Сабақтың тақырыбы: Еліктеу сөзді қайталау
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік: еліктеу сөздерді мағынасына, құрамына, тұлғасына
қарай ажырата білу; еліктеу сөздерді сөйлем ішінде атқаратын қызметіне қарай
талдай білу; оқушылардың алған білімдерін жан-жақты тексеру.
ә) Тәрбиелік: оқушыларды халықтық педагогика тұрғысында
тэрбиелеу; сөз өнерін қадірлей білуге үйрету.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың көрнекілігі: үнтаспа, мысалдар жазылған плакат беттер,
тасымал
тақта.
Сабақтың басқа пәндермен байланысы: әдебиет, биология.
Сабақтың барысы.
1.
¥йымдастыру кезеңі.
2.
Сүрақ - тапсырмалармен жүмыс.
Өткен сабақты қайталауға байланысты сүрақтар
1.
Еліктеу сөз дегеніміз не?
2.
Еліктеу сөздің қандай түрлері бар?
3.
Дыбыстық електеуіш және бейнелеуіш сөздер дегеніміз не?
4.
Негізгі және туынды еліктеуіш сөздер дегеніміз не?
5.
Еліктеу сөздердің емлесін айтыңдар.
6.
Еліктеу сөздер сөйлемде қандай қызмет атқарады?
(Оқушылар сүрақтарға тиісті жауаптарын береді)
3.
Еліктеу сөздерге сөздік диктант.
Жымың етті, жылт-жылт, цорбаңдап, сылдыр цацты, митыңдау, цаңц
етті, салдыр — гүлдір цүлады, сылц - сылц күлді, ирең-ирең етті.
(Оқушыларға оқытып, еліктеу сөздерді қүрамына, мағынасына,
қызметіне қарай талдату).
4.
Үндаспадан «Бір қазан сүт қайда кетті?» деген өлеңді тыңдату
(Оқушылар бүл өлеңнің мейірімділікке, жомарттыққа, кісіні қадірлеуге,
қайырымдылыққа шақыратынын айтып өтеді. Нәтижесінде еліктеуіш сөздерді теріп
жазып талдайды).
5.
Кітаппен жүмыс
1.310- жаттығуды ауызша орындау.
: 2. 312 - жаттығуды орындау барысында оқушылар көп нүктенің
орнына төменгі ! еліктеуіш сөздердің тиістісін қойып, тақтаға орындайды.
6.
Тасымал тақтаға жазылған Абай өлендерін оқытып, еліктеу сөздерді
тауып, талдату.
' 1. Бойы бүлғаң, сөзі жылмаң,
Кімді көрсем, мен сонан.
Бетті бастым, қатты састым,
Түра қаштым жалма - жан.
2. Болмасын кекшіл, болсайшы көпшіл,
Жан аямай кәсіп қыл.
Орынсыз ыржаң, болымсыз қылжаң Бола ма дәулет нәсіп бүл.
Еңбек қылсаң ерінбей,
Тояды қарның тіленбей.
3. Жартасқа бардым, күнде айқай салдым.
Онан да шықты жаңғырық,
Естісем үнін,
Білсем деп жөнін Көп іздедім қаңғырып.
Баяғы жартас, бір жартас,
Қаңқ етер, түкті байқамас.
(Біріншіден, өлеңнің айтайын деген ойын, мэнін түсіндіру.
Екіншіден, еліктеуіш сөздерді тауып, талдау).
7.
Плакат бетке жазылған мысалдарды оқытып, еліктеуіш сөздерді
талдату.
7.
Үлп - үлп етіп тымағы,
Желп-желп етіп қүлағы
Суды кешіп түрады (қүрақ)
8.
Сылдырсыз аққан судан без,
Ата сыйламаған үлдан без. (мақал)
8.
«ЖүіУібак жасыру» ойыны.
1.
Маң-маң басқан, маң басқан,
Шудаларын шаң басқан,
Екі өркешін қом басқан,
Екі аяғын тең басқан. (түйе)
2.
Қалқиған үзын қүлағы
Елеңдеп қорқып түрады. (қоян)
3.
Тарпаң - тарпаң тарбиған,
Түрі жаман жарбиған (тасбақа)
9.
Мақал - мәтелдер айту.
1.
Сөз жаманы - сыбыр болар,
Жалқаудың ісі - жыбыр болар.
2.
Шыбық тимес шыңқ етер.
3.
Қарға болса да, бақ-дәулеті сай болса,
Жер жарады қарқылы.
10.
Адамның күлкісіне байланысты туған еліктеу сөздерді тапқызу.
(Жымыңдау, сылқ-сылқ, сақ-сақ, қарқ-қарқ қарқылдау, ыржиып күлу,
жымиып күлу қылжықтау, ыржықтады, қылмаңдады, сыңғырлады, шиқ-шиқ күлді,
сықылықтап күлді, т.б.).
П.Қүстар мен аңдардың, жан - жануарлардың дыбыстары мен
қимылдарына еліктеуден туған сөздерді атау.
(Қаз қаңқылдайды, қарға қарқылдайды, сауысқан шықылықтайды, бақа
бақылдайды, жылан ысылдайды, ит ырылдайды, тауық қыт - қыттайды, т.б.).
12. Төмендеғі сөйлемдердеғі еліктеу сөздерді тауып, білдіретін
мағынасын айтқызу.
1.
Ауыл шырт үйқыда (Шырт - тыныштық, тым - тырыс деген мағына
береді).
2.
Беті бүлк етпеді (Бүлк - үялмады, ештеңе әсер етпеді деген мағына
береді).
3.
Бір орнында тықыршып түра алмады (Тықыршып - шыдамсызданды,
алаңдады деген мағына береді).
Сабақтың қорытындылау.
Еліктеу сөздердің көркем әдебиет пен ауызекі сөйлеу тілінде алатын
орнына тоқталамын.
Оқушылардың білімін бағалау.
Сабақта белсенділік танытып, жақсы қатысып отырған оқушыларға
тиісті бағаларын қою.
Үйге тапсырма.
Еліктеу сөздерді қайталау, «Көктемгі көрініс» тақырыбына мэтін
құрастыру. (Мәтінде еліктеу сөздер болуы керек).
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.