Презентация "Қазақтың ұлттық киімдері"

Сабақ тақырыбы:Тиым,нақыл сөздермен танысу.
Мақсаттары:а)Оқушылардың бойына халқымыздың рухани байлығын сіңіре отырып, ата- дәстүрін танып білуге,ардақтауға, құрметтеп,мақтан тұтуға тәрбиелеу. ә)Халқымыздың ата заманнан келе жатқан ұлттық салт-дәстүрі негізінде адамгершілікке, имандылыққа, әдептілікке тәрбиелеу. б)Оқушылардың ұлттық дүниетаным негіздерін қалыптастыру, бабалардан қалған ұлағатты, ғибрат аларлық сөздерді оқушыларға ұғындыру, сол сөздерден өнеге алуға баулу.

Көрнекілігі:Слайдтар,нақыл сөздер,кітаптар.

                            Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру.

2.Кіріспе.

     Мұғалім: Қазақ халқының ырымдары, тыйымдары ежелден келе жатқан ұлттық мәдениеттің бір бөлігі екендігі белгілі.Ғасырлар сынынан екшеліп, ұрпақтан ұрпаққа ұласып келе жатқан ырымдар мен тыйымдардың озық үлгілері жеке тұлғаның жан-жақты дамуына септігін тигізеді.  

     Бүгінгі таңда тәрбиедегі басты бағыт: «Әр адам ең алдымен өз халқының перзенті, өз отанының азаматы болу керек екенін, ұлттың болашағы тек өзіне байланысты болатынын есте ұстауға тиіс. Оның осындай тұжырымға тоқталуына ұлттық әдет-ғұрыптар, ырымдар мен тыйымдар және дәстүрлер көптеп көмектеседі, солар арқылы ол жалпы азаматтық әлемге аяқ басып,өз халқының игілігін басқа халықтарға жақында түсінікті ете алады. Сондықтан әрбір ұрпақ өз кезі мен өткеннің талаптары, шынайы факторлар негізінде жеткіншек ұрпақты даярлап, оны жинақталған тәжірибе арқылы тәрбиелей отырып, өзінің ата-бабаларының рухани мұрасын игере түсуі керек.»

3 .Негізгі бөлім

-Ал, балалар, қандай тыйым сөздер мен ырымдар білесіңдер?

 Оқушылардан білетін ырым-тыйым сөздері туралы сұрап,  оларға қазақтың ырым-тыйым сөздерін таныстырамын.

Дастарханды, тамақты баспа.

Кісі мініне күлме, кемтарға күлме.

Малды, ыдысты, тамақты теппе.

Суды сапырма, суға дәретке отырма, суға түкірме.

Көкті жұлма, шашыңды жұлма.

Үй айнала жүгірме.

Босағаны керме, құшақтама.

Табалдырықты баспа, отырма.

Үйді сабама, малды басқа сабама.

Бейіт тұсынан шауып өтпе, жүгіріп өтпе.

Бейітке қолыңды шошайтпа, оған қарап түзге отырма.

Итке ожаумен ас құйма.

Түнде үй сыпырма, түнда тырнағыңды алма.

Үлкендердің жолын кеспе, сөзін бөлме.

Бүйіріңді таянба, жер таянба, иегіңді таянба.

Тізені,табанды тартуға болмайды.Ауруға шалдыққанда ғана тізе мен табанды тартады.

Аяқ-қолды жіппен байлауға болмайды,себебі бұл қол-аяғы байланған тұтқынды еске түсіреді.т.б.

 Тыйым сөздер мен ырымдарды өте жақсы біледі екенбіз,енді ән тыңдалық.

Ән: «Қазақы дастарханым».Орындайтын:Ғарифулла,Аян.

Мұғалім: «Қазақтың тыйым сөзі-тәрбие көзі» демекші тағы қандай тыйым  сөз білеміз,  сол білетін сөздерімізді  енді қимылмен көрсетейік.

1-оқушы:Бүйіріңді таянба,

                 Оттан аттама.

2-оқушы:Жағыңды таянба,

                 Мойныңа белбеу салма.

3-оқушы: Босағаны керме,

                  Құдыққа түкірме.т.б.

(Оқушылар қимылмен көрсетеді.)

4.Қорытынды: Міне, балалар, сендер тәлім-тәрбие аларлықтай «Тыйым сөздер» өте көп екен. Сондықтан да үлкендерді әр сөзіне зер салып,әр сөздің астарына үңіле қарай білу керек. Әсіресе, мұғалімдердің, әр сөзін ұғып, қарт адамдардың ақылын естеріңе сақтағандарың жөн.