Урок воспитательная "Адал ырыскы"

Сабактын темасы:            Адал ырыскы.

Сабактын максаты: Окуучуларга адал ырыскы эмне экенин тушундуруу.

                                   Адал ырыскы менен нан табууга, бироонун акысын   

                                   жебоого тарбиялоо.

                                   Жомоктун маанисин тушундуруп , талкуу    

                                   уюштуруу.

Сабактын жабдылышы: жомоктун негизинде тартылган суроттор,

                                                                 ватман, маркер ж.б.

Сабактын журушу:

         Мугалим доскадагы ватманга «Адал ырыскы» жонундо кластер тузушот. Жомок эмне жонундо экендигин алдын ала божомолдошот.

                                                  Адал ырыскы.

         Кадимки заманда ото адал ынсаптуу, эл суктангыдай, байлыгы жети муунга жеткидей бир соодагерзаада откон экен. Ал омурун соодагерлик менен откорот экен. Бир куну соода менен Багдадга барып кедей кызга ашык болуп калыптыр. Соодагер дилиндеги созун билдириптир. Ошондо кыз ыктыяр атасында экендигин айтыптыр. Соодагерзаада багдаддагы кедейлердин башчысы- кыздын атасы молдо Осмонго жолугуптур жана кызынын колун сурап канча байлык беришин айтыптыр.

         Кедейлердин башчысы кулуп соодагерзаададан оз малынан канча пайыз пайда алышын сураптыр. Соодагерзаада 10-15 пайыз экенедигин айтат. Ошондо ал соодагерди маскарлап:

    -Эй, жигит! Сен нааданга кыз берейинби? Шаарам-шаар журуп ошол пайданы пайда деп жатасынбы? Мына кара, мен сага корсотойун. Чеч колундагы шакегинди. Мунун баасы канча? -дептир.

          Соодагер шакектин баасын балалуу тоонун баасына ченептир.

-       Жакшы, -дептир кедей, -эми шакегинди эртеге мен айткан жайдан аласын.

        Кедей жума куну ото чон жамаат жайыла турган мечитке барып  имамга катуу ун менен кайрылыптыр:

       -Эй, имам! Мен ушул шаардын момун бир кедейимин. Омурум кедейликте отту, бирок адал жашадым. Мына бул шакекти уч кун мурун таап алдым. Ото кымбат турат экен. Бирок мага арам керек эмес. Бир гана мага уулумду уйлоп, кызымды турмушка узатуум керек. Шаарыбыздын момундарына айтсаныз, мечит дарбазасынын жанына оромол жазсам, мен бечараны курук коюшпас,- дептир.

         Бул созду уккан момундар ото таасирленишип, кедейдин адалдыгына айран калышыптыр жана намаз окуп болушуп бардыгы анын белбоосуна акча ташташыптыр. Ото коп акча жыйналыптыр.

         Кечкурун кедей соодагерди уйуно чакырып, акчаны корсотуп мындай дептир:

      -Эй, соодагер! Муну кара-сен сапар машакатынан кыйналып, жан алып, жан берип 10-15 пайыз пайда кыла турган болсон, мен эч кыйналбай бир кундо канча акча таба алам. Эми сен мына бул акчадан алып мечитке бар. Имамга учура, бул акчалардан суйунчу деп берип шакегинди кайтарып алып бизге кошул. Ошондо кызымды сага берем.

          Анда соодагер айтыптыр:

    - Эй, алдамчы! Бутун ата-бабамдын урмат акы мен кечтим сенин кызындан дагы, кымбат баа шакегимден дагы. Менин ата бабаларым адал соодагерлер эле, мени адал оокат менен багышты. Мен дагы адал  уй-булодон уйлонуп Алла перзент берсе аларды адал даам менен баксам, - деп оз малдарын жыйып ошол шаардан чыгып кеткен экен.