Студенттердің зерттеу қабілеттерін оқу жобалары негізінде қалыптастыру

               Студенттердің зерттеу қабілеттерін оқу жобалары негізінде қалыптастыру.

             Білім – қоғамның дамуы мен болашақтағы жағдайын анықтаушы болып табылады.    

  Қазіргі заман талабы – жастарға тек сапалы білім беріп қана қоймай, өзінше ізденетін, өзіне лайықты жұмысты анықтай білетін, өмірден өз орнын таба алатын жастарды қалыптастыру. Қазіргі дайындалған мамандардың сапасына болашақ қоғамың даму деңгейіне  байланысты болғандықтан, дайындап жатқан мамандарымыз нарықтың экономикалық бәсекелестікке төзе білетін, жеке көз қарасы бар, өз бетінше ойлай алатын тұлғалар болу керек . Бұл үшін бізге жобалық сабақтар көмектеседі.

  Жоба әдісі  ХХ ғасырдың басында пайда болғаны бәрімізге мәлім,бұл студенттердің өз ойларын өздеріне ыңғайлы уақытта шығармашылық түрде ұйымдастырылған, ойластырылған түрде жеткізу, яғни коллаждар дайындау, афишалар мен жарнамалар , сұхбат жүргізу, зерттеулер , қажетті ақпараттар мен үлгілер көрсету, түрлі жерлерге бару, жоспарлар құру, карталар жасау, сызу, тағы басқа жұмыстар атқару сияқты бірқатар әрекеттерді білдіреді. Жоба барысында жауапкершілік жеке тұлға және тұлға және жобаға қатысушы топтың мүшесі ретінде студентерге жүктеледі. Ең бастысы – жобаның құрылысы қандай болатынын және оны көрсету қандай түрде өтетінін мұғалім емес, студенттер шешеді.

     « Жоба » деген сөздің өзі Еуропа тілдеріне латын тілдеріне еніп, « алға берілген ой , алға шығып сөйлеуші » деген мағынаны білдіреді, атының өзі айтып тұрғандай, алға берілген ой, яғни біздің жағдайымызда ортаға студент – мұғалім болып тақырып тасталады.

  Жобаны жүзеге асыру – 3 кезеңнен тұрады: дайындық, негізгі және қортынды. Әр кезеңде әр түрлі тапсырмалар шешіледі, қатысушылар мен мұғалімнің іс - әрекеті белгіленеді.

   Әр кезеңде педагогтың қызметі өзгеріп отырады. Дайындық кезеңінде педагог жобалық идея табуға жағдай жасайды, бастапқы кезде жоспарлауға көмектеседі. Бұл кезеңде жобаны жасауда педагог көмекші рөлінде, кеңесші, қосымша ақпарат көзі қызметін атқарады. Яғни, бұл кезеңде педаго кеңесші – координатор қызметін атқарады. Негізгі кезеңде педаго студентердің іс - әрекетін қадағалайды, болжау процесін бағыттайды. Ал қортындылау кезеңінде нәтежиесін шығаруда педаго тәуелсіз сарапшы ретінде қатысатын болғандықтан бағалаушы қызметін атқарады.

Жобаны мынадай бірнеше түрге бөлуге болады.

• Қатысушылардың саны бойынша  ; (қысқ
• Қойылған мақсатқа байланысты;
• Тақырыпқа байланысты  ;
• Өткізу уақытына байланысты   .

Жоба әдісін  өзімнің «Балалар әдебиетін мәнерлеп оқу практикумы», «Педагогикалық шеберлік »  пәндерінде жиі қолданамын. Қолдануымның себебі: студенттердің тақырыпты меңгере отырып, зерттеушілік қабілеттерін дамыту. Мысалы «Педагогикалық шеберлік» пәнінен «Жаңа заман мұғалімі»  тақырыбы аясында постер құру жобасын қолданамын .Постер:шығармашылық түрдегі көрсетілген плакат түрі.Ал, «Балалар әдебиетін мәнерлеп оқу  практикумы» пәнінде зерттеушілік -ақпараттық түрін қолдану арқылы студенттердің зерттеушілік ,шығармашылық қабілеттерін дамытуға тырысамын. Зерттеушілік –ақпараттық жоба әдісін мысалы, «Ыбырай Алтынсариннің шығармалары » тақырыбы аясында  зерттеушілік-ақпараттық жоба әдісін жүзеге асыру үшін. Топ студенттерін топқа бөлу арқылы әр топ  жоба әдісінің негізгі этаптары бойынша жұмыс жасайды. 1. Мақсат қою. (Әр топ тақырыпқа байланысты өз алдарына мақсат қояды)

2. Жобаны әзірлеу. (Берілген тақырып бойынша мәлімет жинақтау,оны салыстыру,анықтау.)

3. Жобаны жүзеге асыру. (

4. Қорытындылау ( жобаның болжамын көрсету)

Жоғарыда аталғандарды қортындылай келе жобалық сабақтардың дәстүрлі сабақтардан үлкен айырмашылығы бар екендігі анық. Жобалық сабақтарды дайындау, өткізу студенттерден де, педаготан да шығармашылық ізденісті, көп күш – жігер мен уақытты талап етеді.

         Жобалық  сабақтарда студенттер белсенді болады, өздері іздейді, зерттейді, таңдайды, шешеді , жасайды, басқа студенттер мен мамандармен бірігіп жұмыс істеейді. Педаго дәстүрлі сабақтардағыдай аудиторияда ақпарат беретін жалғыз адам болмай, осы жұмыстарды істеу кезінде студенттерге кеңес беріп көмектеседі, яғни, алға қойған мақсатқа жету үшін педаго пен студент бірігіп жұмыс жасайды. Жоба технологиясының негізгі тиімділігі тұлғалық маңызды мәселенің қойылуына және оның шешімінің табылуында, Егер ол теориялық мәселе болса, жоба технологиясы процесі нақты шешімін табу болып табылады. Мәселенің шешімін табуда зерттеушілік әдістер, іздеу және оқыту құралдарын қолануды қажет етеді.