                                               
                                                                                                          (Карел Чапек)
  

• 6 слайд

  “Жағдаятты шеш”
  1. Тауда бір кездері үлкен шайқас болыпты. Ол тауға Оралдың жауынгерлері тығылыпты. Ал оларға шабуылға қарсы Шыңғыс хан шапқыншылық жасаған екен. Сол кезде бір ғажайып болыпты: Шыңғыс ханның әскерлері қанша атқыласа да, тау қарша бораған барлық қаруды өзіне тартып алыпты.
  Бұл таудың соншалықты қандай ғажайып құпиясы бар?
  
  

• 7 слайд

  “Тарих дәуірлері сыр шертеді”
  

• 8 слайд

  Магмалық
  Шөгінді
  Метаморфтық
  Тау жыныстарының түрлері
  

• 9 слайд

  Бейнефильм көрсетілімі
  

• 10 слайд

  Тау жыныстарын петрография, ал шығу тегіне қарай  петрология ғылымы зерттейді.
  Алғаш «тау жыныстары» терминін қазіргі түсінікте 1798 жылы орыс ғалымы Василий Михайлович Севергин қолданды.
  Литология (прекше “литос” — тас) — шөгінді тау жыныстарының құралу және өзгеру заңдылықтарын зерттейді және литологиямен қатар седиментология ғылымында атап кетуге болады. Бұл ғылымдар геогхимия мен минералогиямен тығыз байланысты.
  

• 11 слайд

  1. Тау жыныстарының атауы
  - алғаш табылған орны;
  - геолог ғалымның атымен,
  - танымал адамдардың немесе қоғам қайраткері есімімен
  - өзінің химиялық құрамының негізінде немесе физикалық құрамының мінездемесіне қарай аталуы да мүмкін.
  2. Қайда пайда болады?
  Тау жыныстары қатты және сұйық ортада немесе жарықшақтарда, сынықтардың жоғарғы бөлігінде қалыптасады.
  3. Физикалық құрылымы тау жынысының ішкі құрылымына тәуелді болады.
  4. Оптикалық құрылымы жағынан тау жыныстары жылтыр түсімен ерекшеленеді.
  

• 12 слайд

  
  
  Топтарға берілетін тапсырмалар (тәжірибе жасау)
  
  І топ – Магмалық жыныстар
  ІІ топ – Шөгінді жыныстар
  ІІІ топ – Метаморфты жыныстар
  

• 13 слайд

  2011 жылы Алматы қаласында Қазақстан Республикасының тұңғыш президентінің құрметіне орнатылған мәрмәрдан жасалған ескерткіш
  

• 14 слайд

  
  Ең, ең, ең ...
  

• 15 слайд

  
  Ең нәзік, әрі ең жұмсақ
  

• 16 слайд

  
  тальк
  

• 17 слайд

  
  Ең тұрақты
  

• 18 слайд

  
  нефрит
  

• 19 слайд

  
  Ең қара
  

• 20 слайд

  
  графит
  

• 21 слайд

  
  Ең тұзды
  

• 22 слайд

  
  тұз
  

• 23 слайд

  
  Ең қатты
  

• 24 слайд

  
  алмаз
  

• 25 слайд

  
  Ең жанғыш
  

• 26 слайд

  
  сланц
  

• 27 слайд

  
  Ең мөлдір
  

• 28 слайд

  
  янтарь
  

• 29 слайд

  
  Ең қымбат
  

• 30 слайд

  
  бриллиант
  

• 31 слайд

  Пысықтау сұрақтары:
  Тау жыныстарын қандай белгілеріне қарап ажыратуға болады?
  Тау жынысының құрамына неше минерал кіруі мүмкін? 
  Тау жыныстарының неше түрі бар?
  

• 32 слайд

• 33 слайд

  Үйге тапсырма:
  Тау жыныстары және пайдалы қазбалар туралы ертегілер, аңыз әңгімелер жазып келу