Конспект по технологий на тему (Ұсақ моншақтар туралы жалпы мағлұмат)

Т.Рысқұлов атындағы жалпы білім беретін №16  орта мектеп

Сабақтың тақырыбы:

Ұсақ моншақтан        жасалған білезік

                                              Пән мұғалімі:  Серікқызы Алтынай

2015-2016 оқу жылы

Сабақтың тақырыбы: Ұсақ моншақтардан жасалған білезік.

Білімділік мақсаты: Оқушыларға  моншақ туралы, оның ерекшелігі, қолданылуы  жайлы түсінік беру.

Дамытушылық мақсаты: Өз бетінше жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік мақсаты: Қолөнерге деген қызығушылығын арттыру, ептілікке , талғампаздыққа, шыдамдылыққа баулу.

Сабақтың типі: Аралас сабақ

Сабақтың түрі: Жаңа сабақты игеру.

Сабақтың көрнекілігі:  Слайдтар,  уреттер, дайын бұйымдар.

Пәнаралық байланыс: Бейнелеу өнері, тарих

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру.

А) Амандасу, оқушыларды түгендеу

Б) Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

Оқушыларды екі топқа бөлу.

1 топ. Шеберлер

2 топ  Өнерлілер

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

1. «Ат» ойыншығы  қандай бөлшектерден тұрады?
2. Ою - өрнектің қандай түрлерін білесің?
3. Қандай үй құстарын білесіңдер?
4. Шидің қандай түрлерін білесің?

ІІІ. Жаңа сабаққа дайындық

Қызығушылықты ояту.

Сөзжұмбақ

 

1. Үстіміздегі киім неден тігіледі?            
2. Апам киізге ............. өрнек салды.      
3. Киімді не арқылы тігеміз?
4. Кілемнің жиегінде не болады?
5. Үйде жерге не төсейміз?
6. Үйдегі заттарды немен қиямыз?

ІV. Жаңа сабақ

Моншақ деген сөздің өзі ірі  моншақтарға  берілген жалпы түсінік. Бисер -   ұсақ моншақтарға берілген  түсінік. Стеклярус -  ұзындығы  3 мм түтікше тәріздес  су моншақ түрі.  Моншақпен сәнді жұмыс жасау тарихы өте, арыдан басталған екен. Өнертанушы ғалымдарымыз  қлданбалы сән  шеберлерінің әйгілі, осы укақытқа дейін сақталып келген өте әдемі, сапалы орындалған  жұмыстарын  зерттеу арқылы  дәлелденген. Адам баласы ерте кездің өзінде тұрмысына қолданатын заттарды түрлі дән, жидек, ұлу және түрлі тастарды қолдан езілген  үзілмейтін  шөптерге, аттың қылына тізіп, тігу, тоқу арқылы безендіре білген.  Моншақты неолит  дәуірінде тастан және сүйектен, қола дәуірінде  матадан жасаған.  Уақыт өте келе  моншақты өте бағалы және аса қымбат емес  тастар,  әйнек өндіру нәтижесі  моншақ, су моншақтар  алмастырды.

Су моншақты  ең көп шығаратын ел Жапония.  Моншақ ертеде тау хрусталі мен ақық тастардан даярланған.Ақық, меруерт, маржан,  інжу моншақтар  барлық  халықтарда, қазақ арасында  да кең тараған.Моншақ мойынға тағылатын  сәндік бұйым. Оның  формасы ірі және  ұсақ болады. Моншақ сөзінің  шығуы «Мойын – шақ» немесе   «Мойын – тақ» деген  сөздерден құралған.  Қазақ зергерлері көбінесе  қыз келіншектердің  ажарын ашатын, сұлу етіп көрсететін  зергерлік бұйымдар жасаған.  Сол зергерлік  бұйымдардың сәнін келтіруге  моншақтарды  кеңінен қолданған.  Атап айтсақ әйел бас киіміне  тағатын үлкен  моншақ  маржанды  - былқылдақ  сәукеленің екі жағына  кеудеге төгіліп  тұратын  моншақтарды – жырға деп атаған.Шолпы, шашбаудағы  алтын, күмістен  жасалған зергерлік  бағалы бұйымдарды  тізілген моншақтармен өзара қосып әшекейлеген.  Алқаны су моншақтан, күмістен соғып  домалақтап, асыл тастардан тізіп салпыншақ етіп жасайды.

Моншақтың түрлеріне: домалақ, сопақша, таяқша жатады.

Моншақты неден жасайды? Шыныдан, керамикадан,  хрустальдан, металдан жасайды.

Моншақты қандай  бұйымдарға қолданылады?

Кестелеуде, киімдерге, аяқ киім, сөмке, әмиян, көз әйнектің қорабын сәндеуде т.б. қолданылады.

 V.  Сарамандық жұмыс.

 Қауіпсіздік ережесін  еске түсіру.

1. Қайшыны ойын құралына айналдырма
2. Қайшыны арнайы орында немесе  қорапта сақта
3. Қайшыны берер кезде сап жағын  қаратып ұсын.
4. Қайшыны ашық күйінде сақта.

VІ. Жаңа сабақты меңгергенін тексеру кезеңі.

1. Су моншақты ең көп шығаратын  ел?

2. Моншақты неолит дәуірінде  неден жасаған

3. Моншақтың формасы

4,Моншақты қандай бұйымдарға  қолданады?

VІІ. Сабақты бекіту.

Оқушылар , моншақтан білезік тоқу білімділікті, нәзіктілікті, әдемілікті, шеберлікті талап ететін  жұмыс. Біз осылайша моншақтың тарихымен таныстық.

VІІІ. Бағалау

ІХ. Үйге тапсырма.

             Сөз жұмбақ.

1.                      Үстіміздегі киім неден тігіледі?

2.                      Апам киімізге қандай  өрнек        салды?

3.                      Киімді не арқылы тігеміз?

4.                      Кілемнің жиегінде не болады?

5.                      Үйде жерге не төсейміз?

6.                      Үйдегі заттарды немен қиямыз?

Сөз жұмбақ.

1.                      Ұсақ моншақтарды не деп         атаймыз?

2.                       Бөлшектердің біріккен орны?

3.                       Қағазды бір – біріне   жапсыратын зат?

4.                       Киімді  не арқылы тігеміз?

5.                       Ою - өрнектің түрі?

6.                       Ұшақ тәріздес жәндік?

7.                        Төрге  жайылатын  төсенішті не деп атаймыз?