Презентации к урокам казахского языка за 6 класс

1 слайд

Сабақтың тақырыбы:

Менің қалам.
Көмекші есімдер.

2 слайд

Көмекші есімдер

сырты
асты
үсті
арты
алды
жаны
қасы
іші
ортасы

3 слайд

- нда
- нде

сырты
асты
үсті
арты
алды
жаны
қасы
іші
ортасы

4 слайд

Сөйлемдер құрастыру:
Қаланың ортасында, мұражайдың алдында,мұражайдың артында,көп қабатты үйлердің жанында....


Қаланың ...

5 слайд

Дәстүр, өнім,темір жол,тарих – железная дорога

Қойылым,мейірімді,денсаулық,орталық-центр

Құрбы, мінез,саяхат,үнемі – путешествие

Халықаралық,азық-түлік,сауда-международный

Жаңа сөздер:

6 слайд

Біз отбасымызбен Астана қаласына сапар шектік...
Астана қаласына саяхат.

7 слайд

Біз бірінші поездбен қайда барып түстік?










...

8 слайд

Кейін машинаға отырып қайда бардық?










...

9 слайд

Орталықта нелер бар?









...

10 слайд

11 слайд

Орталық мұражайы

12 слайд

13 слайд

Астананың көшелері қандай?








...

14 слайд

Астана қаласы сендерге ұнады ма ?










...

15 слайд

Әкем ... қасында жұмыс істейді. Мен кеше ... қонаққа бардым. Қаланың ортасында көп ... үйлер бар. Мұғалім сыныптың ішінде ... жиналыс өткізді. Әке-шешем бүгін ...сыртына демалуға барды. Анам кеше пештің үстіне ... тоқаш пісірді. ... жанында халық көп.Мен театрдың жанында ... көрдім. Қаланың ... ұшақ ұшып бара жатыр.


Керекті сөздер: ұннан, оқушылармен,досымды,үстінде, әуежайдың,қабатты, Асанға, қаланың,зауыттың.
Тапсырма:

1 слайд

Күз
Сөйлемдегі орын тәртібі

2 слайд

Бастауыш

Пысықтауыш

Анықтауыш

Толықтауыш
Баяндауыш

3 слайд

Сөйлемде сөздер бір-бірімен грамматикалық байланыста қолданылады. Сол байланыстың негізінде сөйлемдегі сөздердің белгілі орын тәртібі болады. Сөздердің орын тәртібі сөйлем мүшелері ыңғайында былай болады:
1.Бастауыш баяндауыштан бұрын тұрады.
2. Толықтауыш өзінің толықтайтын сөзінен, анықтауыш өзінің анықтайтын сөзінен, пысықтауыш өзінің пысықтайын сөзінен бұрын тұрады.
Мысалы: Құстар жылы жаққа ұшып кетеді.

4 слайд

«Сын тұрғысынан ойлау стратегиясының»
топпен жұмыс технологиясы 

1-топ. «Алтын күз» тақырыбына шағын әңгіме жазу. 
2-топ. Осы мәтінге байланысты бақшадағы жемістер жайлы сурет салу. 
3-топ. Күз туралы өлең шығару. 

5 слайд

Сызба бойынша күз туралы әңгіме құраңдар
Күз
Молшылық
Күз айлары
Ауа райы
Құстар
Жеміс, жидек, көкөніс
Жаңбыр
Суық жел

6 слайд

Сөйлемдерді дұрыс құраңдар
1. Бірінші/ суретін/ сала/ бастады/ өз/ Күз.
2. Бояулары/ кетті/ ең/ Күз/ орманға/ алып/ әдемі.
3.Күздік/ ағаштар/ келтірді/ бұталарды/ мен/ барлық/ бояуға.
4.Сарымен/ қайың/ бояды/ жапырақтарың/ мен/ Күз/ лимон/ жөкенің/ сияқты.
5. Қызартты/ мен/ піскен/ жапырақтың/ ырғай/ алмадай/ үйеңкінің.
6. Жапырақтар/ емес/ шыршаның/ бұтақтарында/ қарағай/ инелер/ мен/ бар.
7. Қалды/ мен/ жасыл/ осылай/ қарағайлар/ болып/ жаздығыдай/ шыршалар.

7 слайд

«Күзгі көрініс» деген тақырыпқа шағын эссе жазыңдар

8 слайд

Мақал- мәтелдерді аяқтаңдар
Жер тоймай,......... . Не ексең,....... .

Егіндікті күз суар. Егініңді дөңге сал,........ .

Егін ырыс таңдамайды........................................ .

Жаңбыр жауса — Ынтымақ — елдің ырысы.
Жердің ырысы,....... ........................................... .

9 слайд

Тест тапсырмалары

1.Баяндауыш сөйлемнің қай жеріңде тұрады?
а) басында ә) соңында б) ортасында
2.Тура мағынылы сөзді тап.
а) қара шаңырақ ә) жылы лебіз б) қара костюм
3.Қай сөйлем дұрыс
а) Күзде жаққа құстар жылы кетеді ұшып
ә) Ұшып жаққа құстар кетеді жылы күзде
б) Күзде құстар жылы жаққа ұшып кетеді
4.Қай сөз дұрыс тасымалданған?
а) қар-лығ-аш
ә) қар-лы-ғаш
б) қа-рлы-ғаш
5.Күз айлары
а) қаңтар, қыркүйек, тамыз.
ә) қыркүйек, қазан, қараша.
б) ақпан, шілде, сәуір

10 слайд

Үй жұмысы
«Күзгі ауа райы» туралы болжам
жасаңдар.

1 слайд

Тақырып: «Мектеп өмірі»
Сөз. Сөз тіркесі.
Сөйлем

2 слайд

Синтаксис
Сөз тіркесі
Сөйлем
Біздің мұғалім
Таза сынып
Мектеп ауласы кең және таза.
Біздің сыныпта 21 оқушы оқиды.

3 слайд

Сөйлем түрлері
Хабарлы сөйлем
Мен мектепке жақын тұрамын.
Сұраулы сөйлем
Мектебің қайда орналасқан?
Лепті сөйлем
Туған жер қандай байтақ!
Бұйрықты сөйлем
Сен мектепке бар!

4 слайд

Деңгейлік тапсырмалар
1. Сөз тіркесінің астын сыз: (жаман жақсы, жаман нашар, жаман ой)
2. Сөз тіркесін құрастыр: (айран, өмір, сабақ, тұщы, ұзақ, қызық)
3. Бірінші сыңары сан есім, екінші сыңары зат есім болатын сөз тіркесін құрап жаз.

5 слайд

Сурет бойынша әңгіме құраңдар

6 слайд

Сызбалар бойынша сөз тіркестерін құраңдар
Сын есім + зат есім Зат есім + зат есім

Сан есім + зат есім Зат есім + етістік

Есімдік + зат есім

Үлгі: мектеп директоры, біздің мұғалім

7 слайд

Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңдар
1.Библиотека открыта?
2. Я учусь в 6 классе.
3. Это очень интересная книга.
4. Абай Құнанбаев - поэт казахского народа.
5. У тебя есть сборник его стихов?
6. Какая интересная книга!

8 слайд

Мақалдарды дұрыс құрап жаз.

9 слайд

Сөз тіркестеріндегі көп нүктенің орнына тиісті тәуелдік жалғауын жазыңдар. 
Менің сызғыш ..., оның қалам....,

сіздің сөмке...., сіздің жолдас....,

сенің дәптер...., менің білім....,

оның бөлме...., сенің өшіргіш.... 

10 слайд

Тест тапсырмалары
І) Сөйлемдердің орын тәртібін дұрыстап, тыныс белгілерін қойып жаз.
1. Асхана бар шеберхана мектепте_______________________________________
2. Білім мектепте алады оқушылар_______________________________________
3. Кабинеті қазақ тілі мынау____________________________________________
4. Орналасқан ортасында ауылдың мектеп________________________________
5. Екінші отырамын мен партада________________________________________
ІІ) Берілген қатардан артық сөзді тап.
1. әдемі, әсем, үлкен ___________________
2. оқушы, тақта, шәкірт ___________________
3. аласа, биік, зәулім ___________________
4. мейірбан, қысқа, мейірімді ___________________
5. мұғалім, оқытушы, сызғыш ___________________
ІІІ) Хабарлы сөйлемдерді сұраулы сөйлемдерге айналдыр.
1. Ол үшінші партада отырады_________________________________________
2. Бүгін бес сабақ болады_______________________________________________
3. Дәптер жазу үшін керек_____________________________________________
4. Мен Олегпен бірге отырамын_________________________________________
5. Біз ертең кітапханаға барамыз________________________________________
ІҮ.  Мақалды аяқтаңыз. Мектеп кеме, білім-.......
А) Теңіз Д) Мұхит
В) Көл Е) Өзен
С) Көлшік
Ү. Оқушы»сөзінің синонимін тап.
А) Халық Д) Ұстаз
В) Шәкірт Е) Бала
С) А дам

11 слайд

Үй тапсырмасы:
Мектепке байланысты қандай жұмбақ білесіңдер?
Айтып беріңдер. Жұмбақ жауабымен сөз тіркес, сөйлемдер құраңдар.

1 слайд

Тақырып: «Менің достарым».
Лексика.
Сөздің тура және ауыспалы мағынасы.

2 слайд

Сөз мағыналары
Сөздің тура мағынасы
Сөздің ауыспалы
Сөздің көп мағыналығы
Омоним
Антоним
Синоним

3 слайд

Сөз мағынасы
Граммматикалық
Лексикалық
Көп мағыналы сөздер
мағына
Тура
мысалы: терең көл,
ашық терезе
Ауыспалы
мысалы:
терең ой,
ашық мінез

4 слайд

Берілген тіркестер құрамындағы сөздерді тура және ауыспалы мағынаны білдіруіне қарай бөліп жазыңдар.
1)    Жақсы сөз, жақсы адам, жақсы ой, жақсы күн, жақсы бала, жақсы өмір.
2)    Терең сай, терең білім, терең адам, терең құдық, терең су, терең сезім.
3)    Долы дауыл, долы күш, долы жел, долы адам, долы теңіз.

5 слайд

Мәтінді оқып, ауыспалы мағынадағы сөзі бар мақалдарды теріп жазыңдар.
1. Ғаламның шырағы - күн, адамның шырағы- білім.
2. Қалауын тапса, қар жанар.
3. Сөз де - кілт, көңіл құлпын ашады.
4. Қанағат-денсаулық көзі.
5. Еңбек адамның бағын ашады, спорт адамның әрін ашады.
6. Күннің шуағы жылы, ананың құшағы жылы.
7. Адал достық алтыннан қымбат.
8. Білімі бар , білігі жоқ.
9. Әмірші де анадан туады.
10. Есесі қайтпас еңбек жоқ.

6 слайд

Тыңдалым.
Көшеде екі бала келе жатты. Олардың алдында бір әжей кетіп бара жатты. Көше тайғанақ еді. Әжей тайып жығылды. Бір бала сөмкесін жолдасына берді. Өзі әжейді тұрғызуға жүгірді. Ол қайтып келгенде жолдасы:
Бұл сенің әжең бе?- деді.
Жоқ – деп жауап берді бала.
Апаң ба?
Жоқ.
Мүмкін, танысың болар?
Жоқ деймін!
Енді кімің?
Ол – жай бір әжей.
Бұл жағдайятың маңыздылығын кім айтып береді?
Балалардың қылықтары сендерге ұнады ма?

7 слайд

Жазылым


1. Сөздерді сөз құрамына қарай талдаңдар.

Жұмысшылардың, достыққа, жазда, қойлармен, атасынан, дойбын.

2. Септік жалғауларын сәйкестір.

Сабырлық..., ақыл..., ізеттілік..., елгезек..., мейірімділігі..., ашулығы..., еңбекқор...

3. Сөйлемдерді аударыңдар.

Они ровесники и хорошие друзья. После уроков ходят в бассейн и
посещают кружок плавания.У них много работы. Они очень
трудолюбивые ребята.

8 слайд

Жағдаят. Тілдесім

Диалог құрастыру

1-топ «Досыңды портретте»

2-топ «Досыңның мінезін сипатта»

3-топ «Нағыз досың туралы» әңгімеле

9 слайд

Сызба бойынша әңгіме құраңдар
Менің досым
Бет әлпеті
Бойы
Мінезі
Ермегі
Әдемі, сұлу
Сүйкімді
Көзі
Шашы
Мұрны





Орта

Ұзын

Қысқа



Мейірімді

Момын

Сыпайы
Кітап оқу

Би билеу

Сурет салу
Ән айту

10 слайд

Тест
1. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

А)Тұлпар-батырлар мінген жүйрік ат. В)Бала қыздың алдына асыл тұқымды тұлпарды тарта берді 

С) Тұлпар туған шұбар ат Д) Халықтан небір тұлпарлар шығады. Е) Түп атасы-араб тұлпары.

2. Ауыспалы мағынада берілген сөз тіркесін табыңыз.

А) Қара жұмыс. В) Ескі үй. С) Күзгі орман. Д) Қалың кітап. Е) Сары бояу.

3. Ауыспалы мағынада берілген сөз тіркесін көрсетіңіз.

А) Үлкен мектеп В) Көрші ауыл С) Қызыл тіл Д) Жаңа қала Е) Жазғы кеш

4. Ауыспалы мағынада қолданылған сөзі бар сөйлемді табыңыз.

А) Туды жоғары ұстау. В) Атасы баласын иіскеді. С) Ұлттық намысты жоғары ұстайық.

Д) Адамгершілік туралы айту. Е) Әдеби кітаптарды оқу.

5. Тура мағынада берілген сөзді көрсетіңіз.

А) Қабағын түйді В) Ақ жүрек С) Алтын ғасыр Д) Жарқын жүзді Е) Қызыл алма
.

11 слайд

Үй тапсырмасы
«Телефон арқылы досыңмен сөйлесу» деген тақырыпқа диалог құраңдар

1 слайд

Тақырып: «Менің отбасым».
Фонетика.
Үндестік заңы.

2 слайд

Фонетика
Буын
Үндестік заңы
Дыбыс
Дауысты
Дауыссыз
Буын үндестігі
Дыбыс үндестігі
ашық
тұйық
бітеу

3 слайд

Дыбыстар
Дауысты
а, ә, е, о, ө, ұ, ү, ы, і


Дауыссыз
б, г, ғ, д, ж, з, й, к, қ, л, м, н, ң, п, р, с, т, х, һ, ш

4 слайд

Фонетикалық талдау үлгісі:
Танысу – та-ны-су – үш буынды:
1, 2, 3 – ашық буындар.
Т – дауыссыз, қатаң
А – дауысты, жуан,ашық,езулік
Н- дауыссыз, үнді
Ы – дауысты, жуан,қысаң,езулік
С – дауыссыз, қатаң
У – дауысты, жуан,қысаң,еріндік
Сөзде 6 әріп, 6 дыбыс бар

5 слайд

Буындар

6 слайд

Үндестік заңы
Буын үндестігі
(слоговой сингармонизм)
а)жуан+жуан+жуан:
оқу+шы+лар
б)жіңішке + жіңішке + жіңішке:
етік +ші+ лер


Дыбыс үндестігі
(звуковой сингаромонизм)
а) қатаң ; б, в, г, д + қатаң
бас +тық
ә)ұяң (б,в,г,д әріптерінен басқа) +ұяң,үнді: ауыл+ға
б)…к г кезек+і –кезегім
...п +дауысты б мектеп+ і- мектебім
...қ к қайық +ы - қайығым

7 слайд

Тапсырма 1. Сөздерді жуан және жіңішке сөздерге екі бағанға бөліп жазыңдар.
Күн, сәуір, арман, табиғат, өлке, жер, қарағай, ұшқыш, дүйсенбі.
 
Тапсырма 2. Көп нүктенің орнына дауысты дыбыстарды жаз.
С...рға, м...лдір, к...гілдір, к...ндіз, б...лт, ж...м..с, ж...лдыз, қар...ндас, кер...ет.

Тапсырма 3. Ұяң әріпке басталатын сөздер жазып, аудар.

8 слайд

Тапсырма. 1. Сөздерді буынға бөл.
Көктем, айтыс, өрнек, саусақ, тігінші, достар,ара, үлкен, жалғыз, қарбыз, астық.
 
Тапсырма. 2. Сөздерді буынға бөліп, екпін қой.
Қаранғы, әсем, тау, түйе, Отан, ұлт, ине, Алматы, шәкірт, мереке.
 
Тапсырма. 3. Сөздерді буынға қарай 3 топқа бөліп жаз.
Мысалы, 1 2 3
ата ба-ла кө-гіл-дір
Жаз, балдырған, күн, жүзім, қала, Астана, көше, сандық, тоқыма, мұражай

9 слайд

1.Тапсыпма:Берiлген сөздерге үндестiк заңына байланысты қосымшалар жалға, түсiндiр.

Орман, өлең, тау, жер, театр, есiк, терезе,
бөлме, домбыра,отбасы.
2.Тапсыпма: «Отбасы» –сөзіне фонетикалық талдау жаса

10 слайд

Ребусты шешіңіздер




ОГОНЬ
Ы.
Трек –схема арқылы сөйлем
құрастырыңыздар.
Отбасы
Дәстүр
Бос уақыт
Қайда тұрады?
Аға-апаларым
Ата-анам
Атам мен әжем
Іні-қарындастарым (сіңлім)

11 слайд

Мақал –мәтелдердің мазмұнын өз сөздеріңмен түсіндіріңіздер.
Ата – бәйтерек, бала – жапырақ
Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің
Адам болатын бала алысқа қарайды
Отан- отбасынан басталады.

12 слайд

1«Менің отбасым» мәтінін мәнерлеп оқып, аударыңдар.
Біздің жанұямызда сегіз жан бар. Атам мен әжем құрметті демалыста. Әкем жүргізуші. Шешем тігінші болып істейді. Атам мен әжемнің ортасында кішкентай Әсел отыр. Әжемнің сол жағында Сәуле отыр. Ол бірінші сыныпта оқиды. Әжемнің оң жағында Қанат отыр. Ол бесінші сыныпта оқиды. Шешем самауырдан ақ құманға шай құйып жатыр. Бәріміз шай ішіп отырмыз.

13 слайд

2.Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.
Сұрақтар:
1.Жанұяда неше жан бар?
2. Шешесі кім болып істейді?
3. Әкесі кім болып істейді ?
4. Сәуле нешінші сыныпта оқиды ?
5. Қанат нешінші сыныпта жұмыс істейді?
6. Атасы мен әжесі құрметті демалыста ма ?

14 слайд

Үй тапсырмасы:
Отбасы қандай болу керек?
Өз ойларыңды жазып келіңдер!

1 слайд

Үй тапсырмасын тексеру:


1. Апта күндерін айтыңдар.
2. Сен қай күні демаласың?
3. Сен қай күндері оқисың?
4. Аптаның бірінші күні қай күн?
5. Аптаның үшінші күні қай күн?
6. Жұма аптаның нешінші күні?

2 слайд

Уақыт
Септіктер

3 слайд

4 слайд

5 слайд

6 слайд

7 слайд

Деңгейлік
тапсырмалар

8 слайд

Жұмбақ
Сырт-сырт етеді,
Уақыт өтеді.
Күнде есебін жаттайды,
Ешбір тыным таппайды.
Алмайды бір тағат
Оның аты ...

9 слайд

Бұл менің (друг) ...







(Сегодня) (воскресенье)- демалыс күні.
-Ол сағат ... қалғанда тұрды.

10 слайд

Тұрғасын сағат .... жаттығу орындады.

11 слайд

Сағат ... жуынды.

12 слайд

Сағат .... таңертеңгі асын ішті?

13 слайд

Ол бүгін достарымен (в лес) демалуға барды.

14 слайд

(Вечером) екеуіміз шахмат (играли).

15 слайд

.... (вечерний) тамағын ішті.

16 слайд

(Время) .... болды.

17 слайд

Сағат ... ұйықтауға жатты.

18 слайд

Келесі күні таңертең екеуіміз (остановкада) тағы кездестік.

19 слайд

Септіктер.
І-деңгей.
Тапсырма . Зат есімдер қай септікте тұрғанын анықтаңыздар.
Әкеме, тақтаны, ағашты, матадан, Мұратта,басты, орманға, заттың, жолшы, ұннан.
 
ІІ-деңгей.
Тапсырма. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді жазыңыздар.
Керекті сөздер: зауытта, Асанға, үйлер, оқушылармен, кітапханадан.
 
Әкем... істейді. Мен кеше... қонаққа бардым. Қалада көп қабатты.. бар. Мұғалім... жиналыс өткізді.
 
ІІІ-деңгей.
Тапсырма. Жақшаны ашып, сұрақтарға жауап беріп, қазақ тіліне аударыңыздар.
Арман приехал (откуда?). Детей учит (кто?). Дети пошли в парк ( с кем?). Мальчик после школы проважал (кого?). На восьмое марта Алия подарила цветы (кому?). (У кого?) острые зубы.

20 слайд

 
Тест.
1. Алматы қайда орналасқан?
а)шығыста ә)онтүстiкте б)батыста в)солтүстiкте
2. Iлiк септiктiң сұрағын тап.
а)кiм? ә)кiмге? б)кiмнiң? в)кiммен?
3. Барыс септiктен тұрған сөздi тап.
а)қалаға ә)мұражайдың б)ұлтым в)құстар
4. Көмектес септiктiң жалғауларын тап.
а)-дан –ден ә)-да –де б)-мен–бен–пен в)-ның –нiң
5. Табыс септiктiң сұрақтары
а)кiмдi? ә)кiмге? б)кiммен? в)кiмнiң?
6. «Қаладан» деген сөздiң аудармасын тап.
а)в город ә)с города б)в городе в)городом