Театр как средство изучения разных языков.

Театр как средство изучения разных языков

(Театр турло йылмым тунемаш да йылмым лывырташ полша)

                                                                                   Пашам иктешлен чумырен

Буймо кыдалаш школын

                                                                         туналтыш  класслаште

                                                                             туныктышо Михеева Э.М.

Введений

Кызыт мемнан школышто туналтыш класслаштак йоча-влак шуко турло йылмым тунемыт. Тиде мемнан шочмо марий, руш да англичан йылме. Тиде предметлам икымше класс гычак тунемыт. Кокымшо ийыште суас (татарский) йылме ешаралтеш. Изи йоча-влаклан тынар шуко турло йылмым вуеш пышташ куштылгак огыл.

Марий йылмына – эн лишыл манына. Но кызытсе саманыште тыгай проблеме поснак палдырна: шуко ешыште рушла кутырымаш виян шога. Марий ешыште илыше йоча-влак руш мутым шуко кучылтыт, южгунам рушлак кутырен колтат.

Школ да туныктышо ончылно тыгай проблеме шогалеш: ик могырым, марий йылмынамат арален кодаш кулеш, вес могырым, моло йылме-влакымат тунемман.

Мый шке ончылнем тыгай цельым шындышым: турло йылмым тунемаш да йылмым лывырташ келшыше йоным муаш. Мый шонем, тиде театр лийын кертеш. Тиде пашам урокыштат, внеурочный пагытыштат эртараш лиеш.

Ончылнем тыгай задаче-влакым шындышым:

1)    Театральный кружоклан программым возаш;

2)    Театрлан келшыше да кулеш курчак-влакым, сценым ямдылаш;

3)    Театрым урокыштат, урок деч вара жапыштат кучылташ.

Тун ужаш

Эн ончычак мый театральный кружоклан ныл ийлан программым возышым. Тудо «Театральный калейдоскоп» маналтеш. Районысо конкурсышто икымше верым сенен нальым.

Программыштем икымше ийысе ужаш фланелеграфысе театр маналтеш. Икымше классыште тунемше-влаклан путырак келша. Тыгодым ме кучыкрак йомак, ойлымаш – влак дене пашам ыштена. Кулеш герой-влакымат ышташ неле огыл, тунемше-влак суретлен пучкын луктын, фланелеш пижыктат.

Кокымшо ийын «Картонысо театр» маналтеш. Произведенийлан келыштарыме суретан кагазыште турло герой-влак «коштыт», кутырат, йоча-влак шке рольыштым куанен модыт.

Кумшо ийын курчак – влак дене пашам ышташ туналына. Пушкыдо модыш – влак гыч келыштарен, кулеш герой-влакым йоча-влак шкеак ыштат. Кугу полышым нунылан авашт ыштат. Тыгай театрыште вожылшо йочат модын кертеш. Вет шкешт нуно ширме шенгелне лийыт, а кидышкышт кулеш курчакым чиктат да шке рольыштым келыштарен модыт.

Нылымше ийын йоча-влак шке турло геройыш савырнат. Тидлан нуно келшыше костюмым чият да оформитлыме сценыште, залыште модыт. Турло вургемым школ, йоча садын пашаенже-влак могышт гычат кондат, ургатат. Декорацийым ямдылымаште школышто ыштыше орол полшен шога. 

Урокышко турло калык вургеман курчак-влакат «унала толыт». Нуно монологымат ойлат, диалогымат чонат, икте-весышт дене турло йылме дене «кутырат».

Театрла ме йоча-влак дене внеурочный паша годым шуко модына, но элементше-влакым турло уроклаште кучылтына. Тиде руш литератур, марла литератур, англичан да татар йылме.

Театр чыла могырымат йоча-влаклан келша:

1)    изирак тунемше-влаклан модышым йоратат, нуным модын туныктыман;

2)    репетиций годым монь нуно огыт шинче, шогылтыт, икте-весышт дене кутырат;

3)    йылмым лывырташ полша;

4)    йоча-влак ен ончылно шкем кучаш тунемыт;

5)    керек-могай произведений нунылан сай ен лияш полшен шога.

Кызытсе илышыште тунемше-влак шуко конкурслаште, научно- практический конференцийлаште, фестивальлаште участвоватлат. Публике ончылно почеламутым сылнын лудын пуат, шке проектыштым, шымлыме пашаштым аралат. Тиде пашалан театрыште выступатлымышт кугун полшен шога, шонем.

Иктешлымаш

         Тиде приём тунемше – влакым турло йылме деке шуманда, турло произведенийым лудаш тарата. Мыланна  икте-весылан кулеш годым полшаш, илышыште сай ен лияш  полша. 

Тунемшына-влак туналтыш класслаштак турло конкурслаште, научно-практический конференцийлаште сенышыш да призерыш лектыт.

Литератур

1.     Караманенко Т.Н. Кукольный театр. М.: Просвещение, 2011.

2.     Кукольный театр – одно из средств этнокультурного воспитания. Начальная школа. 2015//№2.

3.     Михеева Л.Н. Изготовление реквизитов кукольного театра. М.: Просвещение, 2009.