Мероприятие "День Хакасского языка"

Хакас тiлiнiy кeнi

Хыс – Чалахай иирнең, аарлығ олғаннар, воспитательлер паза аалҷылар!

Оол – Хакас тiлiнiy кeнi! Eртeн айыныy 4-xi кeнiнде Хакас тiлiнiy кeнi полча. Ноuа 4 сентябрьда?

Хыс - Енисей губерниязыныy чон eгредии пjлиинiy «О выработке хакасской письменности» чарадиин чуртасха кирер пjгiннеy, Хакас уездiнiy революционнай комитедi 4 сентябрьда 1924 чылда алuан чахии хоостыра уездтегi чон eгредии пjлиинде jнетiн комиссия тjстелген.

Оол – 1925-1926 чылларда Хакас уездiнiy национальнай школаларында eгредiгнi хакас тiлiнеy апарып пастирuа киректелген. Аннаyар пу комиссияа, хакас алфавидiн тимнеп, 1-ғы-2-ҷi  класстарuа учебниктер сыuарыбызарuа пjгiн турuызылuан.

Хыс – Хакас тiлi кeнiн чуртасха кирердеyер «Хабар» газетаныy jjн редакторы Радион Сунчугашевтiy саuызы полuан.

Оол – Ол туста полған Хакасия пазы Виктор Михайлович Зимин ол саuыснаy чарасхан. Аныy чахиинаy «Об установлении Дня Хакасского языка» закон проектi тимнелген. Анда Хакас тiлi кeнiн 4 сентябрьда таныхтирдаyар алынxа пазылuан.

Хыс – Хакас тiлi 1200 чылxа чуртапча.

Оол – Пÿÿн пiс интернатта Хакас тiлiне чарыдылған иир иртiрчебiс.

Хыс – ÿртÿн айының 6-ҷы кÿнiнде диктант пазарынҷа марығ ирткен.

Оол – аның салтарлары:

 5 – 6 – ҷы класстар аразында 3-ҷi орын алған: Анжиганова Даша, 6-ҷы класс;

2-ҷi орын – Боргоякова Айсу, 7-ҷi класстың ÿгренҷiзi;

1-ғы орын алған Амзаракова Валя, 6-ҷы класс.

Хыс – 8 – 11 класстар аразында 3-ҷi орын алған Кильчичаков Яша, 9- ҷы класс;

2-ҷi орын - Миягашева Алина – 8-ҷi класс;

1-ғы орын алған паза абсолютнай чиңiсчi пол парған Сербигешева Маргарита, 11 класс.

Оол – ÿртÿн айының 7-ҷi кÿнiнде кибелiс хығырчатханнарның аразында марығ ирткен.

Аның салтарлары:

5 – 6-ҷы класстар аразында 3-ҷi орын алған Тодиков Денис, 7-ҷi класс;

 2-ҷi орын – Торокова Вика, 6-ҷы класс;

1-ғы орын алған Тенезбаева Алтынай, 7-ҷi класс.

Хыс – 8 – 11 класстар аразында 3-ҷi орын алған Бурнаков Андрей, 9-ҷы класс:

2-ҷi орын –Чебодаева Валерия, 11-ҷi класс;

1-ғы орын алған Патачаков Сабир, 9-ҷы класс.

Оол – Пу парчатхан неделя тооза  хоосчылар аразында марығ чарлаабыс. Хоостар Хакасия темаа чарыдылған. Салтарлар:

Хыс - 5 – 6-ҷы класстар аразында 3-ҷi орын алған

2-ҷi орын -

1-ғы орын алған

Оол - 8 – 11 класстар аразында 3-ҷi орын алған

2-ҷi орын -

1-ғы орын алған

Хыс – Аарлығ ÿгренҷiлер, марығларда араласхан ÿчÿн прайзын

алғыстапчабыс!

Оол – амды Хакас тiлiне чарыдылған иирнi пастирға чарадыңар!

Хыс – Удурлаңар 6-ҷы класстың ÿгренҷiзiн – Валя Амзаракованы! Ол  сiлiг Хакас чирiнеңер кибелiс хығыр пирер!

( Валя хығырча)

Оол – Сiрер хакас тiлiнең сöспектер пiлчезер бе? Кем чоохтап пирер? ( 3 кiзi чоохтапча)

Хыс – амды 7-ҷi класстың ÿгренҷiлерi «Пу кирек полған Торымас аалда» тiп ойын кöзiт пирерлер.

Хыс – (олғаннарзар айланча) Чоохтап пирiңер: Кем пастағы хакас романын пас салған? Хайдағ чылда?

Оол – амды 8-ҷi класстың ÿгренҷiлерi пiске теелбек кöзiт пирерлер.

Хыс – Кем таптырғас таап пирер?

- Iкi харындас чол кизiре чуртапчалар, че удур-тöдiр кöрiспинчелер.

- Хазың пазында хара миндiр. Нимедiр ол?

Оол – Амды 5-ҷi класстың ÿгренҷiлерi постарын кöзiтчелер.

Хыс (залзар) – Кем пастағы хакас учёнай полча? Кем пiлче?

Оол – Амды 9-ҷы классха сöс пирчебiс.

Хыс – Сиспектi таап поларзар ба?  Отыс ой ат аразында чалғыс чÿгÿрiк позырах ат.

Ахсы чоғыл – сығырча, азағы чоғыл – чÿгÿрче.

Ахсы чоғыл – чоохтанча, азағы чоғыл – килче.

Оол – Че, 10-ҷы класс постарыңны кöзiт пирiңер!

Хыс - Мойны чоғыл – тартынча, ахсы чоғыл – азыранча. Нимедiр ол?

- Амды кем пiрее таптырғас (загадка) чоохтир, пасхалары – нандырар?

Оол – Амды иң улуғларыбысха, иң хыйғаларға сöс пирчебiс – 11-ҷi классха!

Хыс - Мында пiстiң чапсых иир тоозылча. Прайзына алғыс!

Оол – Че, оол-хыстар, теелбек салаалар!