Гульня “Слабае звяно”
(8 клас)
Мэты: пашырыць кругагляд вучняў;
садзейнічаць развіццю ўважлівасці, хуткасці;
развіваць уменні працаваць ў групе;
падтрымліваць цікавасць да беларускай мовы.
Абсталяванне: мультэмідыйная сістэма, раздатачны матэрыял
Ход гульні:
I. Арганізацыйны момант
Адкрываю, як свет, нанова
Беларускае роднае слова,
Пералівістае, як праменьчык,
Вясёлкавае, як ручэй,
Цёплае, як агеньчык
Добрых тваіх вачэй,
Светлае, як маланка,
Гнеўнае, як пярун,
Ціхае, як калыханка,
Вечнае, як Беларусь!
Анатоль Канапелька
II. Правіла гульні
Перад пачаткам гульні выбіраюцца вучні з класаў і становяцца ў кола (6 чалавек). У кожнага эмблемы з імёнамі. Пытанні задаюцца па чарзе. Калі хто-небудзь не ведае адказа, пытанне здымаецца, вядучы гаворыць правільны адказ і пераходзіць да іншага вучня. Адказваць трэба вельмі хутка. Пасля кожнага тура вучні вызначаюць самае слабае звяно (пішуць імёны на паперы). Гэты ігрок выбывае. У фінале павінен застацца толькі адзін вучань – пераможца.
1 тур
1. Як называецца перапынак у час тэатральнай пастаноўкі? (Антракт)
2. Хто такі студэнт смаргонскай акадэміі? (Мядзведзь)
3. Які бор ніколі не шуміць? (Хімічны элемент)
4. Назавіце імя і прозвішча майстра, які па замове Е.Полацкай зрабіў славуты крыж. (Лазар Богша.)
5. Як называецца раздзел мовазнаўства, які вычае гукі мовы? (Фанетыка.)
6. Колькі галосных гукаў у беларускай мове? (Шэсць.)
7. Свецкае імя Еўфрасінні Полацкай (Прадслава).
8. Скура рагатай жывёлы – першы матэрыял для пісьма (Пергамент).
9. Першы згаданы ў летапісах полацкі князь (Рагвалод).
10. Падбярыце сінонім да словазлучэння “вусная народная творчасць”. (Фальклор.)
11. Як у фальклоры і паэзіі называюцца кветкі? (Краскі)
12. Якой літары пастаўлены помнік у Полацку? (Літары ў.)
13. Ног не мае, рук не мае, а вароты адчыняе (Вецер).
14. Блін з дранай бульбы (Дранік).
15. Салодкі здобны пірог, які звычайна пякуць да Вялікадня (Куліч).
16. Якім псеўданімам падпісваў свае творы Канстанцін Міхайлавіч Міцкевіч? (Якуб Колас)
17. Што такое знічка? (Зорка, якае падае)
18. У сваім краі, як у… (раі).
2 тур
1. Сталіца Вялікага Княства Літоўскага. (Вільня).
2. Часопіс, які з’яўляецца падчас дажджу (“Вясёлка”).
3. Вядомы з 16 ст. лялечны тэатр на Беларусі (Батлейка).
4. Назавіце імя палацкага князя, празванага ў народзе Чарадзеем. (Усяслаў)
5. Птушка – сімвал Беларусі (Бусел).
6. Другі хлеб беларусаў (Бульба).
7. Сын Рагнеды і кіеўскага князя Уладзіміра, у гонар яго заснаваны горад у Беларусі. (Ізяслаў).
8. Вобад з металу ці гнуткага дрэва, які набіваецца на бочкі (Абруч).
9. Як на Беларусі называюць вялікія камяні? (Валуны)
10. Вядомы беларускі мастак, вандроўнік (Язэп Драздовіч).
11. Як мы называем сына брата або сястры (Пляменнік).
12. Няма смачнейшай вадзіцы, як з роднай … (крыніцы).
13. Кіславаты напітак, прыгатаваны на вадзе з хлеба з соладам, а таксама з фруктаў, ягад (Квас).
14. Мучны выраб з рэдкага цеста, спечаны на скаварадзе (Блін.)
15. Прыйдзі, прыйдзі, вясна, прыйдзі, прыйдзі, красна… Які абрад адкрывае гэта песня? (Гуканне вясны)
3 тур
1. Язычніцкі бог грому і маланкі.(Пярун.)
2. З чаго робяць манныя крупы (З пшаніцы).
3. Марфема, якая стаіць перад коранем (Прыстаўка).
4. Матэрыял у форме тонкага аркуша, вырабленага з раслінных валокнаў (Папера).
5. Галоўныя члены сказа (Дзейнік і выказнік).
6. Як назывваюць склоны, акрамя назоўнага (Ускосныя).
7. Частка слова без канчатка (Аснова).
8. Сыты галоднаму не... (Таварыш)
9. Што гэта за чараўнік, што з аднаго чалавека двух робіць? (Люстэрка)
10. Каша з цэлага абтоўчанага ячменю як традыцыйная абрадавая ежа напярэ-дадні каляд (Куцця).
11. Вялікі сын полацкай зямлі, волат эпохі Адраджэння, атрымаў вучоныя ступені доктара свабодных навук і медыцыны (Францыск Скарына).
12. Родная зямелька як зморанаму … (пасцелька).
4 тур
1. Кніга для першапачатковага навучання грамаце і развіцця мовы
( Буквар).
2. Чым малолі зерне? (Жорнамі)
3. Гук, які складаецца з шуму або голасу і шуму (Зычны).
4. Полацкая князёўна, дачка князя Рагвалода (Рагнеда).
5. Арфаграфія (Правапіс).
6. Цар грыбоў (Баравік).
7. Мастацкае азначэнне, прыметнік (Эпітэт).
8. Алфавіт, створаны Кірылам і Мяфодзіем (Кірыліца).
9. Як раней называліся канікулы? (Вакацыі).
5 тур
1. Кветка – сімвал Беларусі (Васілёк, або валошка).
2. Назавіце аўтара паэмы “Новая зямля” (Якуб Колас)
3. Назавіце беларускі дзіцячы часопіс, у якім ёсць назва кветкі (“Пралеска”).
4. Якім псеўданімам падпісваў свае творы Іван Дамінікавіч Луцэвіч (Янка Купала)
5. Назва адзінага прыжыццёвага зборніка вершаў М.Багдановіча (“Вянок”).
6. Якую назву, звязаную з лугавымі раслінамі меў вядомы беларускі музычны ансамбль? (“Верасы”)
Гульня з гледачамі
1. Як назыаецца вымаўленне аднаго са складоў з большай сілай голасу? (Націск.)
2. Назавіце самастойную нязменную часціну мовы. (Прыслоўе.)
3. Як называецца раздзел мовазнаўства, які вывучае часціны мовы? (Марфалогія.)
4. Падабярыце сінонім да фразеалагізма “душа ў душу”. (Дружна.)
5. Як называецца апісанне свайго жыцця. (Аўтабіяграфія.)
6. Эпічны твор вялікай формы. (Раман.)
7. Перакладзіце на рускую мову слова альтанка. (Беседка.)
8. Сугучнасць слоў або іх частак у вершаванай мове. (Рыфма.)
9. Назавіце раку, на якой адбывалася бітва,апісаная невядомым аўтарам у паэме “Слова пра паход Ігаравы”. (Няміга.)
10. Як называюцца словы, блізкія па значэнні? (Сінонімы.)
11. Колькі абласцей ў Беларусі? (Шэсць.)
12. Прадоўжыце радок: сцяг, герб, … (Гімн.)
13. Хто з беларускіх пісьменнікаў нарадзіўся ў фальварку Вязынка? (Янка Купала)
14. Якое возера называецца беларускім морам? (Нарач.)
15. Даслоўная вытрымка з якога-небудзь выказвання. (Цытата.)
16. Як называецца надрадковы знак у выглядзе коскі? (Апостраф.)
17. Чым займаецца бортнік? (Даглядае пчол.)
18. Як называецца лірычны верш з чатырнаццаці радкоў з асаблівай рыфмоўкай? (Санет.)
19. Назавіце Чалавек, які ведае шмат моў? (Паліглот.)
20. Першы зборнік Янкі Купалы. (“Жалейка”.)
21. Што азначае слова “біблія” ў перакладзе з грэчаскай мовы? (Кніга.)
22. Як называецца часціна мовы, якая ўказвае на прадметы, прыметы, колькасць, яле не называе іх? (Займеннік.)
23. Найдрабнейшая адзінка мовы. (Гук.)
Мікола Гусоўскі прысвяціў яму шмат радкоў у знакамітай паэме «Песня пра зубра». Назавіце iмя князя. (Вітаўт)
24. Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь – 3 ліпеня)
25. Мой родны кут, як ты мне мілы!
Забыць цябе не маю сілы!
Назавіце аўтара гэтых бессмяротных радкоў. (Якуб Колас)
26. Сапраўднае імя гэтага пісьменніка – Іван Фёдараў. Прыгодамі яго«палескіх рабінзонаў» цікавяцца падлеткі. Назавіце творчае імя пісьменніка. (Янка Маўр)
27. Як называецца свята, калі ўшаноўваюць памяць памерлых продкаў? (Дзяды)
28. Найвялікшае каляндарнае свята. З пашырэннем хрысціянства стала пера-соўным святам ад 4 красавіка да 8 мая. (Вялікдзень)
29. На гэта свята хлопцы і дзяўчаты водзяць карагоды, скачуць праз вогнішча і шукаюць самую чароўную кветку шчасця. (Купалле)
30. Вышэйшы пункт напружання ў развіцці дзеяння. (Кульмінацыя.)
III. Падвядзенне вынікаў гульні
IV. Рэфлексія
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.