Ақпараттық- коммуникациялық технология негізінде мектепте оқу және тәрбие процесін жетілдіру.

Ақпараттық- коммуникациялық технология негізінде мектепте оқу және тәрбие процесін жетілдіру.

Бүгінде еліміз білім беру мекемелерінен тәуелсіз мемлекетіміздің өркениетке жету жолындағы өр  талабына тұғыр боларлықтай ұрпақ оқыту, тәрбиелеу ісін жаңа сапалық өзгерістер деңгейіне көтеруді талап етіп отыр. Ұстаз алдындағы басты мақсат- сапалы білім мен саналы тәрбие беру, тұлғаның заман талабына  мен ағымына сай қалыптасуына ықпал ету. Тұлғаны жан- жақты жетілдіруде таным баспалдақтарына жетелер дағды- машықтарды қалыптастыруға жол ашатын оқыту мен тәрбие технологиясын жете білу, меңгеру, біліктілігін арттыру, әлемдік даму үрдісіне қатысар тұлға даярлау. Өз ұрпағының жауапты да жігерлі бәсекеге барынша қабілетті, өрісі биік жеткеншіктерді тәрбиелеуде ұстаздардың жаңаша ойлау түріне педагогикалық іс-әрекетін ғылыми тұрғыда ұйымдастырғанда ғана қол жеткізеді. Ол үшін оқу үрдісінің мәні мен заңдылықтарын жете біліп, жаңа технологиялар мен жаңаша оқыту әдістерінтиімді қолдана білу керек.

Қазақстан Республикасының Президентінің «Ұлттық бәсекелестік білімділік деңгейімен айқындалады. Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет» деген сөзі ұстаздар алдына бағдарлы мақсат жүктеп отыр. «Білім туралы заңда» оқытудың жаңа технологияларын ендіру, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу міндеті айқын көрсетілген.Осы міндеттер тұрғысынан қарағанда пәнді оқыту барысында технологиялардың қолданысқа тиімді, ұтымды нұсқаларын таңдап-талғау алдыңғы кезекте тұр. Кез келген мемлекеттің дамуы ақпараттық мәдениетінің деңгейіне байланысты. Білім беру жүйесін ақпараттандыру бағыты- жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта және қашықтан оқыту, жеке тұлғаға бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу-тәрбие үрдісінің  барлық  деңгейлерінің тиімділігін сапасын көтеруді көздейді. Ғалымдардың зерттеу нәтижелері бойынша, оқу процесінің  тиімділігін арттырудың маңызды аспектілерінің бірі білімді ақпараттандыру болып табылады.

Білімді ақпараттандыру дегеніміз- бұл мектепте оқу құралы есебінде және  мектеп оқушыларын тәрбиелеу, дамыту үшін, оқу процесі мен мұғалімнің кәсіби жұмысын талапқа сәйкес ұйымдастыру мақсатында оқу үрдісіне  ақпаратты коммуникациялық технологияларды енгізу. Сол себепті мектепті ақпараттандырудың басты құралы болып табылатын пән – информатика  пәні.Бұл пәнді қай сыныптан бастап оқыту қажеттегі өзекті проблемалардың бірі. Бұл курсты  мектептен  бастап оқытуға негіз болатын басты факторлар мыналар:

-мектеп оқушысын ақпараттық қоғамға бейімдеу;

-ерте жастан балалардың ақпараттық ойлау қабілеттерін дамыту;

-мектеп оқушыларының ақпараттық мәдениетін қалыптастыра отырып, әлемдік ақпараттық білім кеңістігіне даярлау.

Бұл жағдайда дидактикалық тұрғыдан қазіргі ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктерін мектептің оқу- тәрбие процесінде тиімді пайдалану оқушылардың пәндік, коммуникативтік және әлеуметтік компетентіліктерінің қалыптасуына толық жағдай жасайды. Бұнда мектеп үшін тиімділігі зор педагогикалық-ұйымдастырушылық шарттарды орындау қажет. Олар:

-сабақ кезінде сынып бөлмесінде жеке және топтық жұмыс ұйымдастыру үшін бір компьютер орналастыру;

-ұжымдық, топтық түрде электронды оқу материалдарымен  жұмыс ұйымдастыру үшін  проекциялық аппаратураны қолдану мүмкіндіктерін туғызу;

-мектеп оқушыларын оқытуға электронды оқулықтар құрастыру;

-дәстүрлі сабаққа ақпаратты коммуникациялық технологияларды  пайдалануға педагогикалық-психологиялық және ұйымдастырушылық бағытта  жағдай жасау.

Оқытудың қазіргі ақпараттық технологияларының  мүмкіндіктерін орынды пайдалану арқылы оқушының жасырын жатқан қабілеттерін дер кезінде көре біліп, оны шығармашылықпен оқушымен бірлесе отырып дамытуға жол ашады. Мектептегі информатика және ақпараттық мәдениет  негіздері пәнінің мазмұны арнаулы компьютерде өз бетімен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырады. Мәселен, мәтін редакторында оқушыларға әртүрлі жазбаша тапсырмаларды өз бетінше орыдатуға болады. Оқушылар компьютерде жетекші сөзбен мәтінді бөліп алу мүмкіндігін пайдалана отырып,  мәтіннен ең негізгілерін тауып алуға және осы жинақталған ақпараттарды  пайдалану арқылы қысқа жинақталған дәрістік жазып шыға алады.

Ғылыми- педагогикалық зерттеулерде «өздік жұмыс» ұғымына бірнеше анықтамалар берілген:

-оқыту үрдісіне  енгізілген оқушылардың өздік жұмысы- мұғалімнің  тікелей қатынасуынсыз орындалатын жұмыс; бұл жағдайда оқушылар саналы  түрде тапсырманың мақсатына қол жеткізуге өздерінің күштерін пайдалану  және танымдық іс әрекетінің нәтижелері арқылы тапсырады. (Б.П.Есипов);

-оқушылардың  тапсырмаларды еш көмексіз, мұғалімнің бақылауынсыз орындауы (Р.М.Микельсон).

Ақпараттық технологиялар балалардың шығармашылығын арттыруда ең қуатты ынталандыру құралы болып табылады. Оқушыларға шығармашылық  ойын түрлерін құруға тапсырма беруге болады. Оған біршама уақыт беру қажет, себебі оқушы алдына қойылған жұмысты шешу үшін жан-жақты ізденеді, отбасымен ақылдасады, әртүрлі әдебиеттерді қарастырады, сыныптастарымен, мұғаліммен ақылдасады. Бастапқы  компьютерлік сауаттылықты қалыптастыруға компьютерлік ойындардың да үлесі бар. С.Пейперттің пайымдауынша компьютерлік ойын баланың ойлау қабілеттерін дамытып заттардың және т.б. бір –біріне әсерлерін өз бетімен түсінуге мүмкіндік береді деп түйінделген. Қазіргі таңда елімізде компьютерлік ойындар өз деңгейінде қолданып келеді. Олардың ішінде әртүрлі тақырыпқа байланысты барлық компьютерлік ойындарды бір-бірінен мазмұнына, ойынның ойналу тәртібінің айырмашылығына байланысты 8 жанрға  бөлуге болады:

Аркадты ойындар, адвентюрлік ойындар, спорттық ойындар, стратегиялық ойындар, имитаторлар ойыны, логикалық ойындар, традициялық ойындар.

Балалар компьютерлік ойындарды басқа келеңсіз оқиғаларға соқтырмай таңдауы үшін:

-ойынның жанрын дұрыс таңдай білуі;

-ойынның мазмұны;

-ойынның басқару жүйесі;

-ойынның күнделілік деңгейін баптау;

-ойынның жүргізілу уақытын қадағалау керек.

Бүгінгі күні теледидар-негізі бір білім беру жүйесінің ақпараттық құралы.Теледидар бағдарламаларын келесі мақсаттармен қолданамыз: өз елімізде, жер жүзінде болып жатқан көптеген жаңалықтарды естіп шамаларына қарай хабарлап айтып отырады. Сонымен қатар көрген мультфильмдерінің, киноларының жақсы жақтарын, кейіпкерлердің жақсы қасиеттерін бойларына сіңіруге тырысамыз.

Мектепте  ақпараттық технологияларды пайдаланудың мүмкіндіктері жан-жақты. Оқушылардың жасаған жұмыстарын әшекелеуге де, бейнелеу өнері пәнінен әртүрлі суреттер салғызуға болады. Сонымен бірге мектепте әрбір пәнді оқытуды ақпараттық технологияларға енгіздеу тиімді. Осындай жұмыстардың нәтижесінде өмірдің жалғастырушысы-ертеңгі болашағымыз ел мен жердің иесі- оқушыларымызды бүгінгі күн талабына сай сауатты, білімді, бәсекеге қабілетті, жан-жақты дамыған тұлға етіп тәрбиелеу міндеттіміз.