"Python тілінде жиын" дәріс

Дәріс №11

Сабақтың тақырыбы: №11 Жиындар

1. Жиындар ұғымы

2. Жиындармен операциялар

Жиындар (set) элементтер жиынын көрсетеді. Жиындарды анықтау үшін ішінде элементтері тізбектелген жүйелі жақша қолданылады.

users = {"Tom","Bob","Alice", "Tom"} print(users)    # {"Tom","Bob","Alice"}

Мұнда print функциясы Tom элементін бір рет қана шығарды, себебі жиын тек қайталанбайтын уникалды мәндерден тұрады.

Жиындарды анықтау үшін set() функциясы да қолданылады, онда элементтердің тізімі не кортежі беріледі:

users3 = set(["Mike", "Bill", "Ted"])

set функциясын бол жиын құруда қолданған ыңғайлы:

users = set()

Жиын ұзындығын алу үшін len() кіріктірілген функциясы қолданылады.

users = {"Tom","Bob","Alice"} print(len(users)}   # 3

Элементтерді қосу

Жалғыз элементтерді қосу үшін add() функциясы қолданылады.

users = set() users.add("Sam") print(users)

Элементтерді жою

Бір элементті жою үшін remove() әдісі қолданылады, оның ішінде жойылатын элемент көрсетіледі. Бірақ егер ондай элемент жиында болмаса, қате генерацияланады. Сондықтан жоюдан бұрын осы элементтің бар-жоқтығын in операторы көмегімен тексеріп алу керек:

users = {"Tom", "Bob", "Alice"} user = "Tom" if user in users:     users.remove(user) print(users)    # {"Bob", "Alice"}

Жою үшін discard() әдісін де қолдануға болады, егер эойылатын элемент жиында жоқ болса, бұл әдіс ерекше жағдай тудырмайды.

user = "Tim" users.discard(user)

Барлық элементтерді жою үшін clear() әдісі қолданылады.

users.clear()

Жиындарға қолданылатын операциялар

copy() әдісінің көмегімен бір жиынның мазмұнын екіншісіне көшіруге болады:

users = {"Tom","Bob","Alice"} users3 = users.copy()

union() әдісі екі жиынды біріктіріп, жаңа жиын қайтарады:

users = {"Tom","Bob","Alice"} users2 = {"Sam","Kate", "Bob"} users3 = users.union(users2) print(users3)   # {"Bob", "Alice", "Sam", "Kate", "Tom"}

Жиындардың қиылысуы екі жиында да бар элементтерді алуға мүмкіндік береді. intersection() әдісі жиындар қиылысуы операциясын орындап, нәтижесінде жаңа жиын қайтарады.

users = {"Tom","Bob","Alice"} users2 = {"Sam","Kate", "Bob"} users3 = users.intersection(users2) print(users3)   # {"Bob"}

intersection әдісінің орнына логикалық көбейту операциясын да қолдануға болар еді.

users = {"Tom","Bob","Alice"} users2 = {"Sam","Kate", "Bob"} print(users & users2)   # {"Bob"}

Тағы бір операция жиындар айырымы - бірінші жиында бар, бірақ екінші жиында жоқ элементтерді қайтарады. Жиындар айырымын алу үшін difference әдісін немесе азайту операциясын орындауға болады:

users = {"Tom","Bob","Alice"} users2 = {"Sam","Kate", "Bob"} users3 = users.difference(users2) print(users3)           # {"Tom", "Alice"} print(users - users2)   # {"Tom", "Alice"}