Жасыл шыршаны қорғаймыз іс - әрекеті

«Жасыл шыршаны қорғаймыз»

Дайындаған : Жапакова А.А.

Екібастұз қаласы №12 «Арай» балабақшасы.

Білім беру саласы : Қатынас,Денсаулық, Таным.

Бөлімі: Тіл дамыту, Қоршаған орта – экология, валеология.

Тақырыбы: «Жасыл шыршаны қорғайық»

Мақсаты:

Білімдік мәні : Балалардың шырша және басқа ағаштар туралы ұғымдарын молайту және қалыптастыру,олардың айырмашылығын ,ұқсастығын көріп ажыратуға үйрету.

Дамытушылық мәні : Ертегі құру барысында балалардың қиялдарын дамыту,ертегіні құрауға деген қызығушылығын туғызу.Балаларды жеке және көпше түрінде сөздерді айтқызу.

Тәрбиелік мәні : Балалардың бойында мейірімділік ,достық сезімдерін тәрбиелеу,қоршаған ортаға қамқорлық сезімдерін ұлғайту.

Қолданылатын көрнекіліктер: Суреттер,шырша ,қарағай бұталары, қарағайдың бүрлері,дәндері, ойыншық шырша, тұзды су , слайд, самырсын майы.

Сөздік жұмыс : шырша, қарағай.

Билингвальды компонент: шырша – ель, қарағай - сосна.

Оқу іс әрекетінің кезеңдері

Тәрбиешінің іс - әрекеті

Балалардың іс –әрекеті.

Мотивациялық -қозғаушылық

«Шаттық шеңбер»

Қол алысып кәне біз,

Достасайық бәріміз.

Айтарым бар сендерге,

Қандай жақсы бір тұру,

Достарымен бір жүру.

Қайырлы күн, Жер – ана!

Қайырлы күн достарым!

Сендерді көргеніме қуанамын!

Балалар шеңбер бойымен тұрып тәрбиешімен бірге өлең жолдарын қайталайды ,

өлеңге сәйкес қимыл – қозғалыстарды жасайды.

Ұйымдастырушылық - ізденістік

1.- Бүгін біздің әңгімеміз ағаштар жайлы болады. Осы ғажап ағаш туралы мен сендерге жұмбақ жасырғым келіп тұр:

Қысы - жазы шешпейтін,

Көйлегі бар жасылдан.

Өзгертпейді еш күйін,

Жаралғандай асылдан!

Қандай ағаш туралы менің жұмбағым?Кәне ойланып табыңдар.

Дұрыс балалар! Ол – шырша.

Шыршаға ұқсайтын басқа ағаштарды білесіңдер ме?

Балалар жұмбақты мұқият тыңдайды.

Шырша ағашы.

Қарағай ,самырсын.

2. Қазір балалар біз осы ағаштар туралы слайд көріп ,олармен жақын танысамыз.

а) Шырша мен қарағай баяу өседі.

Тұқымы бүрлерінде пайда болады ,осы тұқымынан кішкентай ағаш өседі,тікендері кішкентай ,жұмсақ, ашық жасыл түсті болады.

ә)Қарағай мен шырша бір –біріне тікендерімен ұқсайды,олар қысы – жазы бір түсті болады.

б)Айырмашылығы да бар шыршаның инесі қысқа ,қатты болады,ал қарағайдың инесі ұзын,жұмсақ болады.

в)Шырша мен қарағай өмір бойы өсе береді ,олар үлкен ағаш болу үшін көп – көп жылдар керек.

Балалар мына шырша мен қарағайдың бұтақтарына қараңдаршы , олардың инелеріне қарап айырмашылығын көріңдер.

3 .Тәжірибе (бұтақтармен)

Балалар қыста осы ағаштардың бұталарын қырау басып тұрады,ал біз осы қырау қалай оларға пайда болатынын көрсетіп береміз,тәжірибе арқылы.

- Кәне балалар үстел қасына келіп қараймыз.Суға тұз салып араластырамыз ,тұзды суға шырша бұтақтарын батырып шығарамыз,бұталарды құмараға қойып жылы жерге қоямыз кепкенің күтеміз,содан кейін не болады екенін көреміз.

4.Сызба арқылы шыршаның пайдасын айтып береміз.

- Балалар шыршаны шауып алуға болады ма?

- Оның бұталарын жұлып алуға болады ма? Неге?

Балалар компьютер экранына қарап, тәрбиешінің әңгімесін мұқият тыңдайды.

Ағаштардың бұталарын алып қарап шығады.

Жоқ болмайды.

Жоқ болмайды.

Шырша мен қарағай өте пайдалы ағаштар ,олар бізге таза ауа береді,олардың ағашынан жиһаз жасайды,және майынан дәрі –дәрмек жасайды. Бүрілерімен,тұқымымен құстар,аңдар көріктенеді.Мына дәндерге қараңдаршы осымен құстар қыста көріктенеді, тікендерін еліктермен,бұғылар көріктенеді.

Олардың бүрімен біз құрастыру іс – әрекетінде ойыншықтар жасаймыз.

5. Ароматерапия: Балалар шырша,қарағай ағаштардан денсаулыққа пайдалы дәрілер жасайды оның бірі олардың майлары. Қазір біз шырша (ойыншық) жанына келіп ,шыршаны искейміз .Қарағай майы ауаны тазартады,ол вирус бактерияларды өлтіреді,азайтады,

Біз ауырғанда самырсын ,қарағай майын пайдаланамыз.

6. Сергіту сәті :

Ортамызда шыршамыз,

Би билейміз баршамыз!

Сонша әсем ,сонша бай

Ағаш барма шыршадай!

7. –Балалар бізге шырша қандай мерекеге қонаққа келеді?

Шыршаны шауып алуға болмаса,адамдар Жаңа жыл мерекесіне несін әшекейлейді?

Дұрыс ! Олар қолдан жасалған шыршаларды дүкеннен сатып алады.Шыршаларды барлығымыз шауып алсақ ,ормандар құрып бітіп кетеді,сонда құстар мен аңдар не болады?

Билингвальды компонент:шырша –ель, қарағай – сосна.

8.Балалармен бірге сызба арқылы шырша туралы ертегі құрастыру.

- Ерте – ерте ,ертеде бір ағаш орманда өсіпті.Қандай ағаш?

- Кішкентай шыршаның қасында көршілері өсіпті. Қандай ?

Балалар сызба арқылы әңгімені тыңдап, бірге қайталайды.

Шырша жанына келіп искейді.

Өлең жолдарын айтып ,қимыл –қозғалыстар жасайды.

Жаңа жыл мерекесіне.

Дүкеннен сатып алады.

Олар үйсіз қалады.

Балалар қайталайды.

- Шырша ағашы.

жидектер,саңырауқұлақтар.

- Олардың арасында басқалары да болыпты.Нелер?

- Олар бәрі де шыршаны ?

- Қоян мен түлкі шыршаның бұталарын арасына тығылып қатты бораннан жамылыпты,аязда тиін оның дәндерімен көріктеніпті.

- Жаңа жал мерекесі алдында орманға нелер келіпті?

- Қолдарында олардың не болыпты?

- Қалай ойлайсыңдар олар не үшін келіпті?

- Барлық аңдар мен құстар оларға жалынып,өтініштерін білдіріпті.

Олар не депті?

- Онда Жезтырнақ пен Қарақшы не деп жауап беріпті?

- Аңдар мен құстар мәз болып оларға рахметтерін айтып, шыршаны әшекейлеп,өлең айтып,би билепті! Содан кейін не болды деп ойласыңдар?

Міне қандай керемет ертегіні біз бірге ойлап шығардық.

Сөздік жұмыс: шырша,қарағай

Аңдар: түлкілер,қояндар,тиіндар,

аюлар.

- жақсы көріпті.

- Жезтырнақ пен Қарақшы?

- Балта бар.

- Шыршаны шауып алуға.

- Жезтырнақ,Қарақшы өтінеміз біздің шыршаны шауып алмаңдаршы!

- Кешіріңдер достарым, біз білмей қалдық,енді солай істемейміз.

Олар шырша тойын тойлапты,Жезтырнақ пен Қарақшы олармен бірге қуанышқа бөлініпті.

суреттеріне қарап қайталайды.

Рефлексиялық-түзетушілік

Балалар біз тәжірибеге қайтып барайық, шырша бұтасымен не

болды? Иә дұрыс, тұзды су кеуіп,біздің бұтамызда тұзы шығыпты

ол нағыз даладағы қырау басқан бұтаға ұқсайды. (даладан қырау басқан бұтаны әкелеміз)

Ол жылы жерде қырауы еріп кетті -

тұзға салған еріп кеткен жоқ ол өйткені тұз.

Рефлексия. «Шыршаны әшекейлейміз»

Неге?Несімен ұнады?ұнаған жоқ?

Оны қырау басыпты (тұз кеуіп қалыпты)

даладан әкелген бұтақ нағыз қырау басқан,ол еріп қалды.

Көк моншақ алғандары ( бүгінгі әрекетке қатысқан жоқпын,ұнаған жоқ,ұқпадым)

Қызыл моншақ алғандары (бүгінгі әрекет ұнады)

Өз ойларын айтып шыршаны моншақтармен әшекейлейді.