Сабақ жоспары №43 "9 сынып "

Күні:

Сынып:10

Сабақтың тақырыбы: Генетиканың даму тарихы. Белгілердің Г.И.Мендель ашқан тұқым қуалау заңдылықтары. Гибридология лық әдісі. Моногибридті шағылыстыру. Доминант тылық және ажырау заңдары. Гаметалар тазалығы ның  заңы, оның цитологиялық негіздемесі.

Сабақтың мақсаты:

Білімдігі:

 Генетика ілімінің даму тарихын талдай түсіндіре отырып, білім   алушыларға генетика биология ғылымдарының басқа салалары арасында маңызды ғылым екенін оқыту.          

Дамытушылығы:Генетика ілімінің дамып- жетілуіне үлес қосқан ғалымдардың еңбектерін оқып-үйренуді дамыту.

  Тәрбиелігі:Ақпарат құралдары арқылы жаңа инавациялық әдістерді пайдалана  отырып білім алушылардың шығармашылығын дамыта оқытуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту

Өткізу әдісі:саралап-деңгейлеп оқыту.

Көрнекілігі: интерактивті тақта, тірек –сызбалар, тест

Ұйымдастыру бөлімі:

 Оқушылардың сабаққа қатысын түгендеу.

Сынып оқушыларын топқа бөліп, топ жетекшілерін тағайындау.        

Жоспары:

1.      Қайталау оқу анасы.( үй тапсырмасы)

2.      Психологиялық икем  «Кім шапшаң?»

3.      Сызбалар сыры.( тірек –сызба)

мәтінге талдау жасау.

4.      «Білгенге маржан» (ақпараттық құралдардан алынған

         материалдардан оқушы шығармашылығы)

5.      Кері байланыс (деңгейлік тапсырмалар)

6.      «Әлі де білгім келеді»(үйге тапсырма)

7.      «Ашық журнал» (бағалау бетшесі)

8.      Қорытынды.

Сабақтың барысы:

      Үй тапсырмасы: «Қайталау оқу анасы»

1.Жасушалардың қандай бөліну типтерін білесіз?

(митоз,амитоз,мейоз)

2.Митоз деген не?

(бір аналық жасушадан 2 еншілес жасуша түзіліп, ондағы

хромосомалар жиыны өзгермей жасушалардың бөліну жолы,

яғни дене жасушаларының бөлінуі)

3.Мейоз деген не?

(жасушаның бөліну жолы, мұнда бір аналық жасушадан

хромосома жиынтығы 2 есеге кеміген, яғни жыныс

жасушаларының   түзілуі)

4. Табиғатта кең тараған көбеюдің екі түрін атаңыз?

(жынысты, жыныссыз)

Психологиялық икем:

  Кестеде 10 сөз берелген, осы сөздерді есте сақтап қайталап айтуыңыз  керек.

1.жасуша 2.көбею 3.митоз 4.мейоз 5.ұрықтану

6.зигота 7.хромосома 8.ген 9.гамета 10.генетика

   Берілген сөздерді қатыстыра отырып бір сөйлем құрастырыңыз.

             «Кім шапшаң?»

Жаңа сабақ:

     Гнетиканың даму тарихы.                                      

                                                            Генетика

 

            Тұқымқуалаушылық                            Өзгергіштік

                               Гнетика  ілімін зерттеген ғалымдар

 

 Ежелгі          Димокрит                                   ХІХ ғасырда    У.Бетсон

 дәуірде         Гиппократ                                                            Ч.Дарвин     

                          Плотон                                                               А.Вейсман                                                                                       

                       Аристотель                                                           В.Иогенсен

                                                                                                      Т.Морган     

                                              Гнетиканың даму тарихы

                          І – ІІ кезең                                       ІІІ- кезең

                     Класикалық генетика                  Молекулалық генетика

(1865-1553)                                                                                                 (1953- қазіргі кезең)

 

                                                              Химия      Физика      Математика     Кибернетика

                                                                              Электронды микроскоп            

                                                  Қазақстандық ғалымдар

 

    өсімдіктердің          К.Мыңбаев                       жануарлар        А. Ғаббасов

   жаңа сорттарын     Ә.Е.Есенжолов              селекциясын       А.Е. Жандеркин                     

      шығарған             Ә.Е.Еламанов              шығарған             Г. Биляшов      

                                    Н.М.Удольская

«Білгенге маржан» оқушылар шығармашылығы:

 «Н.И.Вавиловтың өмір тарихы»

 «Г.Мендельдің генетика іліміндегі жаңалықтары»

 «Мутация ілімі»

«Кері байланыс»-деңгейлік тапсырмалар

      І деңгей   (5-ұпай)

1.Генетика ғылымы нені зерттейді?

           А- жасуша ілімін

           В-ұсақ денелерді

           С-табиғатты

           Д- тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті

           Е- жер қыртысын

2. 1906жылы генетика терминін ғылымға енгізген кім?

           А- У.Бетсон

           В- Т.Морган

           С- ДЖ.Уотсон

           Д-О.Эври

           Е- Ф.Крик

3.1909 жылы дат биологы В.Иогенсен биологияға қандай термин енгізді?

           А-зигота

           В-ген

           С-гамета

           Д-даминантты

           Е-рецессивті

4.Тұқымқуалаушылықтың материалдық негізі не?

          А-амин қышқылдары

          В-негіздер

          С-ДНҚ

           Д-көмірсулар

           Е-РНҚ

5. «Өсімдік будандарымен жүргізілген тәжірибелер» еңбегінің авторы кім?

           А- Н.И.Вавилов

           В-А.Вейсман

           С-Де. Фриз

           Д-Т.Морган

           Е-Г.Мендель                               

ІІ деңгей

      «Шаңырақ» сұрақ-жауап

               1.Грекшеден аударғанда «dehesis»- шығу тегі сөзінің анықтамасы

                                                                               (генетика)

               2.Де Фриз ашқан теорияның атауы

                                                                           (мутация)

               3.Организмдердің ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы

                                                                            (фенотип)   

               4.Геннің қайта қалпына келуі  (репарация)

 

ІІІ деңгей

1-тапсырма «1-ұпай»

Генетика саласының дамуында халық санасында ұрпақтың сау болуы деген ұғым қалыптасты, осыған орай : «қан тазалығы», «жеті ата» ұғымдарының бүгінгі тақырыпқа сәйкестігі бар ма?

2-тапсырма «2-ұпай»

Сәйкестендіру тестісі:

1-      Ұрпақтардың ата-аналарына сәйкес болуы.

2-      Ата-анадан тарайтын ұрпақтарда айырмашылықтардың болуы.

3-      «Мүлгіген жағдайда» болып,бірнеше ұрпақтан кейін білінетін белгі.

4-      Г.Мендель ашқан заңның дұрыстығы дәлелденген жыл.

5-      Т.Морганның алғашқы ашқан теориясының атауы.

6-      Генетиканың даму тарихындағы кезеңдер саны.

                                 А-геммулалар

                                 Б-үш

                                 В-өзгергіштік

                                  С-тұқымқуалаушылық

                                  Д-1900

                                  Е-хромосома

1	2	3	4	5	6
С	В	А	Д	Е	Б

«Әлі білгім келеді» Үйге тапсырмасы § 36 

«Г.Мендель еңбегіне» реферат жазу