Lesson: 33
|
School-gymnasium
named after Momyshuly
|
date: 11.01
|
Teacher,s
name:Бердишева
Ұ.
|
Grade: 8
|
Қатысқандар саны Number present::
Қатыспағандар саны Number absent::
|
Theme
of the lesson
|
Шығару жүйесі
мүшелерінің құрылысы
|
|
learning
objectives
|
8.1.5.1 – адамның зәр шығару
жүйесі мүшелерінің құрылысы мен қызметін сипаттау
8.1.5.2 – бүйректің құрылымдық
бөліктерін танып-білу
|
|
|
|
|
Purpose
of the lesson
|
All
students: Мәтінді
оқып, мазмұнын түсінеді, бөліп шығару жүйесінің құрылысын біледі.
Most
students: Зәр шығару мүшелерінің қызметін нақтылайды, зәр түзілудің
механизмін талдайды
Some
students: Зәр
шығарудың негізгі мүшесі бүйректің жұмысына баға береді
|
Value
of lessons
|
Зайырлы қоғам және жоғары руханият
|
|
Evaluation
сriteria:
|
– Зәр
шығару жүйесінің мүшелерін біледі, суреттен көрсете алады.
– Зәр шығару мүшелерінің құрылысын анықтайды,
әр мүшені талдайды.
– Зәрдің түзілуінің екі кезеңін сипаттап, түсіндіріп
бере алады.
– Зәр түзудегі бүйректің маңызына баға береді.
|
|
|
|
Language
objective
|
Сабақ
барысында пән мазмұнының ұғымдaрын қолдануға қажетті айтылым-жазылымға
сәйкес жұмыс тілін қалыптаcтыру (мысалы, топтық жұмыстар, сұрақты дұрыс қоя
білу, жағдайды талдау және пікірталас жүргізу үшін қажетті тіркестер)
|
|
|
Негізгі
сөздер мен тіркестер: Бүйрек астаушасы, нефрон, бүйрек
пирамидалары, зәр түзілу, бірінші реттік зәр, екінші реттік зәр,
реаабсорбция, фильтрация
Kidney
cats, nephrons, kidney pyramids, urine formation, primary urine, secondary
urine, reabsorption, filtration
Сыныптағы
диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:
Талқылауға
арналған тармақтар:
Адамның
денсаулығын тексерген кезде және көптеген ауруларды анықтау кезінде
дәрігерлер зәр тапсыруды талап етеді. Не үшін?
(Зәр
тапсыруды талап ету себебі зәр құрамы денедегі зат алмасуды көрсетеді. Егер
де зәр құрамы қалыпты жағдайды көрсетпесе онда адам ағзасында өзгерістің
болғандығын көрсетеді. Қалыпты жағдайдан ауытқуларға зәрде нәруыздың,
қанттың, лейкоциттердің, эритроциттердің кездесуі, кейбір тұздардың шектен
тыс көп болуы жатады/
Сіз
неліктен... екенін айта аласыз ба?
Зат
алмасудың соңғы өнімдері, судың және тұздардың артық мөлшері ағзада бүйрек,
терідегі тер бездері, өкпе арқылы сыртқа шығады. Бұл неліктен маңызды?
(Керексіз
және зиянды заттардың сыртқа шығарылуы ағзаның ішкі ортасының, яғни
гомеостаздың тұрақтылығын сақтау үшін маңызды және жасушаларды соңғы
өнімдермен уланудан сақтайды)
Жазылым
бойынша ұсыныстар:
Зәр
шығару мүшелерін ретімен орналастыра жазу
|
Previous
reading
|
«Артықты
алып таста» жаттығуы 1. Өкпе, кеңірдек, көмекей, өңеш, ауа
тамырлары, мұрын қуысы 2. Кеуде қуысы, көкет, қабырғааралық бұлшық еттер,
толарсақ 3. 3500 см3, 78%, 21%,
0,03%, 4%, 35%.
|
Plan
|
Planned time
|
Scheduled
exercises (write down notes alongside planned exercises below)
|
Resources
|
Start
up
|
Ұйымдастыру. Психологиялық ахуал
Топқа бөлу әдісі: «Жұбыңды тап»
Әр оқушының арқасына түйрегішпен немесе скотчпен қағаз жапсырылады. Қағазға сыңарлары бар әдеби кейіпкерлердің, ертегі кейіпкерлерінің, дуэт әншілердің бір есімі жазылады. Оқушылар сынып ішін аралап жүріп өз сыңарларын табады.
Сынып осы әдіс арқылы «Ғалымдар», «Зерттеушілер», топтарына бөлінеді. Әр топ өздерінің атының сабаққа байланысын болжайды.
Ынтымақтастық атмосферасын тудыру:
«Дәстүрлі емес сәлем»
Бүгінгі біздің сәлемдесуіміз дәстүрден тыс болмақ. Әдетте адамдар бір-бірімен қалай амандасады? Қол алысып, жай сөзбен, бір-бірінің беттерінен сүйіп және т.б. Ал біз қазір сәлемдесудің басқа жолдарын қарастырайық. Бір-бірлеріне иық тигізіп амандасыңдар. Маңдаймен, шынтақпен, арқамен, аяқтың ұшымен.
|
|
Center
|
«Ойқозғау». Төмендегі
суреттерді не байланыстырады?
Топырақтың
әктенуі
Шірнеліктерден
шірненің бөлінуі
Теріден
тердің бөлінуі
Мәтінді
«Борт күнделігі» әдісімен меңгеру.
1.
Оқушылар дәптерге екі бағана сызады.
Белгілі
ақпарат
Жаңа
ақпарат
Бірінші
бағанаға өздері мәтіннен алған белгілі ақпаратты жазады, екінші бағанаға
мәтінді оқып жаңа ақпаратты жазып, оны түсіндіруге тырысады.
2.
Оқушылар
мәтіннен алған білімді пайдаланып органоидке төлқұжат жасайды.
1-топ:
Бүйрек
2-топ:
Несепағар, қуық
Мысалы:
Аты-жөні:
Құрылысы: Құрамы: Қызметі:
Дескрипторлар:
–
Мәтінді
толық меңгеріп, зәр шығару мүшелерімен және құрылысымен танысады.
–
Зәр
түзілудің кезеңдерін түсіндіреді.
Сергіту
сәті «Картоп егу» Оқушылар бір-бірінің арқасына картоп
егеді.
–
Жер жырту – Жерді тегістеу – Картоп егетін шұңқыр қазу – Картоп түйнегін егу
– Шұңқырды жабу – Терді сүрту Рефлексия. «Өз сөзімнің дәлелі»
1.
Сабақта мен ... себебі...
2.
Сабақта мен өз жұмысыммен...
3.
Маған сабақ...
4.
Сабақ бойы мен...
5.
Менің көңіл күйім...
6.
Сабақ материалдары мен үшін...
|
Оқулық
|
Ending
|
Кестені
толтырыңдар
Зәр
түзілу кезеңдері
|
Процестер
|
Қайда
түзіледі?
|
Құрамы
|
І
реттік зәр түзілу
|
|
|
|
ІІ
реттік зәр түзілу
|
|
|
|
Дескрипторлар:
– Зәр
түзілу кезеңдерін талдап, қорытынды жасайды.
–
Зәр түзілу кезеңдерін салыстырады.
–
Зәр түзілу жүретін бүйректің құрылысы туралы білімін
пайдалана
алады.
–
Зәр түзуді жүзеге асыратын бүйректің қызметіне баға береді.
Рефлексия.
«Бір сөзбен» – Оқушылар өздеріне берілген 12 сөздің
ішінен, өздерінің бүгінгі сабақтағы жағдайын сипаттайтындай 3 сөзді таңдап
айтады. • Төзімсіздік. Ашу. Қуаныш. Немқұрайлылық. Қанағаттану. Шабыт.
Зерігу. Алаңдау. Тыныштық. Сенімділік. Сенімсіздік.
Рақаттану.
|
|
Қосымша
ақпарат. Бүйрек – зәр түзе отырып, қаннан шығатын
бөлінділерді сүзетін, арқа жотадан төмен орналасқан, асбұршаққа ұқсас жұп
мүше. Оның жоғары полюсінде эндокринбездері – қыртысты және ми қабатынан
тұратын бүйрек_________асты бездері орналасқан. Адам бүйрегінің
массасы – 150 г. Бүйрек ұлпасы сыртқы қоңырқай түсті қыртысты қабаттан және
ішкі бозғылт түсті ми затынан тұрады. Ми затында ұштары бүйрек астауына
бағытталған пирамидалар орналасқан. Бүйректің ішіндегі қуыс бүйрек астауы
деп аталады. Бүйректе түзілген несеп жинағыш түтікшелер арқылы астауға
келіп, одан зәрағар бойымен қуыққа жиналып, зәр шығару өзегі арқылы сыртқа
шығады. Бүйректің ерекшелігі қанмен жақсы қамтамасыз етілуі: бүйрек арқылы
тәулігіне 1500–1700 л қан ағады. Бұл дегеніміз – әрбір 5 минут сайын қан
тамырлары арқылы айналатын барлық қан бүйрек арқылы өтеді деген сөз. Осы
кезде ағза ұлпаларында үнемі түзілетін, тіршілік әрекетінің зиянды заттары
қаннан бөлінеді.
|
|
Саралау
– Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары
оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?
|
Қосымша
көмек керек оқушылар үшін:
Дұрыс жауапты таңда.
Бөліп шығару қызметін атқаратын
мүшелер:
а. асқорыту бездері
ә. терідегі тер бездері
б. өкпе
в. тікішек
г. бауыр
ғ. бүйрек
Қабілеті жоғары оқушы:
Энергияны көп тұтынатын мүшелерге
салмағы аз болса да жүрек пен бүйрек жатады. Не себепті осы мүшелер
энергияны көп қолданады? (Энергияны тұтыну мүшелердің қызметтеріне
байланысты. Мысалы, жүрек үнемі тамырларға қан айдайды. Ал бүйрек
метаболизм өнімдерінен ағзаны үнемі тазартып отырады. Бұл мүшелердің
жұмысы тұрақты, сондықтан энергияны көп жұмсайды).
|
|
|
|
Пәнаралық
байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері
АКТ-мен
байланыс
Құндылықтардағы
байланыс
|
Рефлексия/
Reflexes
Оқу мақсаттары шынайы ма? Is learning
objective true?
Бүгін оқушылар не білді?
What Did Students Learn From Today?
Сыныптағы ахуал қандай болды? What was the situation in the classroom?
Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Did the differentiation I planned had been effective?
Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Did
I run over the time I got in? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен? What adjustments have I made to my plan, and why?
|
Рефлексия.
«Таңдау»
1.
Мен сабақта
2.
Өз жұмысыма
3.
Сабақ маған
4.
Сабақта мен
5.
Менің көңіл күйім
6.
Сабақ материалдары маған
Таңдалатын
сөздер:
белсенді,
енжар
ризамын,
риза емеспінтез, ұзақ өтті
шаршадым,
шаршамадымжақсарды, нашарлады
түсінікті,
түсініксізқызықты, қызықсыз
пайдалы,
пайдасыз
|
|
Қорытынды
бағамдау
Қандай
екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1.
Сабақта әртүрлі оқыту стратегиялары, түрлі әдістерді араластырып қолдану
2.
Жеке, жұптық, топтық жұмыстар
Қандай
екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1.
Оқушылардың сабақ барысындағы жұмыстарына талдау жасау, тапсырмалардың
орындалуын жақсарту үшін не істеу керектігіне мән беру
2.
Оқушылар орындай алмаған тапсырмаларды қайта қарап, өзгеріс енгізу
Сабақ
барысында сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағымды жетілдіруге
көмектесетін не білдім?
Жекелеген
оқушылардың сабақты қабылдау ерекшеліктерін, әрқайсысының бейімділігіне қарай
тапсырма дайындау қажеттігін және тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне қарай
жасақтау
|
|
|
|
|
|
|
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.