В.С.Яковлев - Далан "Тулаайах о5о" аьа5ас дьарык барылыгар презентация (9 кылаас)

• 1 слайд

  В.С. Яковлев – Далан
  «Тулаайах о5о» романыгар
  чинэтэр дьарык
  Автор: Рязанская Инна Юрьевна, Уеьээ Дьааны Боруулаах орто оскуолатын
  саха тылын, литературатын урдуку категориялаах учуутала
  

• 2 слайд

  Yлэ кодьуустээхтик ыытылларын уонна тумуктээх буоларын ситиьэр соруктар:
  
  1. Айымньыны тилэри аа5ан, ис хоьоонун сиhилии билбит буолуохтаахпыт;
  2. Айымньыттан Кыргыс уйэтин историятын чахчыларын билии;
  3. Санарар, кэпсиир, толкуйдуур, ырытар, информацияны хомуйар, дакаастыыр дьо5уру сайыннарыы;
  4. Чинчийэр дьо5уру сайыннарыы;
  5. Тус санааны сааhылаан, толлубакка этэр уеруйэхтэри иитии;
  6. Роман сурун идеятыгар оло5уран …………………………………………… иитиллии.
  
  

• 3 слайд

  «Yлэни кыайыаӊ – киhи бэрдэ буолуоӊ»
  (саха өhун хоhооно)
  Yлэ туhумэхтэрэ:
  Айымньы сюжетнай хайысхаларын ырытыы (кэпсэтии)
  Ис хоhоону тургутуу (сэhэргээhин)
  Сорудах ылан тэттик чинчийэр улэни толоруу, тумуу (тексинэн улэ, аа5ыы, бэлиэтэнии)
  Идеятын анаарыы (уобарастаан керуу, тэннии тутуу)
  Сурун тумугу быhаарыы (толкуйдааhын)
  
  

• 4 слайд

  XIII – XIV – сэрииhиттэр уйэлэрэ.
  Государстволар уескээhиннэрэ кыргыьыы до5уhуоллаах этэ.
  

• 5 слайд

  боотур уустар - Уөчэйдэр
  Бөдөӊ холбоhуктар:
  намнар – Мымах;
  боро5оннор – Лөкөй;
  мэнэлэр – Босхон Боруохал: таатталар –
  

• 6 слайд

  3 сюжетнай хайысха
  АЙАН
  Ньырбачаан
  куотуу
  ?
  Туо5а Баатыр
  Туптээх оло5у көрдөөьун
  ?
  Да5анча
  өьуллубэт өьуөн
  ?
  

• 7 слайд

  1-кы холобур: ....Ол таас хайаттан ус урэх са5аланан тус ар5аа, тус илин, тус со5уруу туьуехтэрэ...(79 сир.)
  2-с холобур: ....Да5анча иннигэр дьикти кестуу нэлэс гыммыта ....(81 сир.)
  3-с холобур: ...Оттон холомо иьигэр буолла5ына туох эрэ тыаьа сири тугэ5инэн диринник, иччилээхтик ньиргийэрэ, ким эрэ суордуура, таналайын тансыйан чаныргыыра.... (85 сир.)
  4-с холобур: ...Ньырбачаан сааьа уона эрэ этэ...(87 сир.)
  5-с холобур:....- мин то5о эрэ аланаабын тардарбар илиим сал5алыыр буолан эрэр, ыытар охтору соро5ор булду булбаттар. Эн миигин солбуйар....(91 сир.)
  6-с холобур:....Ерегечей кырдьыга ойууну соччо итэ5эйбэт этэ...(92 сир.)
  7- с холобур:....ийэлэрэ-а5алара баалларына ити кинилэр угэстэрэ этэ....(96 сир.)
  8-с холобур:...Ньырбачаан уьукта биэрбитэ, тордох иьэ ытыьы таьынар ыас харана этэ...(98 сир)
  9-с холобур:...Куотарга саамай то5оостоох кэм кэлбитин Ньырбачаан этинэн-хаанынан билбитэ....(101сир.)
  10-с холобур:...Ол эрээри кни эьэлэригэр-эбэлэригэр, дьонугар бэрт угус сылларга тыыннаах буолар иьин охсуьуу инэрбит уерэ5э - ......(103сир.)
  
  

• 8 слайд

  1 бөлөххө бэриллэр тема: «Романна туөлбэ тыллар туттуллуулара» (сиргэ-уокка сыьыаннаах тыллар, кыыллар, туттар сэп-сэбиргэл, танас-сап, кэпсэтэр тылга туттуллар ты-өс  о.д.а).
  2 бөлөххө: «Кыргыс өйдөбулэ» (сэрии сэбэ-сэбиргэлэ, танаьа-саба, кыргыс дьонун сололоро, сэриигэ туттуллар албастар, сэриигэ сыьыаннаах угэстэр, туомнар);
  3 бөлөххө: «Биис уустар» (төруттэрэ, сиэрдэрэ-туомнара, тыллара-өстөрө, культуралара);
  

• 9 слайд

  Айымньыттан булан сирэйин ый
  «Тулаайах о5о» романы чинчийиигэ тирэх ейдебуллэр:
  Романна сиэр-туом кестуутэ
  Танас-сап
  Дьиэни-уоту ойуулааьын
  Ырыа-тойук
  Булт
  Ас
  Сири – дойдуну ойуулааьын
  Биис уустары ойуулааьын
  Кыргыс
  Кэриэс тыл
  Бэргэн этиилэр
  Идэ5э уьуйуу
  
  

• 10 слайд

  Тумук:
  

• 11 слайд

  Ааспыт кэми дьууллуур бырааппыт суох.
  Оччолорго олох оннук этэ.
  (Бар дьон санаата)
  

• 12 слайд