I Ұйымдастыру
бөлімі
|
-Сәлеметсіздерме
оқушылар!
-Көңіл-күйлеріңіз
қалай?
-Сабаққа
дайынсыңдар ма?
-Оқушылар
сабағымызды әдеттегідей «шаттық шеіберімен» бастасақ.Барлығымыз
қосылып
М.Тілеуовтың
«Туған дала» әнін орындаймыз
Туған дала
Жайна,
жайна, дала, шалқы, шабытым,
Ай,
жайна қыр гүлім, далам, ғалам!
Шырқа,
шырқа, әнім, шалқы, шабытым,
Ай,
әнім бақытым, бағым әнім!
Сайраным,
менің байтағым елім.
Мерейлі
мекен айналдым.
Самға,
самға көкке, арман қанатым.
Ай,
талма қанатым, самға, талма!
Ұлысым
елім, ырысым менің,
Мерейлі
мекен айналдым.
Жайна,
жайна, дала, шалқы, шабытым,
Ай,
жайна қыр гүлім, далам, ғалам!
Самалы
ерке сағымды өлке,
Мерейлі
мекен айналдым.
|
-Сәлеметсізбе!
-Жақсы
-Иә
Барлығы
қосылып әнді орындайды.
Туған дала
Жайна,
жайна, дала, шалқы, шабытым,
Ай,
жайна қыр гүлім, далам, ғалам!
Шырқа,
шырқа, әнім, шалқы, шабытым,
Ай,
әнім бақытым, бағым әнім!
Сайраным,
менің байтағым елім.
Мерейлі
мекен айналдым.
Самға,
самға көкке, арман қанатым.
Ай,
талма қанатым, самға, талма!
Ұлысым
елім, ырысым менің,
Мерейлі
мекен айналдым.
Жайна,
жайна, дала, шалқы, шабытым,
Ай,
жайна қыр гүлім, далам, ғалам!
Самалы
ерке сағымды өлке,
Мерейлі
мекен айналдым.
|
Қарым-қатынас
орнату үшін белсенді әс –әрекет жасауға дайындалады.
Көңіл-күйлері
көтеріледі,жақсы қарым-қатынастағы орта қалыптасады.
|
III Жаңа
материалды меңгерту
|
«Мәтінмен
жұмыс»
Оқулықтағы
«Адам және ғалам» деген әңгімесні оқып, талдаймыз.
Луций
Анней Сенека бірде: «егер жер бетінде жұлдызды бақылауға болатын бір ғана жер
болса, түкпір – түкпірден барлық адам сол жерге жиналатын еді», - деген еді.
Қаншама ғасырлар өтті десеңші, адам әлі өзгерер емес. Адам қайда омір сүрсе
де, білім деңгейі қандай болса да, өмірінде бір рет аспанға қарап: «Бұл не?
Бұл тұңғиықтың шегі бар ма? Ондағы менің орным қандай? Менің сезімім,
қуанынышым, ренішім, жалпы менің өмірім оны толғандыра ма?» - демейтін адам
жоқ шығар.
-
Адам
неліктен ғарышты тануға талпынады?
-
Ғаламды
танудың өзін – өзі танумен қандай байланысы бар?
«Шығармашылық
жұмыс»
Оқушылардан
отандық және шетелдік ғарышкерлердің өмірге, ғарышқа, жерге деген
көзқарастарымен таныса отырып, «Ризамын саған, Жер - ана» тақырыбына эссе
жазуларыңыз сұралады.
Талғат
Мұсабаев, Қазақстан
Жерге
оралғаннан кейін, алғашқы кездері ғарышқа қайта ұшуға еш зауқың болмайды.
Жердегі өмірге мәз болып, әр күнін қуанышпен қарсы аласың, ұзақ та қиын
бейімделу кезеңі өтеді..... сосын ғарыш, ұшу туралы ойлай бастайсың
Ирвин, АҚШ
Жер
ғарыш тұңғиығына ілініп тұрған шырша ойыншығын есімізге түсірді. Біз ұзай
түскен сайын ол кішірейе түсті. Ақыр соңында кішкене ноқатқа, ғажайып ноқатқа
айналды. Мұндай керемет, шуақты, жанды ноқат сондай нәзік, қауқарсыз болып
көрінді, саусақпен түртіп қалсаң, шашылып қалатындай. Адамның жалғыз тұрағы –
жерді қадірлей, қастерлей білуіне осы бір көрініс қана жеткілікті болар еді.
«Тыныштық
сәті.»
-
Балалар, денелеріңді түзу ұстап,
бастарыңды жоғары көтеріп, ыңғайланып отырыңдар. Көздеріңді жұмсаңдар да болады.
Ауаны терең жұтып, еркін тыныс алыңдар. Өздеріңнің тыныс алуларыңды бақылап,
бақытқа, махаббат пен тыныштыққа толы таза, шипалы ауаның тұла – бойларыңа
толғанын сезініңдер. Ал, енді көздеріңді ашыңдар.
«Тапсырма.»
Өлеңді
оқып, танысқаннан кейін, өз ойларыңыз еркін түрде баяндан берулеріңіз
сұралады.
Құттықтайды, сені Отан!
Қ.Мүсірепов.
Бүгін ерек
асқақтатам әнді мен,
Күйге
ораймын, жырға ораймын таңды мен.
Қолыңды
бер, құшағыңды аш, ұялы ана,
Құттықтаймын
бүгін Сені алдымен.
Құттықтайды
бүгін жалпақ Жер Сені,
Құттықтайды
бүгін барша ел Сені.
Панасың
сен Сұңқарларға самғайтын,
Анасың
сен мейірбанды, еңселі.
Жанды
көкте және екі жұлдызың,
Мәңгі
осылай жарқырасын нұр жүзің!
Ақ
сүтіңнің құдіреті ғой тараған,
Космоста
да бауырласты ұл – қызың!
«Дәйексөз»
«Ғаламды
тану – адамды тану.» деген Ш.Айтматовтың нақыл сөзінің сендерден
өз ойларыңды айту сұралады.
|
Мәтінді
тыңдады.
Сұрақтарға
ойланып жауап берді.
Өз
ойларын ашық жеткізуге мұғалім көмектесті.
Луций
Анней Сенека бірде: «егер жер бетінде жұлдызды бақылауға болатын бір ғана жер
болса, түкпір – түкпірден барлық адам сол жерге жиналатын еді», - деген еді.
Қаншама ғасырлар өтті десеңші, адам әлі өзгерер емес. Адам қайда омір сүрсе
де, білім деңгейі қандай болса да, өмірінде бір рет аспанға қарап: «Бұл не?
Бұл тұңғиықтың шегі бар ма? Ондағы менің орным қандай? Менің сезімім,
қуанынышым, ренішім, жалпы менің өмірім оны толғандыра ма?» - демейтін адам
жоқ шығар.
Өйткені,
ғарыштағы сан түрлі оқиғаларды білгісі келеді.
Өзіңді-
өзің тану арқылы ғаламдағы болып жатқан оқиғаларды білеміз.
Оқушылардан
отандық және шетелдік ғарышкерлердің өмірге, ғарышқа, жерге деген
көзқарастарымен таныса отырып, «Ризамын саған, Жер - ана» тақырыбына эссе
жазып, сыныпқа жария етті.
ТалғатМұсабаев,Қазақстан
Жерге
оралғаннан кейін, алғашқы кездері ғарышқа қайта ұшуға еш зауқың болмайды.
Жердегі өмірге мәз болып, әр күнін қуанышпен қарсы аласың, ұзақ та қиын
бейімделу кезеңі өтеді..... сосын ғарыш, ұшу туралы ойлай бастайсың
Ирвин, АҚШ
Жер
ғарыш тұңғиығына ілініп тұрған шырша ойыншығын есімізге түсірді. Біз ұзай
түскен сайын ол кішірейе түсті. Ақыр соңында кішкене ноқатқа, ғажайып ноқатқа
айналды. Мұндай керемет, шуақты, жанды ноқат сондай нәзік, қауқарсыз болып
көрінді, саусақпен түртіп қалсаң, шашылып қалатындай. Адамның жалғыз тұрағы –
жерді қадірлей, қастерлей білуіне осы бір көрініс қана жеткілікті болар еді.
Құттықтайды,
сені Отан!
Қ.Мүсірепов.
Бүгін
ерек асқақтатам әнді мен,
Күйге
ораймын, жырға ораймын таңды мен.
Қолыңды
бер, құшағыңды аш, ұялы ана,
Құттықтаймын
бүгін Сені алдымен.
Құттықтайды
бүгін жалпақ Жер Сені,
Құттықтайды
бүгін барша ел Сені.
Панасың
сен Сұңқарларға самғайтын,
Анасың
сен мейірбанды, еңселі.
Жанды
көкте және екі жұлдызың,
Мәңгі
осылай жарқырасын нұр жүзің!
Ақ
сүтіңнің құдіреті ғой тараған,
Космоста
да бауырласты ұл – қызың!
Бұл дәйексөзде
адамның өзін- өзі тану үшін үнемі ізденіс үстінде болады.Ғаламды, жалпы
жаратылысты, болмыс сырын ашуға ұмтылу – адамзаттың мәңгілік мұраты.
|
Оқушылар
өз бетімен ізденіп оқиды.
Ғаламшар
туралы, ғаламшардың ғажаптары туралы түсініктерін,білімдерін кеңейтеді.
Оқушылар
танымдық іскерліктерін арттыру мақсатында үлкендердің көмегімен және өз
бетінше көркем шығармалар оқып,құрбы-құрдастарына оны мазмұндап айтып
беруге дағдыланады.
Оқушылардың
тіл байлығын,жадын,ой-қиялын жетілдіреді.
Оқушылардың
ұжым болып мұғалімнен естіген әңгіме,ертегі,аңыз,өлең, батырлар жыры т.с.с
Шығармалар
мазмұнын айтып жеткізе білуді үйретеді.
Ауызша
айтылған әдеби көркем шығармаларды естіп,тыңдай,қабылдай білу,шығарма сюжетін
жан-тәнімен сезіне білу және оны ой елегінен өткізіп талдау жасай білу
дағдыларын қалыптастырады.
Берілген
тапсырма балаларды өзін- өзі жетілдіруге, өз ойын ашық айтуға көмектеседі.Жердің
қадір- қасиетін түсінеді.
Ғаламды,
жалпы жаратылысты, болмыс сырын ашуға ұмтылу – адамзаттың мәңгілік мұраты
екенін ұғынады.
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.