Қазақ тілі. "Жаңа технологияларә тақырыбы бойынша. 9 сыныптарға арналған тапсырмалар.

14. ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯ ЖЕТІСТІК-ТЕРІ

1-2 САБАҚ

АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ МАМАНДАРЫ

МӘТІНАЛДЫ ЖҰМЫС

Жаңа сөздер:

заманауи технология, ақпараттық жүйелер, ақпараттық есептеу техникасы

1-тапсырма. Тұрлаусыз мүшелерді тауып, берілген кестені толтырып жаз.

Мектептің үш сыныбы ғаламтор желісіне қосылған. Компьютер құрылғыларын орнату үшін орталықтан мамандарды шақырттық. Интерактивті тақтамен жұмыс істеуді барлық оқушыға үйретуіміз керек. Үй тапсырмасы электронды кітапхана бойынша беріледі. Оқушыларға жан-жақты білім беру үшін көптеген технологияларды пайдаланамыз.

Үлгі: Бұлар үш қабат үлкен үйдің баспалдағымен жоғары көтерілді (С. Бақбергенов).

Тұрлаусыз мүше

Мысалдар

Толықтауыш

баспалдағымен (немен?)

Анықтауыш

үш қабат (қанша?), үлкен (қандай?), үйдің (ненің?)

Пысықтауыш

жоғары (қайда?)

2-тапсырма. Пайдаланамын, пайдаланбақпын, пайдаланармын деген

сөздерді жекеше, көпше түрде жікте.

3-тапсырма. Сөздерді мағынасына қарай сәйкестендір.

1

білім

1

арасында

2

халықпен

2

ұрпақ

3

сыныптастарының

3

аламын

4

білімді

4

озаты

5

ғылыммен

5

байланысу

6

оқу

6

айналысу

13

Грамматика

ОҚШАУ СӨЗДЕР

Сөйлем құрамында тұрса да, оның басқа мүшелерімен грамматикалық байланысқа түспейтін сөздер оқшау сөздер деп аталады. Оқшау сөздің түрлері: қаратпа сөздер, қыстырма сөздер.

Қаратпа сөз дегеніміз—тыңдаушының назарын аудару мақсатымен соған қаратыла айтылған сөз немесе сөз тіркесі. Мысалы:—Жеңеше, сабыр етіңіз, Әбіштей баласы бар шеше де жылай ма екен? О неғылғаныңыз!—деді (М.Ә).

Оқшау сөз

Қаратпа сөз _{Қыстырма сөз}

МӘТІНМЕН ЖҰМЫС

4-тапсырма. Мәтінді тыңда, оқы.

Ақпараттық технологиялар—ақпараттық нарықта алға қойған мақсаттарға қол жеткізу үшін қолданатын әртүрлі әдіс-тәсілдер мен техникалар.

Ақпараттық технология электрондық есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, электрондық оқулықтарды, интерактивті құралдарды қолдануға, ғаламторда жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарламаларына негізделеді. Ақпараттық технологияның келешек ұрпақтың жан-жақты білім алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол тұлға ретінде еркін дамуына тигізер пайдасы аса мол. Білім беруді ақпараттандыру барысындағы басты құрал —компьютер. Сондықтан да кез келген білім беру саласында мультимедиялық электрондық оқу құралдары барлық пәндерді оқыту үдерісінде пайдаланылады.

Ақпараттық технологиялардың негізінде заманауи ақпараттық технология мамандықтары саласында «кибернетика», «автоматика», «информатика», «нанотехнология» және т.б. түсініктер қалыптасты.

Нанотехнология деп көзге көрінбейтін аса ұсақ бөлшектерді ретке келтіре отырып, соның ерекшеліктерін алдын-ала белгілеп беруді айтады. Ал кибернетика (грекше kybernetіke—басқару өнері, ағылшынша cybernetіcs)—басқару жүйелеріндегі ақпаратты алу, сақтау және өңдеу ісінің жалпы заңдылықтары жайлы ғылым. Сонымен қатар әлемге танымал ақпараттық технология мамандары қатарында Билл Гейтстің есімі аталады. Ол — бағдарламалық қамсыздандыру саласының әлемдік көшбасшысы болып табылатын Microsoft Corporation компаниясының негізін қалаушы.

14

5-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша төмендегі сұрақтарға жауап бер. Мәтіннен түсінгеніңді баянда.

1. Ақпараттық технология дегеніміз не?

2. Ақпараттық технологияның маңызы неде? 3. Ақпараттық технология түрлері қандай?

4. Кибернетика мен нанотехнология дегенімізді қалай түсінесің?

6-тапсырма. Мәтіндегі маңызды ақпараттарды қаратпа сөзі бар сөйлем түрінде жаз. Ондағы тыныс белгілеріне назар аудар.

Үлгі:—Әлібек, ақпараттық технология электрондық есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге не-гізделеді дегенді қалай түсінесің?

7-тапсырма. Сөйлемдерге синтаксистік талдау жаса.

Ақпараттық технологиялар—ақпараттық нарықта алған қойған мақсаттарға қол жеткізу үшін қолданылатын әртүрлі әдіс-тәсілдер мен технологиялар. Білім беруді ақпараттандыру барысындағы басты құрал—компьютер.

8-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша мұғалім мен оқушының 7-8 үнқатымнан тұратын диалогін құрыңдар.

9-тапсырма. Ақпараттық технология саласына қатысты мәтінді оқып, терминдерді теріп жаз. Таныс емес терминдердің анықтамасын сөздіктің көмегімен анықта. Терминдердің қалай жасалып тұрғанына назар аудар.

15

МӘТІНСОҢЫ ЖҰМЫС

10-тапсырма. Көп нүктенің орнына жақша ішіндегі қосымшалардың тиістісін қойып жаз. Ақпарат... (-дық, -тік, -тық) технология электрондық есептеуіш техникасы... (-нан, -мен, бен)

жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, электрондық оқулықтарды, интерактивті құралдарды қолдану... (-да, -ға, -ге), ғаламторда жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарлама-ларына негізделеді. Ақпараттық технология... (-ның, -нің, -дың) келешек ұрпақтың жан-жақты білім алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына тигізер пайдасы аса мол.

11-тапсырма. Ұсынылған тілдік тақырыптардың ішінен өздерің қалаған біреуіне диалог құрыңдар.

• Компьютермен жұмыс жасау зиянды

• Нанотехнологиялардың даму қарқыны

• Электронды оқулықтардың пайдасы бар ма?

Ақпараттық технология— компьютерлік оқыту бағдарламасына негізделеді. Билл Гейтс—ақпараттық технологияның әлемге әйгілі маманы.