Инфоматика пәнінен сабақтың тақырыбы:"Циклдік алгоритмдер.Тура және кері есепшоты бар циклдер"

2. Əзір немесе шартты алдын-ала тексеру циклі.

Циклдің қайталану саны алдын- ала белгісіз болған жағдайда Əзір немесе Дейін циклі қолданылады. Əзір циклінің құрылымы:

WHILE шарт DO

цикл денесі ;

while (əзір), do (орындау)- қызметші сөздер.

Мысал 1.        Барлық екі таңбалы жұп сандардың көбейтіндісін табатын

программа құрайық.

Program m1;

var i, P: integer;

begin

P:=1; i:=2;

While i<=98 do

begin

P:=P*i; i:=i+2; end;

Write (‘P=’, P);

end.

Мысал 2. Екі натурал санның ең кіші ортақ еселігін табатын программа

құрыңдар.

Program m2;

var a,b, EKOE,c: integer;

begin

read (a,b); c:=a*b;

While a<>b do

if a>b then a:= a-b else b:= b-a;

EKOE:=c/a;

Write ('2 санның ең кіші ортақ еселігі =', EKOE); end.

Паскаль тілінде циклді басқару үшін Break жəне Continue -2 оператор қолданылады. Олар циклді қолдану мүмкіндігін кеңейтіп, программа құрылымын жақсартады.

Break- циклді тоқтатуды жүзеге асырады; басқару циклден кейін тұрған операторға беріледі.

Continue -циклдің кезекті қадамының орындалуын мерзімінен бұрын аяқтауды жүзеге асырады; басқару циклдің келесі мəніне беріледі.

Бақылау сұрақтары:

1.     Цикл операторы қандай жағдайда қолданылады?

2.     Паскаль тілінде циклді ұйымдастырудың қандай тəсілдері бар?

3.     Параметрлі циклдің құрылымы, ерекшелігі қандай?

4.     Əзір циклінің құрылымы қандай?

5.       Дейін циклінің құрылымы қандай?

6.     Əзір жəне Дейін циклдерінің айырмашылығы неде?

7.     Параметрлі циклді қандай жағдайда қолданған ыңғайлы?

8.     Brear, Continue операторлары қандай қызмет атқарады? Мысал келтір.

9.     Қадамы -1 –ге тең кері цикл қалай ұйымдастырылады?

10. Бір- біріне кірістірілген цикл деген не?