Физикадан "Брейнг-ринг"атты сайыстың жоспары

Күні: 26.11.2015                                                         «Бекітемін»

                                                                      

«Брейнг-Ринг» сайысы (Физика-математика)

Мақсаты: Оқушылардың нақты ғылымдарға деген қызығушылығын, оқып үйренудегі белсенділігін, танымдық қабылетін дамыу, отан сүйгіштікке, әсемдікке, тапқырлыққа тәрбиелеу.

«Ғалымдардың патшасы – нақты ғылым жайында» атты апталықтың аясында өткізілгелі тұрған «Физика-математика» пәнінен «Брейнг-Ринг» сайысын бастаймыз.

Білім құмар достарым, қызыққа толы сұрақты, алдарыңа тастаймыз.

Сұрақ сырын тереңірек ұғайық,

Математика мен физика құрметтеуге лайық.

Нақты ғылым дүние кілті бірінде,

Бүкіл әлем сөйлейді, нақты ғылым тілінде.

Олай болса, бүгінгі сайысымыздың жеңіске үміткер оқушыларымен таныстырып өтсек.

1.      Таныстыру (әр топ өздерін таныстырады)

2.      Бәйге (иә немесе жоқ деп жауап береді)

3.      Формулалар сөйлейді (топтар ұяшықта жасырылған формулалардың анықтамасын айтады)

4.      Алғыр болсаң тауып көр (жұмбақтар шешу)

5.      Мықты болсаң ..... (есептер)

6.      Сұрақ-жауап кезеңі

7.      Кім тапқыр! (Сергіту сәті) ойыны ойнатылады.

Әділқазылар алқасы осы кезеңдер бойынша қойған бағаларын есептеп, жеңіске жеткен топты анықтайды.

2.«Бәйге» кезеңі

Бұл кезеңде әр топқа 10 сұрақтан қойылады. Олар иә немесе жоқ жауаптары арқылы береді.

І топ

1.      Энергияның өлшем бірлігі – Дж (иә)

2.      Дәлелдеуді қажет ететін теорема (иә)

3.      Толық бұрыштың шамасы 360 ° (иә)

4.      Жылу мөлшерінің өлшем бірлігі Кв (жоқ)

5.      Алгебра сөзі араб тілінен шыққан (иә)

6.      Физика әлем деген мағынаны білдіреді (жоқ)

7.      17 құрама сан (Жоқ)

8.      ОХ абцисса осі деп аталады (иә)

9.      Массаның өлшем бірлігі м/с (жоқ)

10.   16 квадраты  256 (иә)

ІІ топ

1.      Қысымды барометр өлшейді (иә)

2.      Геометрия грек тілінен аударғанда жерді өлшеу деген мағынаны білдңреді (иә)

3.      Динамиканың негізгі заңдарн ашқан Аристотель (жоқ)

4.      Жұмыстың өлшем бірлігі Дж (иә)

5.      Физика табиғат деген мағынаны білдіреді (иә)

6.      Ауаны өлшейтін құрал барометр (жоқ)

7.      2 санның қатынасы пропорция (иә)

8.      Тәуліктің 24/1 бөлігі сағат (иә)

9.      Жолдың өлшем бірлігі К  (жоқ)

10.  Қозғалыс Ньютонның өрнегі (иә)

ІІІ топ

1.      Куб физикада кездеседі (Жоқ)

2.      1 гегеватта 9 ватт бар (иә)

3.      g дің мәні 9,8 ге тең (иә)

4.      Күшті динамометрмен өлшейді (иә)

5.      Жолдың өлшем бірлігі кг (жоқ)

6.      Жылу мөлшері Дж мен өлшенеді (иә)

7.      Ең кіші жай сан 2 (иә)

8.      Шақырым 1000 метрге тең (иә)

9.      ОУ осі трапеция деп аталады (жоқ)

10.  Ауырлық күші 1 Ньютонға тең (иә)

3 -кезең. Формулалар сөйлейді

Ойланайық бір мезет

Абайлайық қарайық

Формулаларды тауып

Білім нұрына шығайық, - дей келе келесі кезеңімізді бастайық. Бұл кезеңде топтар ұяшықтар таңдау арқылы формулалардың анықтамасын айтады.

                              Физика ұяшығындағы формулалар:

                     Ауырлық күші

               Қуат

               Жол

           Тығыздық

E_p=mgh                Потенциалдық энергия

Q=cm(t₂-t₁)       Жылу мөлшері

           Математика ұяшығындағы формулалар:

ax²+bx+c=0                     Квадрат теңдеу    

a²+b²=c²                           Пифагор теоремасы

y= ax²+bx+c(a≠0)           Квадраттық функция

AB=|a-b|                         Сан осіндегі А (а) және В (в) нүктелерінің арақашықтығы

D=b²-4ac                            Дискрименант

ax²+bx=0                            Толық квадраттық теңдеу

4-кезең. Алғыр болсаң  тауып көр

Білім деген биік шың

Бақытқа сені жеткізер

Білім деген ақыл шың

Қиындықтан өткізер,- деп келесі кезеңіміз «Алғыр болсаң, тауып көр» деп аталатын жұмбақтардың жауабын бірге шешейік.

Ітоп

1)Жердің жүзін шарлайсың
Онсыз еш жерге бармайсың
Көлікпен де, жаяу да
Саралайсың, таңдайсың. 
(Жол)
2) Көп болса алыстайсың
мезетпен қашықтайсың
Асықсаң аз болады
Табасың мұны қайсысың?
(Уақыт)
3) Бірдей көлемдегі масса, кейде 
Аз да кейде көп
Делінеді бұл шама
Аталуын тапшы тек.
(Тығыздық) 

4) Бір-бірімен жарысқан

Бір аю, бір арыстан,

Екі қоян, үш түлкі,

Бәрі нешеу сен ойлан. (жеті)

5) Төрт аяғы болғанмен

Жүре алмайды өзінше. (үстел)

ІІ топ
1) Күш көбейсе артады
Ауадан артқа тартады
Жүзі жұқа үшкір зат
Одан бірақ қорқады.
(Қысым)

2) Сипаттайды жұмысты
Тындырады көп істі
Ол көп болса ширақсың
Кімдер әлсіз, кім күшті?
(Қуат)
3) Көтерілсе жоғары
Ерітеді мұхит
Төмен түссе шамала
Сездірер суық ызғарын
(Температура)

4) Қарама –қарсы қойсаңда,

Өзгермейтін мәні бар.

Таңбаларын жойсаңда,

Өзгермейтін сәні бар. (альфа бұрышы)

5) Қиылыспайды, паралель емес,

Бір жазықта кездесер емес.

Кеңістікте түзулер бар, балалар,

Сызбасын, атын кім табар? (айқас түзулер)

ІІІ топ

1) Жылдамдықты өзгертеді
Қозғалысты тездетеді
Қарсы шықса қозғалысқа
Тоқтарына көз жетеді.
(Күш)

2) Өзі затты құрайды,

Теңесуге таразыны сұрайды. (масса)

3) Тіршіліктің қамы үшін,

Жоқшылықты түзейді,

Егер іскер жан үшін,

Жоқшылықты тежейді.  (жұмыс)

4) Бір қоянның екі құлағы бар,

Екі қоянның неше құлағы бар? (төрт)

5) Күш жинап көрінуге бүгін тырыс,

Жауабын жұмбағымның шешіп дұрыс.

Синусы да, косинусы да оң боп келсе,

Қай ширекте жатады осы бұрыш? (бірінші ширек)

5-кезең. Мықты болсаң....

Формулаларды еске түсіріп көрейік,

Теңдеулерді бірге шешіп көрейік,- дей келе есептерді шығарайық.

1.Салмағы 45кН асфальт төсеуге қолданылатын каток жерге 300кПа қысым түсіреді. Каток тірегінің ауданы?

2. Массасы 1 кг қорғасында 1000С - қа қыздыру үшін 13000 Дж жылу мөлшері жұмсалды. Қорғасынның меншікті жылу сыйымдылығын анықтаңдар.
3. 150С - та суды 1000С - қа қыздырғанда, оның ішкі энергиясы 178, 8 кДж - ге артты. Судың массасын анықтаңдар.

4. 20Н күш әсер ететін жүкті 100м қашықтыққа орын ауыстыру үшін қанша  жұмыс жасалады?

5. (2y-1)²=10-4y

6.(3m-2)(3m+2)=5m²

7. c=26, a=5x, b=12x

8. y²-3y-5=0; a=1, b=-3, c=-5
9. x²-5x+4=0; a=1, b=-5, c=4

6-кезең. Сұрақ- жауап

Сұрақ-жауап арқылы білімдеріңді көрейік,

Әр  топтың білімін биік шыңнан көрейік.

І топ

1.      Конвекция

2.      Пифагор

3.      Конденсация

4.      Квадрат теңдеу

5.      Жылусыйымдылық

 ІІ топ

1.      Толымсыз квадрат теңдеу

2.      Жылу мөлшері

3.      Іштен жану қозғалтқышы

4.      Булану

5.      Квадрат теңдеу

ІІІ  топ

1.      Кебу

2.      Дискрименант

3.      Қайнау

4.      Толық квадрат теңдеу

5.      Отынның толық жануы.

Сайысымыз өз мәресіне жетті. Ал, енді «Кім тапқыр» атты сергіту сәтін ойнайық.(әріптер арқылы ойналады).

Орнымыздан тұрайық

Көңілімізді сергітіп

Бойымызды жазайық

Ой сергіту жүргізіп

Ойынымызды ойнайық. Ортаға әр топтан екі оқушыдан шығамыз. Әріп таңдаймыз, сұраққа жауап береміз.

Жарыстың соңғы сәті аяқталды.

  Демеңіздер біз өнерді аяп қалды?

  Әділқазы алқасына сөз береміз

 Жеңімпаздар кім болып сарапталды?

Жеңімпаздарды құттықтаймыз, марапаттауларды тапсырамыз.