Презентация по Родному Языку "Миногон. "

• 1 слайд

  
  
  
  Нысан: 1. Раззаг кълæсты миногонты тыххæй рацыд æрмæг зæрдыл æрлæууын кæнын, равзарын миногоны грамматикон æууæлтæ æмæ хуызтæ.
  2. Раст сæ пайда кæнын дзургæ æмæ фысгæ ныхасы; скъоладзауты дзырдуат фæхъæздыгдæр кæнын диалогон ныхасы руаджы.
  3. Мадæлон æвзагмæ цымыдисдзинад гуырын кæнын хуызджын миногонты руаджы; скъоладзауты эстетикон дуне фæхъæздыгдæр кæнын, патриотон хъуыдытæ сæм гуырын кæнын.
  
  Темæ: Миногон. Миногонты грамматикон æууæлтæ æмæ хуызтæ.
  

• 2 слайд

  
  Æгас нæм цу, сызгъæрин хур!
  Дæ бонтæ хорз, цъæх арв!
  Дæ фæндаг раст, хæххон дымгæ,
  Нæ урс хæхтæ, салам!
  Нæ райгуырæн, нæ уарзон Ир!
  Æнустæм нын цæрай!
  Дæ уарзон, де ‘ппæт хъæбулты
  Зæрдæрухсæй уынай.
  
  Найфонон
  

• 3 слайд

• 4 слайд

• 5 слайд

  
  «Адæймагæн хъуамæ йæ цæст æрдзы рæсугъддзинад фена». И.В.Гете.
  

• 6 слайд

  Зынæмбарæн дзырдтæ:
  Æнус - 100 азы (век)
  Æвдисæн - фенæг (свидетель)
  Фурд - тынг стыр дон (океан)
  Хуызджын - аив (красочный) Аудын - хъахъхъæнын (беречь) Уддзæф – рог дымгæ
  (ветерок)
  

• 7 слайд

  Æгас нæм цу, сызгъæрин хур!
  Дæ бонтæ хорз, цъæх арв!
  Дæ фæндаг раст, хæххон дымгæ,
  Нæ урс хæхтæ, салам!
  Нæ райгуырæн, нæ уарзон Ир!
  Æнустæм нын цæрай!
  Дæ уарзон, де ‘ппæт хъæбулты
  Зæрдæрухсæй уынай.
  
  Найфонон
  

• 8 слайд

  1. Зымæджы урс цы вæййы?
  2. Сывæллæттæ къласмæ бацæуынц хицæнтæй нæ, фæлæ
  3. Гыццылæй –иу нын аргъæуттæ чи кодта?
  4. Уæ ныййарджыты тынг уарзут?
  5. Æнæмæтæй чи фæхуыссы пецы цур?
  6. Фæнды уæ абон хорз бæрæггæнæнтæ райсын?
  7. Æнæмæнг, райсдзыстæм, куы зæгъæм зивæгæн мах иумæ -
  Æмбæхст дзырд
  мит
  иумæ
  нана
  О!
  гæды
  О!
  нæ!
  

• 9 слайд

  
  Миногон
  Номдар
  Нымæцон
  Мивдисæг
  Номивæг
  Фæрсдзырд
  Бæттæг
  Фæсæвæрд
  Хайыг
  Разæвæрд
  Æвастхъæр
  

• 10 слайд

  Урочы хæстæ
  
  Зæрдыл æрлæууын кæнын миногоны тыххæй раздæр кълæсты рацыд æрмæг.
  Фæарфдæр кæнын скъоладзауты зонындзинæдтæ миногоны тыххæй, æрдзурын, цавæр грамматикон æууæлтæ æмæ хуызтæ ис миногонæн, хъуыдыйады мидæг цавæр уæнгтæ вæййынц. Диалогон ныхасыл бакусын.
  Хуызджын миногонтæй раст пайда кæнын ирон дзургæ ныхасы.
  

• 11 слайд

  Хуыздæр æмбæлттæ:
  Рог дымгæ, уазал бон,
  бæрзонд цъæх арв.
  
  
  
  Миногонты хуызтæ:
  Миниуæгæвдисæг миногонтæ:
  Сырх фæткъуы –бындурон бæрц
  сырхдæр фæткъуы – барæн бæрц
  тынг сырх фæткъуы – уæлахизон бæрц
  Ахастæвдисæг минОгонтæ:
  Хæххон дон –
  ирон æвзаг – }бæрцбарæнтæ сын нæй
  уалдзыгон бон –
  

• 12 слайд

  Ацы номдартæм хъæугæ
  миногонтæ ссарут
  быдыртæ
  хъæу
  хæхтæ
  уæлдæф
  хъæдтæ
  
  
  
  Цъæх
  райгуырæн
  бæрзонд
  сыгъдæг
  тар
  

• 13 слайд

  1. Уæлдай бирæгъæн дæр нæ
  2. Сау хохæй урс дур нæ
  3. Рувасæн йæ къæдзил – йе
  4. Тагъд дон фурды не
  Æмбисæндтæ
  тайы
  хауы
  ‘вдисæн
  ‘ййафы
  

• 14 слайд

  Улæфты рæстæг.
  
  Базон – базон чи сты адон:
  Цъæх, зыдгæнаг, хъæддаг сырд…
  
  Налат, бур къæдзилджын…
  
  Тæрсаг, æнæхъару, тæппуд…
  
  Стыр, æнарæхст, зылынкъах…
   
  
  

• 15 слайд

  1. Бирæстъæлфыты бæсты сæвæрут хуызджын миногонтæ.
  2. Дыккаг хъуыдыйад равзарын хъуыдыйады уæнгтæм гæсгæ.
  
  Сихормæ бахæццæ стæм… уыгæрдæнмæ. Кæрдæджы астæуæй зындысты… дидинджытæ. Кæцæйдæр хъуыстис… доны … сыр-сыр. Быдыры алыварс лæууыдысты … бæлæстæ. … уддзæф сатæг кодта уæлдæф, æмæ æрдзы рæсугъддзинадæй сæр зылди…
  
  диссаджы рæсугъд
  бур, сырх, урс
  хæххон
  сабыр
  бæрзонд æмæ аив
  Рог
  

• 16 слайд

  
  
  
  1. Цы нысан кæны миногон?
  а) предмет
  б) предметы æууæл
  в) предметы архайд
  2. Цавæр фарстытæн дзуапп дæтты миногон?
  а) цавæр? цы хуызæн?
  б) чи? цы?
  в) кæм? куыд?
  3.Цавæр ныхасы хаимæ баст вæййы миногон?
  а) мивдисæгимæ
  б) нымæцонимæ
  в)номдаримæ
  4. Миногонтæ вæййынц:
  а) сæрмагонд
  б) иумæйаг
  в) миниуæгæвдисæг
  г) ахастæвдисæг
  Тест
  5. Арæхдæр цавæр хъуыдыйады уæнгтæ вæййынц миногонтæ?
  а) сæйрат
  б) зæгъинаг
  в) бæрæггæнæн
  

• 17 слайд

  Урочы эпиграф:
  
  
  «Адæймагæн хъуамæ йæ цæст
  æрдзы рæсугъддзинад фена».
  И.В. Гете
  
  

• 18 слайд

  
  
  
  
  
  Хæдзармæ куыст
  
  
  § 55, 362-æм фæлтæрæн
  Ныффыссын цыбыр нывæцæн «Æрдз – нæ дарæг»
  

• 19 слайд

  Бузныг!
  
  Уæ цæрæнбон бирæ!
  
  Фæндараст!
  

• 20 слайд

  Дзырдты рæнхъыты ссарын уæлдай дзырдтæ:
  
  - фæззыгон, сæууон, зæхх, митын
  - быдырон, райдзаст, хæххон, бæлас, æрвхуыз, цъæх
  - рог, бæрзонд, уæрæх, ком, уалдзыгон
  - талынг, æрттиваг, хур, дидинæгджын
  

• 21 слайд

  Сбæрæг кæнут, кæцы дзырдбæстыты миногонтæн ис ахæсгæ нысаниуæг,
  кæцыты - комкоммæ:
  
  
  Рог дымгæ, рог зонд, рог ныхас, рог къаба, рог бандон.
  Сыгъзæрин къухтæ, сыгъзæрин зæрдæ, сыгъзæрин къухдарæн.