География пәнінен 10 сыныпқа арналған сыныптан тыс сабақ жоспары "Экологиялық мәселені ғаламдық ойла ,жергілікті жаса"

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Астана қаласы

№73 мектеп – лицейі

Тақырыбы:

« Экологиялық мәселені ғаламдық ойла, жергілікті жаса »

(шеберхана әдісі)

10 сыныптар

Өткізген: география пәнінің мұғалімі

 Альбаттинова Қарлығаш Иманқызы

2015-2016 оқу жылы

Тақырыбы: « Экологиялық мәселені ғаламдық ойла, жергілікті жаса »

Мақсаты: Оқушылардың экологиялық білімнің дамытуға жағдай жасау.

Міндеттері:

• табиғатқа деген  оң көзқарастарын тудыру.
• Табиғатта өзін - өзі түсіну;
• Адам мен табиғаттың өзара байланысы туралы;
• Экологиялық мәселелерді білу.
• Табиғатты суреттей білуді;
• Экологиялық жағдаятты шеше білу;

Көрнекілігі: суреттер, нақыл сөздер, плакаттар, фламастерлер, маркерлер

әдісі: шеберхана

Барысы: Кіріспе сөз.

Құрметті Ұстаздар мен оқушылар  « География, биология және химия » пәндерінің апталығы аясында өтіп жатқан « Экологиялық  мәселені ғаламдық ойла, жергілікті жаса  » шеберхана сабағымызға қош келіпсіздер.

Енді барлықтарыңызға жақсы көңіл күй, ұшқыр ой, сапалы ойын тілеймін.

1. Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылар  үш топқа бөлінеді.

Әр топ  өз аттарын, ұрандарын ойластырады.

1- тапсырма:  « Ой шақыру »

Мұнда ешқайсының атауы көрсетілмеген 7 ғаламдық проблемалар аталған.

1-проблема: Жыл сайын 11 млн га. Астам алқаптың орманы жойылуда. Орман алқаптары 1950ж құрлықтың 15 %- ын, алса, қазір 7 % - ын ғана құрайды. Ғаламшар алдағы онжылдықта – ақ оттегінің басты көздерінің бірінен айырылуы мүмкін.

2- проблема: Жиналатын қалдықтар көлемі ұдайы өсіп келеді. Егер қажетті шаралр қолданылмайтын болса, 10-15 жылдан кейін қалдықтар Жер бетін 5 м қабатпен жуып қалатыны есептеп шығарылған.

3-проблема: Әр түрлі отынды жағудың нәтижесінде жыл сайын атмосфераға 20.млрд. т көмір қышқыл газы шығарылады. Атмосферағы көмірқышқыл газы ның мөлшері біртіндеп өсіп келеді. Ол соңғы 100 жыл ішінде 10%- дан астам артқан. Бұл атмосферада жинақталған газ жлуды сыртқа шығармайтын мамық тәрізді қалың қабат түзе отырып, жылудың ғарыш кеңістігіне шығуына кедергі жасайды, сөйтіп климаттың жылынуына әкеп соқтырады. Климат зерттеушілердің болжауы бойынша, ол келесі ғасырдың ортасына қарай 2-5 º С құрайды.

4-проблема: Автомобильдердің пайдаланылған газдарымен қоса, атмосфераға зиянды заттардың көптеген мөлшері шығарылады, оның үстіне, олардың ауаны ластаудағы үлесі ұдайы өсіп келеді.

5-проблема: Жер шары халқының әр төртінші тұрғыны таза ауыз суға мүлде зәру, қалған басым бөлігі сапасыз суды пайдалануға мәжбүр болуда.

6-проблема: ХҮІІ ғасырдың басынан ХХ ғасырдың соңына дейін сүтқоректі жануарлардың 63 түрі, құстардың 94 түрі, және басқа омыртқалы жануарлардың 250 түрі Жер бетінен мәңгі – бақи жойылып кетті. Бүгінгіде тірі ғзалардың жойылып кету процесі қатер төндіретін жағдайға жетті: әр күн сайын өсімдіктер мен жнуарлардың 3 түрі жойылуда.

7-проблема: Қазіргі уақытта жыл сайын 6 млн. Газ өңделетін жер шөлге айналды. 20 млрд. Га жер өзінің өнім беру қабілетінен айрылды.Сонымен қатар, шөлдердің көлемі де ұлғайып келеді. Сахара шөлі жыл сайын оңтүстікке қарай 30 км жылжуда.

Жалпы: 3 минут

2- тапсырма: « Біздің алдымызда жалғыз жол бар – ол тұрақты дамитын қоғам орнату»

Сендердің алдарыңда « суретті фильм » кадрлары тұр. Оны сендердің жазбаша дыбыстаңдар және жоғарыда  келтірілген мағлұматтарды пайдалана отырып, оған атау ойлап табыңдар.

Қажетті құралдар:   фильм жасау үшін плакаттар, түрлі – түсті фламастер мен маркерлер.

5 мин.

Қорғау: 5 мин

3- тапсырма:  « Экологиялық жағдаяттар »

І – әдіс: « Табиғат және мен » мұнда оқушылардың табиғатқа қарым – қатынасы бағалау.

1. Сен қоршаған ортадасың, сонда ең негізгі не? ( бастауышпен 10 сөзды жаз)

2. Сен табиғатта ....( табиғаттағы өз сезіміңді жаз?)

3. Табиғаттағы өз бейнеңді сипатта.

ІІ- әдіс:  Жобалау тесті « Сөзді аяқта » ( табиғатпен байланысты әр түрлі жағдаятта оқушының іс – әрекетін сипатын анықтау.)

Егерде, мен табиғи құбылыспен байланысты мамандықты таңдасам, мысалы, ....................................................................................онда....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Егер, мен суретші болып өзен жағасында болсам ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Жақын арада мен танымжорыққа барғым келеді, себебі ................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ІІІ – әдіс: Жағдаятты тест. ( экологиялық сана – сезімнің даму деңгейі, экологиялық бағдар құндылығын анықтауға арналған)

Тапсырма: өзің оқыған әңгімелеріңнен « .... » мысалға ала, төмендегі сұрақтарға жауап беруіңізді сұраймыз:

Адам үшін табиғат қандай құндылыққа ие? ................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Әр кейіпкердің табиғатқа қатынасын сипатта ...............................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Әңгіменің басты кейіпкерінің тәртібі жануарлар немесе өсімдіктерге қарым – қатынас құқығы, ережеге сай  келе ме?

Жалпы: 5 минут

4- тапсырма: « Мұхиттағы аралдың суреті, онда бір топ адам, алыста суға батқан кеме ...»

 Мынандай жағдайды елестетіп көріңдер: мұхитта жолаушылары бар кеме апатқа ұшырайды. Су ағыстары оны теңіз жолдарынан қашыққа әкеткен. Адамдар аман қалып, елсіз үлкен аралға дейін жүзіп жетеді, олардың әлеммен байланыс жасау мүмкіндігі жоқ. Адамдардың аралда қанша уақыт тұрарын ешкім де айта алмайды. Мүмкін, бұл жағдай тек бір аптаға, әлде бір айға немесе бірнеше жылға созылып кетер. Олардың аралда мәңгілікке қалып қоюы да ғажап емес.

Олардың әрқайсының өмір сүруге құқығы бар. Егер олардың әрқайсысы басқалардың пікірімен санаспай, ойына келгенін істейтін болса, аралдағы адамдардың жағдайы қандай болмақ?

Сендер осы адамдармен бірге жүрсіңдер. Адамдарға аралда аман қалып, өмір сүруге мүмкіндік беретін ережелердің  тізімін жасаңдар.

Сонымен , біз жаңадан құрылған мемлекеттің шағын моделін жасадық, оның өз халқы бар ,ол – сендерсіңдер, өз шекарасы бар, ол – аралдың шекарасы және өз заңдары бар, олар – сендер жасаған ережелер.

Жалпы: 5 минут

5- тапсырма:  « Халықаралық экологиялық акциялар »

Сендердің алдарыңда Халыаралық экологиялық акциялар күнтізбесінің кейбір беттері жатыр? Күнтізбенің мына  беттерін мұқият көріңдер. Мұндағы атаулы күндердің  мазмұны төңірегінде ойланыңдар, бұлар бізге арналған мейрамдар ма, әлде керісінше, біздің ғаламшарға төніп тұрған қауіп – қатер жөніндегі ескертулер ме? Жер шарын құтқарып қалу үшін сен және сенің сыныптастарың не істей аласыңдар?  Акцияға арналған үндеу қағаздарын жасаңдар.

6- тапсырма:  « Жер шарын қорғайық » суреттер  не дейді?

                              

Рефлексия: 

Бүгінгі шеберлік әдісі бойынша өткен  сабағымыз қорытындылау үшін смайликтарды пайдалану