Урок марийского (государственного) языка "Ойлымаш ужаш-влак".

Ойлымаш ужаш-влак.

(Ойлымаш ужаш-влакым иктешлыше урок- путешествий. 2 класс)

Цель: ойлымаш ужаш-влак нерген шинчымашым ушештарымаш, пенгыдемдымаш да иктешлымаш, диалог ден монологым чоҥен моштымаш;

Задачи: кутырымо да возымо йылмыште ойлымаш ужаш-влакым чын кучылт моштымым умбакыже вияҥдаш; шочмо мландым, шочмо элым йӧраташ кумылаҥдаш, тудын верч тургыжланаш да вуйын шогаш туныкташ.

Кучылтмо материал: почеламут да муро сборник, таблице, картычке, сӱрет-влак, презентаций.

                                  Урок радам.

Йоча-влак муро дене туналыт

 (кок командылан шелалтына, тӱс ден, но сӱрет тӱрлӧ: пеледыш, пире, маска да тулеч молат)

Ик команде    --------  ужар тӱс

Вес команде ---------- йошкар тӱс

Шелалтына шогышыла, вара парт коклашке шинчына.

Презентацийыште сӱрет-влак , йоча-влак палышаш улыт: мо нерген ме кутыраш тӱҥалына.

Йоча-влак: Тыште айдемым ончыктымо, тудо кӧ йодышлан вашмутым пуа, тыгак янлык-влакым ончыктымо, янлыклан мо йодышым шындена.

Тыгак эҥер лӱм, тудым кугу буква дене возена, ял, ола, пий, пырыс лӱм кугу буква дене возалтыт.

Иктешлена: ме ойлымаш ужаш-влакым ушештарена.

Туныктышо: Чын, тугеже ме таче могай урокым эртарена?

Тунемше: Ушештарымаш урок.

Туныктышо:Чын.  Ме таче, йоча-влак. ушештараш тӱҥалына, шке моштымашнам ончыктена, модына да мурена. Урок – экскурсий,модыш.

Тетрадьдам почса: числам  возена, темым возена. Ушештарымаш.

Ме тендан  дене таче космосыш чоҥештена, садлан мыланна капитан кӱлеш, капитаным ойырена, тудлан рульым пуэна.

1-ше заданий (тиде заданий кок командылан)

Уто мутым кычалаш

йолташ         волгыдо               вуча                 гыч

Мичу             келге                    толеш              деч

кугу               музо                     гоч                   мураш

паша              куштылго            йога                 дене

пурса              тошто                  ужарга             нерген

туныктышо :

Чын, уто мут-влак : кугу, музо, гоч, мураш.( жюрилан возымынам пуэна, нуно аклат)

йолташ        

Мичу

музо

паша                                          

пурса                              

Нине мут-влак могай йодышлан вашмутым пуат?

Кӧ? Мо? Йодышлан вашештыше мут-влак предметым ончыктат, нуным лӳм мут маныт. Айдемылан кӧ?, моло предметлан мо? йодыш шындалтеш

волгыдо

келге

кугу

куштылго

тошто

Нине мут-влак могай йодышлан вашмутым пуат?

Могай? йодышлан вашештыше мут-влак предметын палыжым ончыктат. Нуным пале мут маныт

вуча

толеш

мураш

йога

ужарга

Нине мут-влак могай йодышлан вашмутым пуат?

Мом ышташ ? Мом ыштат? Мом ыштеныт? Йодышлан вашештыше мут-влак предметын мом ыштымыжым ончыктат. Нуным глагол маныт.

гыч

деч

гоч

дене

нерген

Нине мут-влак могай йодышлан вашмутым пуат?

Нине шомак-влак почеш мут улыт. Нунылан йодышым шындаш огеш лий, почеш мут-влак  тӳрлӧ шомак почеш каласалтыт.

Физкультминутка ( пингвин марла кушта)

2-шо  заданий (мече дене модына: ик йоча (икымше команде)  моло йоча-влаклан мут-влакым ойла:" Кӧ? Мо?" Йодышлан вашмутым пуышо мут-влак. Мутлан: мече – мо йодышлан вашмутым пуа? Саша-Кӧ?

Ик йоча (кокымшо команде) моло йоча-влаклан адак мутым пуэда.  Мутлан:  Шарик – кугу буква ден возалтеш, Москва- кугу буква ден возалтеш, ече – изи буква дене возалтеш.

3-шо заданий

Ме ынде шке моштымашнам ончыктена,  (сценкым модын ончыктымаш) 1-ше команде:" ЙОГО МАРКАЙ" 2-шо команде" ЧЫВЕ, КӰДЫР" 

4-ше паша: (кажне командылан ик предложений гыч, нуно картычкым шупшын луктын, чын возышаш улыт) 

А) Мый телевизор дене олимпиадым ончем.

Б) Мый ече дене мунчалташ йоратем.  

                   Мутер диктант

(доска шенгелне мут-влакым возымо, нуно ваш-ваш тергат)

Ӱярня, вӱдшор, пургыж, ...                        

Чын вераҥдыза!

 А)Лӱм мут палым ончыкта.

      Б) Пале мут предметым ончыкта.

      В) Глагол мом ыштымыжым ончыкта.

Физкультминутка:

Шинчам пыч- пыч ыштена:

Шолаш, пурлаш ончалына,

Вара кӱшкӧ ончена,

Эркын ӱлык волтена,

Трукак почын колтена.

Иктешлымаш:

 Айста нигунам огына мондо:

•         Лӱм мут предметым ончыкта.

•         Пале мут предметын палыжым ончыкта.

•         Глагол мом ыштымым але действийым ончыкта.

Чыла нине ойлымаш ужаш-влак предложенийыште кӱлеш верым налыт, мемнан йылмыштына кумдан кучылталтыт.

    А ынде чылалан тыгайрак мӧҥгӧ паша: тӱрлӧ ойлымаш ужаш-влакым кучылтын, тачысе паша  нерген заметкым возаш, тиде визытан отметкылан,

Вес паша: кум предложенийым чоҥаш да подлежащий ден сказуемыйым удыралаш.

Рефлексий

Йоча-влак, тыланда урок келшен, келшен гын, нӧлталза йошкар йыргекым, уке канде тӱсаным. Ынде шке оценкым шындена: 5 – йошкар круг, 4- ужар круг, 3- канде круг. Чын отметкым шынден але уке ваш-ваш йодышташ.