Баланың
еңбек бостандығы
Бала тәрбиесі - баршамызға
ортақ іс. Ең өзекті мәселелердің біріне айналып отырған – бұл жасөспірімдерді
ауыр, қауіпті және денсаулыққа зиян жұмыстарға тартуға ұшырауы. Бұндай қауіпті
жұмыстарды балалар күнделікті бөтен жерлерде емес, өз үйлерінде де атқарып
жүруі мүмкін. Кейбір ата-аналар бұндай қауіпті жұмыстарды жай тұрмыстық, үй
шаруалары деп түсінеді. Мысалы, үлкен балаларына кіші іні- қарындастарын күні-
түні қарату да жасөспірімдердің құқығын бұзу болып саналады.
Әрбiр баланың еңбек
бостандығына, қызмет және кәсiп түрлерiн еркiн таңдауға құқығы бар. Балалар он
төрт жастан бастап, ата-аналарының рұқсатымен оқудан бос кезiнде денсаулығына
және өсіп-жетiлуiне оңтайлы, баланың дене бiтiмiне, имандылығына және
психикалық жай-күйiне зиян келтiрмейтiн қоғамдық пайдалы еңбекке қатысуға,
сондай-ақ мамандық алуға құқығы бар. Бұл құқықты халықты еңбекпен қамту қызметi
мен жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары қамтамасыз етедi. Он сегiз жасқа
толмаған балалармен еңбек шартын жасасу және оны бұзу тәртiбi және еңбек
қатынастарының басқа да ерекшелiктерi Қазақстан Республикасының еңбек
заңнамасында белгіленедi. Баланы ауыр қара жұмысқа, зиянды және (немесе) еңбек
жағдайы қауiптi жұмыстарға қабылдауға немесе тартуға тыйым салынады және жұмыс iстеу
оқу процесiн бұзбауға тиiс- деп Баланың құқықтары туралы 2002 жылғы 8 тамыздағы
№ 345-ІІ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ Баланың еңбек бостандығына құқығы
туралы 16- бабында көрсетілген.
Ақылы жұмыс істейтін
жасөспірімдерге
ата-анасының бiрiнiң (қорғаншысының, қамқоршысының) келiсiмiмен жеке еңбек
шарты оқудан бос уақытында денсаулығына зиян келтiрмейтiн және оқу процесiн
бұзбайтын жұмысты орындау үшiн он төрт жасқа толған оқушымен жасалуы мүмкiн.
Бұндай жасөспірімдерге
ата-аналары (қорғаншының, қамқоршының) келiсiп, жазбаша өтiнiш бередi, бұл
орайда, ата-ана (қорғаншы, қамқоршы) кәмелетке толмаған адаммен бiрге жеке
еңбек шартына қол қояды. Бұл орайда, Қазақстан
Республикасындағы еңбек туралы (Қазақстан Республикасының 1999 ж. 10 желтоқсандағы
N 493-І) Заңының 11-бабына сәйкес жұмыс жүргізулері керек.
А.Байдельдинова, «Георгиевка
орта мектебі»КММ қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.