"Антонимдер" туралы ашық сабақ (5 класс)

6 класс, қазақ тілі

Тест

1. “Терең”сөзінің ауыспалы мағынасын табыңыз. 
A) Терең білім. B) Терең су. 
C) Терең өзен. D) Терең көл. E) Терең құдық. 
2. Езулік дауыстылар қатарын толықтырыңыз:А, ә, е, э, ы, і, ... 
A) Ө. B) Ү. C) О. D) У. E) И. 
3. Соңы үнді дауыссызға аяқталатын сөзді көрсетіңіз. 
A) Міндет. B) Қозы. C) Ағаң. D) Көрпеш. 
E) Кенесары. 
4. Сөздің ең алғашқы мағыналық бөлшегін қалай атайтынын көрсетіңіз. 
A) Күрделі сөз. B) Қосарлама сөз. C) Біріккен сөз. 
D) Туынды сөз. E) Түбір сөз. 
5. Күрделі зат есімді табыңыз. 
A) Жұмысшы. B) Оқулық. C) Асхана. 
D) Өнеркәсіп. E) Басшы. 
6. Сан есімге қандай тыныс белгісі керек, анықтаңыз. 
Қапты 2 ден көтеріңдер. 
A) Үтір. B) Дефис. C) Қос нүкте. D) Нүкте. 
E) Тире. 
7. Заттың өзін де, белгісін де, санын да білдірмейтін, есім сөздер орнына жұмсалатын сөз табын көрсетіңіз. 
A) Етістік. B) Сын есім. C) Зат есім. D) Есімдік. 
E) Сан есім. 
8. Бұйрық райлы етістікті табыңыз. 
A) Барған. B) Барды. C) Бар. 
D) Бармақ. E) Барар. 
9. Сөйлемде неше еліктеу сөз барын белгілеңіз. 
Қарға қарқ етті, ірімшік жерге салп етті. 
A) 3. B) 2. C) 4. D) 1. E) 5. 
10. Омоним бола алмайтын сөзді белгілеңіз. 
A) Терезе. B) Өлең. C) Табыс. D) Отау. 
E) Орыс. 
11. Сөз арасындағы кейінді ықпалды табыңыз. 
A) Жүз сом. B) Салт-сана. C) Қара торы. 
D) Қол орақ. E) Тоғай іші. 
12. Салыстырмалы шырайды табыңыз. 
A) Сарғылт. B) Аса көп. C) Сап-сары. 
D) Өте сары. E) Сары. 
13. Себеп-салдар үстеулі тіркесті көрсетіңіз. 
A) Тез келді. B) Амалсыздан көнді. 
C) Дереу жетті. D) Етпетінен жығылды. 
E) Жорта сөйледі. 
14. Септеулік шылауды көрсетіңіз. 
A) Шынар-ай, ойымды дөп бастың, сәулем. 
B) Егер жолым болып кетсе, бәріңе жақсылық болады. 
C) Жұмыстан бұрын сенімен кездесу қиын боп кетті. 
D) Я ұл, я қыз болсын, ұрпақ болса болғаны. 
E) Көкірегі ашуға толып тұр, бірақ оны сыртқа шығармады. 
15. Жанаса байланысқан пысықтауыштық қатынасты табыңыз. 
A) Мәдимен кездесу. B) Мейірімді бала. 
C) Ақсақ құлан. D) Үздік оқу. E) Жолдассыз адам. 
16. Тура толықтауыш қатысқан сөйлемді табыңыз. 
A) Тек жүрсең, тоқ жүресің. B) Өтірікші өзін алдайды. 
C) Оқусыз білім жоқ. D) Әдеттің жөні-әдет. 
E) Қар жауды. 
17. Аралас құрмалас сөйлемнің арасына үтір мен сызықшаның қойылу себебін анықтаңыз. 
Егер мұғалім болғымыз келсе, жалдайтын ауыл да табылды, менің жалданғым да келді, - оған Баймағамбет

болмады. 
A) Бірыңғай мүшеге.  B) Қарама-қарсылық мәні болғандықтан. 
C) Күрделі сөз тіркестерінің арасына. 
D) Қалған сөйлемге басыңқы сыңар ұйытқы болғандықтан. 
E) Себеп мәнді мағыналы болғандықтан. 
18. «Біріншіден, екіншіден» деген қыстырма сөздердің мағынасын анықтаңыз. 
A) Көңіл-күй. B) Өкіну.  C) Ой тәртібі. 
D) Сендіру.  E) Мақұлдау. 
19. Сызықшаның қойылу себебін анықтаңыз. 
²Абай² операсы - қазақ музыкасын биік белге шығарған ірі туынды. 
A) Бастауыш - сан есім, баяндауыш - етістік. 
B) Қосарлы айқындауыш. 
C) Бастауыш - есім, баяндауыш - есім. 
D) Бастауыш сын есім, баяндауыш зат есім. 
E) Бастауыш та, баяндауыш та атау тұлғадағы зат есім. 
20. Грамматикалық тұлғаларында өзгерісі бар диалект сөзді табыңыз. 
A) Маңдай.  B) Аласа.  C) Көз. 
D) Пысқан. E) Қырағы. 
21. Түбір тұлғасы өзгеріске ұшырап біріккен сөзді табыңыз. 
A) Қырықаяқ. B) Саңырауқұлақ. C) Ақкенже. 
D) Түрегел. E) Ілімхан. 
22. Еркін сөз тіркесін табыңыз. 
A) Қоян жүрек. B) Су жүрек. C) Қалта сағат. 
D) Жүгіріп бара жатыр. E) Төбе шашы тік тұру. 
23. Жақсыз сөйлемді табыңыз. 
A) Ердостың атқа мінгісі келді. 
B) Абай шығармаларынан үзінді келтірді. 
C) Асанмен бес жыл бірге оқыдым. 
D) Қызықты кітап. E) Мөлдір бұлақ. 
24. Төлеу сөзді көрсетіңіз. 
A) – Айналайын, келінжан, өркенің өссін! 
B) Той да өтті, Ыбыштың есін алған көкпар да өтті. 
C) Артына қарап өкініш көрсе, алдына қарап үміт көреді. 
D) Тәуелсіз елдің тірегі – білімді ұрпақ. 
E) Сәбит Мұқанұлы бір кітапты бітіріп, екіншісін бастағанда, демалатынын айтты. 
25. Соңғы жылдары шешендік сөздерді жинап, зерттеп, танытуға үлес қосқан ғалымды табыңыз. 
A) Ә.Кекілбаев. 
B) М.Жұмабаев. 
C) А.Байтұрсынов. 
D) Б.Адамбаев. 
E) С.Сейфуллин. 

1. A 
2. E 
3. C 
4. E 
5. D 
6. B 
7. D 
8. C 
9. B 
10. E 
11. C 
12. A 
13. B 
14. C 
15. D 
16. D 
17. E 
18. C 
19. E 
20. D 
21. D 
22. C 
23. C 
24. E 
25. D

Қаратпа сөзді сөйлемді белгілеңіз. 
A) Ойпаттар дегдіп, қыраттар кебе бастайды. 
B) Керуен басы – Жәнібек! 
C) Ойла, шырағым, еліңнің жайын. 
D) Теңіз толқыны күшейді. 
E) Жауынды күз. 
Дұрыс жауап: C

Қаратпа сөзді табыңыз. 
A) Ойпаттар дегдіп, қыраттар кебе бастайды. 
B) Керуен басы – Жәнібек! 
C) Оған қарағым келмейді. 
D) Теңіз толқыны күшейді. 
E) Айналайын, шырағым, сенбісің? 
Дұрыс жауап: E

Қаратпа сөз қатысып тұрған сөйлемді белгілеңіз. 
A) Адам емес екенсің ғой, Айдар! 
B) Керуен басы – Жәнібек! 
C) Үшінші, орысты айттыңыз. 
D) Теңіз толқыны күшейді. 
E) Жауынды күз. 
Дұрыс жауап: A

Қаратпа сөзді белгілеңіз. 
A) Пай-пай, киелі неткен жер! 
B) Балаларым, сөзімді тыңда. 
C) Қырға құстар келді. 
D) Әнеки, ілулі тұр ақ семсері. 
E) Қасыңдамын, міне, тұрмын. 
Дұрыс жауап: B

Қаратпа сөзді көрсетіңіз. 
A) Мүмкін сәл кідіре тұрарсыз. 
B) Немене риза емеспісің? 
C) Амал қанша осылай болды. 
D) Сөйтіп ол Домалақ ана атанды. 
E) Алма, кітаптарыңды әкел. 
Дұрыс жауап: E

Қаратпа сөзді белгілеңіз. 
A) Әукім-әукім, торпағым. 
B) Тек не бұйырсаң да, тезінен бұйырғайсың! 
C) Байқаймын, ауыл әлі алыста. 
D) Рас, сізді күтіп отыр едім. 
E) Ұмытпа, бүгін бар. 
Дұрыс жауап: A

Қаратпа сөз қатысып тұрған сөйлемді көрсетіңіз. 
A) Сенің ойынша, дұрыс па? 
B) Бәсе, бұл соның ісі! 
C) Ой, бауырым, дос екенсің! 
D) Әуелі, адамды түсінейік. 
E) Мақұл, айтқаның болсын. 
Дұрыс жауап: C

Қаратпа сөзі бар сөйлемді табыңыз. 
A) Құр, жануар, құр. 
B) О не дегенің? 
C) Өлтіре алмас, алайда, өлеңді ешкім. 
D) Қош болыңдар, амандықпен кездесейік. 
E) Жоқ, дұрыс емес. 
Дұрыс жауап: A

Қаратпа сөз қатысып тұрған сөйлемді көрсетіңіз. 
A) Дәурен кетті. 
B) Бір топ адам егінге беттеді. 
C) Қысқасы, оқиға бітті. 
D) Еңбек адам баласын даңққа бөлейді. 
E) Жатпалық, жастар, жатпалық. 
Дұрыс жауап: E

Қаратпа сөзді көрсетіңіз. 
A) Мақұл, айтқанын болсын. 
B) О, шіркін, шіркін. 
C) Сәлем саған, туған ел. 
D) Иә, әңгіме айта отыр. 
E) Жақсы, сынап берейін. 
Дұрыс жауап: D

Қаратпа сөзді табыңыз. 
A) Құр, жануар, құр-құр. 
B) О, не дегенің? 
C) Өлтіре алмас, алайда, өлеңді ешкім. 
D) Қош болыңдар, амандықпен кездесейік. 
E) Жо-жоқ, дұрыс емес. 
Дұрыс жауап: А

Қыстырма сөзді көрсетіңіз. 
A) Бірақ. 
B) Менің байқауымша. 
C) О, жасаған. 
D) Пай-пай. 
E) Уа, шіркін. 
Дұрыс жауап: В

Қыстырма сөзді табыңыз. 
A) Иә. 
B) Еһе. 
C) Шынында. 
D) Апырау. 
E) О, сиқыр. 
Дұрыс жауап: С

Қыстырма сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 
A) Қарағым, бүгін күн жұма ғой. 
B) Қой, не де болса қалмайық енді. 
C) Жүрегім, ойбай, соқпай енді. 
D) Дүниеде, сірә, сендей маған жар жоқ. 
E) Уа, халқым, құлаш жаздың кең өріске. 
Дұрыс жауап: D

Қыстырма сөзді анықтаңыз. 
A) Алақай. 
B) Әрине. 
C) Кінәлі. 
D) Жолдастар. 
E) Қап. 
Дұрыс жауап: В

Одағайды көрсетіңіз. 
A) Е, отағасы қай жаққа барасыз? 
B) Балам, қандай ойыңыз бар? 
C) Қысқасы, бәрің қалмай барыңдар. 
D) Мен не қылдым, япырмау? 
E) Өзі тіпті көшелі кісі боп қапты. 
Дұрыс жауап: D

Одағай сөзді анықтаңыз. 
A) Достар, әрқашан мұқият болыңдар. 
B) Айналайын-ай, үйін сағынған ғой. 
C) Моһ-моһ, сен менің асау тайым. 
D) Айталық, сізбен келістік, сонда не болды? 
E) Менің күнделігімді қарап жіберші, апа. 
Дұрыс жауап: С

Одағай сөзді көрсетіңіз. 
A) Бәрекелді, мынау қызық екен. 
B) Армандарына жетіп, көңілдері бір жайланды. 
C) Өмір өтті, озды, қартайды. 
D) О заман да, бұ заман, мұндай сұмдық естіп пе ең? 
E) Жанатбек, мынаны қарай тұр. 
Дұрыс жауап: А

Төл сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 
A) “Тарақ” деген сөздегі “та” буыны – ашық буын. 
B) Ұста: “Бұны қайдан көрдім?” – деп ойлады. 
C) “Қол ұстату” деген ырым осы. 
D) “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жырын оқыдың ба? 
E) Сен дегенде ойым таза. 
Дұрыс жауап: B

Автор сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 
A) –Бұл не деген жұмбақ? – десті екеуі. 
B) “Аққу көлі” балетін көрдің бе? 
C) “Ат” – көп мағыналы сөз. 
D) Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы. 
E) Ендеше, жөніңді біл, шығарма үніңді. 
Дұрыс жауап: A

Төлеу сөзді сөйлемді анықтаңыз. 
A) “Тарақ” деген сөздегі “та” буыны – ашық буын. 
B) Ұста бұны қайдан көргенін ойлады. 
C) “Қол ұстату” деген ырым осы. 
D) “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жырын оқыдың ба? 
E) Ұста: “Бұны қайдан көрдім?” – деп ойлады. 
Дұрыс жауап: B

Төл сөзді сөйлемді табыңыз. 
A) “Қалауын тапса, қар жанады,” – деген мақал – үлкен философия. 
B) “Көзімнің қарасы” – махаббат әні. 
C) Киноға барайын деп едім. 
D) Өзім де солай деп ойладым. 
E) Қоян “батыр” қорыққаннан зыта жөнелді. 
Дұрыс жауап: A

Автор сөзі төл сөзінен кейін тұрған сөйлемді анықтаңыз. 
A) Баланың ермегі – “Ақсүйек”, ”Соқыр теке”. 
B) “Осы күні сол ара жайнаған қызыл гүл,” – дейді. 
C) Ол: “Бұл не деген жұмбақ?” – деп ойлады. 
D) Ұста: “Бұны қайдан көрдім?” – деп ойлады. 
E) “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жырын оқыдың ба? 
Дұрыс жауап: B

Төлеу сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 
A) Сен дегенде сөз бар ма? 
B) Әй дер әже, қой дер қожа жоқ. 
C) Баланың соңғы ермегі – “Ақсүйек”. 
D) Осы күні сол жер қызыл гүл екенін айтты ол. 
E) Сауатты болу – дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу. 
Дұрыс жауап: D

Төл сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 
A) “Абай жолы” романы – құнды шығарма. 
B) Ақ көңіл Ақаң “баланың” сырғытпасын сезген жоқ. 
C) Оспан деген әдепті бала. 
D) – Енді не істемекшісің? – деді ана. 
E) Ол ештеңе дей алмады. 
Дұрыс жауап: D

Төл сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 
A) – Бұл не деген жұмбақ? – десті екеуі. 
B) “Аққу көлі” балетін көрдің бе? 
C) “Ат” – көп мағыналы сөз. 
D) Өлең – сөздің патшасы... 
E) Ендеше, жөніңді біл, шығарма үніңді. 
Дұрыс жауап: А

Төл сөзді сөйлемді белгілеңіз. 
A) Сен дегенде сөз бар ма? 
B) Әй дер әже, қой дер қожа жоқ. 
C) Балалардың соңғы ермегі – “Ақсүйек”. 
D) “Осы күні сол ара жайнаған қызыл гүл,” – дейді. 
E) Сауатты болу дегеніміз – дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу. 
Дұрыс жауап: D

Төлеу сөзді сөйлемді табыңыз. 
A) Өлеңдері “Жас Алашта” жарияланды. 
B) “Шұға айныса, амалым жоқ,” – деді Әбдірахман. 
C) Апасының “кішкенесі” – жиырма жаста. 
D) Розаның “Әлиясын” бүкіл қазақ сүйіп тыңдайды. 
E) Білмегенді біле беру керектігін Шәкәрім айтып еді. 
Дұрыс жауап: Е

Төлеу сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 
A) “Құстар қайтып барады” – тамаша ән. 
B) Ай, білмеймін, бар себеп сол ғана ма? 
C) Кемпір оның далаға шығып кетуін өтінді. 
D) Әр жақсыны көргенде ғибраттану керек. 
E) “Ол ешкімге тіс жармады,“ - деді Айжан. 
Дұрыс жауап: С

Тағысын тағылар, тағы басқалары деген сөздер қысқартылып жазылғанда қойылатын тыныс белгісін көрсетіңіз. 
A) Сызықша. 
B) Көп нүкте. 
C) Үтір. 
D) Нүкте. 
E) Нүктелі үтір. 
Дұрыс жауап: D

Көп нүктенің қойылатын жерін көрсетіңіз. 
A) Бірыңғай мүшелер арасына. 
B) Бастауыш пен баяндауыш арасына. 
C) Оқиға толық аяқталмай тоқталса. 
D) Қысқартылған сөзден кейін. 
E) Ой санамалап айтылса. 
Дұрыс жауап: C

Нүкте қойылатын жерді көрсетіңіз. 
A) КПИ, АлМУ (араларына). 
B) Км, м, кг (ұзындық өлшемі қысқартылғанда). 
C) Цифрадан не әріптен соң жарты жақша қойылса. 
D) Кітаптағы тақырыптардың атынан соң. 
E) Драмалық шығармаларда әр кейіпкердің атынан кейін қойылады. 
Дұрыс жауап: Е

Нүкте қойылмайтын жерді белгілеңіз. 
A) Нүкте тиянақталған ойды білдіретін хабарлы сөйлемнен кейін. 
B) Адамның аты, тегінің бас әріптері шартты түрде қысқартылғанда. 
C) Тағысын тағылар, тағы басқалар деген сөздер қысқартылып алынғанда. 
D) Жыл, ғасыр, сағат қысқартылып қолданса. 
E) Қандай, неткен есімдіктері қуаныш мағынасын білдіріп тұрса. 
Дұрыс жауап: Е

Стиль түрін анықтаңыз. 
Барлық сілтілердің төмендегідей ортақ химиялық қасиеттері болады. 
A) Көркем әдебиет. 
B) Ауызекі сөйлеу. 
C) Іс-қағаздар. 
D) Ғылыми. 
E) Публицистикалық 
Дұрыс жауап: D

Ауызекі стилін табыңыз. 
A) Жақсы оқитын оқушыларға баса көңіл бөлінсін. 
B) Менен оларға тиетін инедей пайда жоқ. 
C) Бастауыш кім? не? деген сұраққа жауап береді. 
D) Сүт адам организміне өте пайдалы. 
E) Сәулетті Қазақстан – менің елім. 
Дұрыс жауап: B

Ресми стильге жататын қатарды белгілеңіз. 
A) Көркем шығарма. 
B) Ғылыми шығарма. 
C) Өтініш, сенімхат. 
D) Газет-журнал тілі. 
E) Қоғамдық-саяси әдебиет. 
Дұрыс жауап: C

Көркем әдебиет стиліне тән белгіні анықтаңыз. 
A) Ғылымилық. 
B) Бейтараптық. 
C) Образдылық. 
D) Ауызекілік. 
E) Ресмилік. 
Дұрыс жауап: C

Көркем әдебиет стилін көрсетіңіз. 
A) Биылғы қыс сықырлаған аязсыз, құтырынған борансыз жұмсақ басталып еді. 
B) Менен оларға тиетін инедей пайда жоқ. 
C) Гипербола – бір нәрсені екі есе әсірелеп айту. 
D) Жанға сая панамыз – Қазақстан. 
E) Египетте құл иеленуші құрылыс қалыптаса бастады. 
Дұрыс жауап: A

Іс-қағаздар стилін көрсетіңіз. 
A) Радио, теледидар арқылы шолу, сұхбат. 
B) Суреттеу, ауыспалы мағыналы сөздер. 
C) Қарапайым сөздер, кәсіби сөздер. 
D) Құжаттар, бұйрықтар, анықтамалар. 
E) Ғылыми мақалалар, лекциялар. 
Дұрыс жауап: D

Публицистикалық стильдің жазбаша түрін көрсетіңіз. 
A) Лирика. 
B) Повесть. 
C) Пьеса. 
D) Мақала. 
E) Поэма. 
Дұрыс жауап: D

Ауызекі сөйлеу стиліне жатады. 
A) Радио, теледидар арқылы шолу, сұхбат. 
B) Суреттеу, ауыспалы мағыналы сөздер. 
C) Қарапайым сөздер, кәсіби сөздер. 
D) Құжаттар, бұйрықтар, анықтамалар. 
E) Ғылыми мақалалар, лекциялар. 
Дұрыс жауап: C