Презентация на тему " Тихон Е..Ефремов" по ИКН для 5-11 классы

• 1 слайд

  Кайышаш корнына пеш кужу
  Тихон Ефремович Ефремовын шочмыжлан-
  150 ий
  

• 2 слайд

  Тихон Ефремович Ефремов
  Педагог-просветитель, священник,литератор, музыкант, этнограф,совет пашаен.
  

• 3 слайд

  1923 ийыште « Йошкар кече» газет возен:
  Революций лиймеке, Ефремовын чонжо рудалт кайыме гай куаныш.
  Марий калыкым ончыко, волгылдышко ÿжаш тÿнале: « Кынелза, шогалза, кайышаш корно кужу вет… Почылтса, волгалтса, пычкемышым кодыза!..Марий калык, тÿналеш гын, сенен миен керталеш».
  Тыге ойлышо енже шкежат чын марий огыл мо?
  Уло чонжо дене марий калыкым ок йöрате мо?
  

• 4 слайд

  « У вий» журнал лекме пагытыште
  1926-1936 –шо ийлаште Т.Е.Ефремов тушан ойлымашым, очеркым, статьям, йомакым,погымо калыкмурым,тушто-влакым савыктен.
  

• 5 слайд

  Ефремов- кумда туп-вачан
  таза капкылан, поро ончалтышан илалшырак марий.Тудо туге олян, шыман, ÿшандарышын ойлен моштен, йÿкшым колыштын, шÿм-чоныш ала-могай куат ешаралтын, эртак шукырак да шукырак пален налме шуын.( Н.Арбан)
  

• 6 слайд

  Т.Ефремов
  совет власть деч ончычак марий калыкым у илышыш ÿжын.
  «Эрыкыш лекме муро» (почеламут)
  …Йöратыме ош марий,
  Чылаланда кычкырем:
  Танем-шамыч, тунемза!
  Айста ынде вашкерак
  У илышлан кынелза!
  Пиал верчын сайынрак
  Тунемашат тÿналза!
  

• 7 слайд

  1922 ий март
  Кайышаш корнына пеш кужу, шуктышаш пашана пеш кугу
  Моло калыкым поктен шушашна уло, нунын дене тöр лийшашна уло.
  
  

• 8 слайд

  Кынелза, шогалза!
  Т.Ефремовын тиде произведенийже(шомакше да семже) «Ўжара « газетеш 1918 ий 19 октябрьыште печатлалтын.
  Тиде мурым гимнлан шотлаш пунчалме.
  1919 ийыште Озан оласе ик типографий тудым кÿжгö, пенгыде кагазеш ныл страницан книга семын луктын.
  Муро шомак 22 корнан.
  Текстым 5 ужашлан шелме, кажныжым кузе мураш каласыме.
  Совет властьын икымше ийлаштыже марий гимн кумдан шарлен.
  

• 9 слайд

  « Чевер ужара»
  Вятка олаште савыкталтын.
  « Марий коммунист» 1919 ий 14 февраль.
  « Марий Марсельеза «Ужара»:
  Чевер ÿжара волгалтын,
  Шем пычкемыш шаланыш.
  Ош марийын йöратымыже
  Ынде толын шуылдале.
  Тан-шамыч, кынелза…
  

• 10 слайд

  Кумылдам нöлтыза! 1922 ий 31 август
  А тый, йöратыме марий калык, шке кумылетым ÿлыкö ит волто.
  Орлык мыняре лие гынат, вуетым кумык ит саке!
  Ончылнет ыштышаш паша шуко вет- моло калыкым поктен шуаш, нунын дене йыгыре шинчаш.
  

• 11 слайд

  1923 ий 22 декабрь
  Марий йылме дене мемнан ачий-авий, кочай-кувавай ойленыт.
  Ме тиде йылмеш иланен шочын улына…
  Шочмо йылме мемнан вÿрыштына, лулегыштына кия.
  

• 12 слайд

  М.Шкетан возен:
  Т.Ефремовын «Кынелза, шогалза!» марий гимнже колыштшо –влакым чынак кÿшкö нöлта, кынелта».
  Источник:» Ончыко» журнал,№6,2018 «Марий калыкым волгыдышко ÿжшö айдеме»(автор Г.Зайниев)