Презентация "Андриян Григорьевич Николаев"

• 1 слайд

  Андриян Григорьевич Николаев -
  ЧĂВАШ ЯТНЕ ТĔНЧЕ УÇЛĂХНЕ ÇĔКЛЕНĔ ПАТТĂР
  

• 2 слайд

  Андриян Григорьевич Николаев — чăваш космонавчĕ!
  1929 çулхи авăн уйăхĕн 5-мĕшĕнче Чăваш Енĕн Сĕнтĕрвăрри районĕнчи Шуршăл ялĕнче çуралнă.
  Пĕчĕк чухнех çăлтăрсем хушшине çул хывма ĕмĕтленнĕ чăваш хресченĕн ывăлĕ.
  Виççĕмĕш космонавт, тĕнче уçлăхĕнче вĕçсе, хăйĕн йышлă мар, анчах талантлă та ĕçчен чăваш халăхне мухтав кÿчĕ.
  

• 3 слайд

  ÇĂЛТĂРСЕМ ПАТНЕ ПĔРРЕМĔШ УТĂМСЕМ
  1947 çулта Сĕнтĕрвăрринчи вăрман хуçалăх техникумĕнчен вĕренсе тухсан Карелире «Южкареллес» трестра вăрман каснă.
  1950 çулта çар хĕсметне кайнă.
  1951 çулта Фрунзери çар авиаци летчикĕсен училищинче вĕренме пуçланă.
  1954 çулта училище хыççăн Мускав çывăхĕнчи авиаци пайĕсенче хĕсметре тăнă.
  

• 4 слайд

  
  
  1960 çулта совет космонавчĕсен ушкăнне чĕнсе илнĕ.
  
  «ВОСТОК» ятлă карапсем çинче вĕçев ĕçĕсене вĕреннĕ.
  ТРЕНИРОВКĂСЕНЧЕ ÇĂМĂЛ ПУЛМАН
  

• 5 слайд

  ГЕРМАН ТИТОВПА туссем пулнă
  1961çулхи çурла уйăхĕнче Г. С. Титов «ВОСТОК-2» космос карапĕ çинче вĕçнĕ чухне унăн дублёрĕ пулнă.
  

• 6 слайд

  ЗАДАНИЕ ПУРНĂÇЛАНĂ!
  1962 çулхи авăнăн 11-15 – мĕшĕсенче «ВОСТОК-3» космос карапĕ çинче хăйĕн пĕрремĕш космос вĕçевне тухнă. Тĕнчере пĕрремĕш ушкăнлă космос карапĕсен («Восток-3» тата «Восток-4») вĕçевне хутшăннă. Космосра 3 талăк та 22 сехет те 22 минут вăхăт ирттернĕ.
  

• 7 слайд

  ÇĂЛТĂРЛĂ ÇЕМЬЕ
  1963-мĕш çулта çемье çавăрать.
  Пĕрремĕш хĕрарăм-космонавта – Валентина Тарешковăна – качча илет.
  Вĕсен пĕртен-пĕр хĕр Алёнушка çуралать.
  

• 8 слайд

  ПĔРРЕМĔШ ВĔÇЕВРЕН – ТЕПĔР ВĔÇЕВЧЧЕН…
  
  1963-1968 çулсенче космонавтсен ушкăнĕн командирĕ.
  Ĕçленĕ чухнех 1968 çулта Çар-вĕçевçĕ инженерсен Н. Е. Жуковский ячĕллĕ академинчен вĕренсе тухнă.
  1968 - 1974 çулсенче - космонавтсене хатĕрлекен Ю. А. Гагарин ячĕллĕ Тĕпĕн пуçлăхĕң çумĕ.
  Уйăх çине вĕçме хатĕрленнĕ.
  1969 çулхи чÿк уйăхĕнче СОЮЗ-8 карапăн дубль экипажăн командирĕ пулнă.
  

• 9 слайд

  ИККĔМĔШ ВĔÇЕВ
  1970 çулхи çĕртме уйăхĕн 1 - 19-мĕшĕсенче СОЮЗ-9 карапăн экипажăн командирĕ пулса Виталий Севостьянов борт-инженерпа пĕрле вăл вăхăтри чи тăсăк космос вĕçевне иртернĕ.
  Çĕр çине ансан космонавтсем хăйсене питĕ начар туйнă, урисемпе утайми пулнă. Çак амаклăха медицина литературинче «Николаев ээффекчĕ» теме йышăннă.
  Вĕçевĕ 17 талăк та 16 сехет те 58 минут та 55 секунд пынă.
  Пĕтĕмпе космосра - икĕ хут хăпарса -21 талăк та 15 сехет те 20 минут та 55 секунд .
  1974 çултанпа - космонавтсене хатĕрлекен Ю.А.Гагарин ячĕллĕ Тĕпĕн пуçлăхĕн пĕрремĕш çумĕ.
  

• 10 слайд

  ТĂВАН ÇĔРШЫВШĂН ТĂРĂШСА
  
  РСФСР Аслă Канашлăвěн 6 - 11 чěнěвěсен депутачě.
  
  1990 - 1993 çулсенче РСФСР халăх депутачě.
  
  Уйăх çинчи кратера Николаев ятне панă.
  
  Андриян Григорьевич таçта та кĕтнĕ хăна пулнă.
  

• 11 слайд

  АНДРИЯН НИКОЛАЕВСЕМ ПИРĔН ПЛАНЕТĂРА НУМАЙЛАНСА КАЙНĂ
  Пĕрремĕш, Иккĕмĕш тата Виççĕмĕш космонавтсен аташĕсем.
  Виççĕш те вĕсем Новокузнецк хулинче «Байдаевское» шахтăри А.Шишкин забойщик çемйинче çуралнă.
  
  
  
  
  Бразилири виççĕмĕш космонавт аташĕ, ăна та Андриян Николаев тесе чĕнеççĕ.
  

• 12 слайд

  Хисепěсем:
  
  Совет Союзěн икě хут Паттăрě.
  Ленин икě орденěпе, Ěçлě Хěрлě Ялав, Хěрлě Çăлтăр орденěсемпе, медальсемпе чысланă.
  К. Э. Циолковский ячěллě, «Космос» де Лаво тата Ю. А. Гагарин ячěллě ылтăн медальсемпе тивěçтернě.
  НРБ Социализм Ěç Паттăрě.
  ДРВ Ěç Паттăрě.
  МНР Паттăрě.
  Георгий Димитров, Кириллпа и Мефодий (Болгари), Ялавăн бриллиантсемпе I степеньлě (Венгри), Сухэ-Батор (Монголи), Çăлтăр II класлă (Индонези), Ожерелье Нила (Египет) орденěсене парса чапланă.
  Даниэльпе Флоренс Гуггенхеймсен премине илме тивěç пулнă.
  Тěнчери астронавтика академин хисеплě членě.
  СССР патшалăх преми лауреачě (1981).
  Калуга, Смоленск, Ржев, Махачкала, Нальчик, Каспийск (Раççей), Караганда(Казахстан), Дархан (Монголия), София, Петрич, Стар-Загора, Варна, Плевен (Болгари), Карлови-Вари (Чехи), Буира (Алжир) хулисен хисеплě гражданинě.
  

• 13 слайд

  ЧĂВАШ ÇĔРНЕ ЮРАТАКАН ПАТТĂР!
  Пуринчен ытла çĕр çинчен калатăп, шăпах вăл мана ĕçлекен çын турĕ. Çĕре юратмасан, тÿпере ĕç те çук.
  

• 14 слайд

  СЫВПУЛЛАШМА ПĔТĔМ ТĔНЧЕ ПУÇТАРĂНЧĔ
  2004 çулхи утă уйăхĕн 3-мĕшĕнче чĕре тапма чарăннипе вилсе каять.
  Пиншер чăваш халăхĕ Шуршăла чăн-чăн чăваш паттăрне юлашки çула ăсатма пухăнать.
  

• 15 слайд

  ЧĂВАШСЕМ МУХТАВЛĂ ЫВĂЛА МАНМАÇÇĔ!
  
  Шуршăлти космонавтика музейне А.Г.Николаев ятчĕпе уçни,
  шкулсем, библиотекăсем А.Г.Николаев ячĕпе хисепленсе тăни,
  тĕрлĕрен памятниксем лартни,
  çĕнĕрен-çĕнĕ кĕнекесем тухни,
  астăвăм каçĕсем ирттерни
  çакă мар-и вара вăл чыс, хисеп, мухтав тата халăх юратăвĕ?
  

• 16 слайд

  ВИÇÇĔМĔШ КОСМОНАВТА ХАЛАЛЛАСА …