11 нче сыйныф өчен татар теленнэн эш программасы

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

11  нче сыйныф  өчен татар теленнэн эш программасы “Татар теле: 10-11 нче сыйныфлар. Башкортстан татар урта гомуми белем биру мәктәбе өчен дәреслек.-  Уфа: Китап, 2011” кә  нигезләнеп төзелде

10-11 нче сыйныфларда татар теленнән урта (тулы) гомуми белем бирүнең максатлары

1. Телне тулы бер система буларак күзаллау.
2. Татар халкының этник төркемнәре һәм диалектлары, төрки телләр, татар теле, татар язуы, татар халкының рухи, әхлакый, мәдәни мирасы турында мәгълүмат бирү.
3. Татар телен иҗтимагый күренеш буларак аңлау, тел нормаларын саклап, тормышның төрле ситуацияләренә бәйле рәвештә тел чараларын дөрес кулланып, үзара аралаша һәм аңлаша белү.
4. Тел берәмлекләрен танып, аларны тикшерә, чагыштыра алу һәм аралашуда урынлы куллану күнекмәләрен камилләштерү.
5. Текст һәм башка мәгълүмати чаралар белән эшләү, аннан кирәкле мәгълүматны ала белү һәм аны тиешенчә үзгәртә алу күнекмәләрен үстерү.
6. Укучыларның орфографик һәм пунктуацион грамоталылыгын камилләштерү.

Төп бурычлар

1. Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле белем бирү.
2. Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру.
3. Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү.

Формалаштырылган осталык һәм күнекмәләр

(уку елы башына)

1.      Милли телнең иҗтимагый тормыштагы әһәмиятен аңлау, телне саклау – милләтне саклауның төп өлеше икәнен үзләштерү.

2.      Язылган текстларның стиль үзенчәлекләрен - аера, эчтәлеген аңлап укый белү; фәнни, рәсми, публицистик стильдә, матур әдәбият стилендә язылган башлангыч текст үзенчәлекләрен тоеп, язма текстта шуларны бирә белү.

3.      Татар әдәби теленең үсеш үзенчәлекләрен күз алдына китерү; аралашу һәм үзара аңлашу чарасы буларак язма һәм сөйләмә тел үсештә булсын өчен, аның көндәлек кулланылышын тәэмин итү юлларын белү, ягъни телләр турындагы Законны тормышка ашыру юлларын үзләштерү.

4.      Татар тел гыйлеменең татарча укытыла торган башка фәннәр белән бәйләнешен аңлата белү; татар әдәби телен ассимиляцияләнүдән саклау.

5.      Татар теленең диалектлары һәм сөйләшләре турында гомуми төшенчәгә ия булу.

6.      Тексттагы проблемаларны формалаштыру, текстта күтәрелгән проблемаларны үз дәлилләрен китереп аңлата белү.

7.      Изложение һәм сочинениеләрне, сөйләм төренә туры китереп, төрле жанрда яза белү. Язмаларны сыйфатлама, модальлек, эмоциональлек элементларын, стиль үзенчәлекләрен кулланып тулыландыру һәм шомарта алу.

8.      Текст яки аның берәр өлеше нигезендә конспект төзү, тезислар әзерли алу, кемгә дә булса характеристика яза белү.

9.      Эш кәгазьләреннән хат, белешмә, мәкалә, расписка, акт, гариза һәм беркетмәләрне мөстәкыйль рәвештә яза алу.

10.  Сәнгатьле уку, әдәби телдә сөйләм күнекмәләренә ия булу.

Укучылар үзләштерергә тиешле осталык һәм күнекмәләр 

(уку елы ахырына)

1. Әдәби тел нормаларының үсешен халык үсешенә бәйләп аңлата алу.
2. Рун язуы турында төшенчә алу.
3. Гарәп язуында әдәби нормаларның үсешен белү. Гарәп язуын уку, ул язуның башлангыч күнекмәләрен алу.
4. Латин графикасының татар телендә үзенчәлекле кулланылышын күз алдына китерү.
5. Кириллицаны кабул итү, анда татар теленең үзенчәлекле авазларының бирелешен төшенү. Кирилл орфографиясенең төп үзенчәлекләрен белү, аның татар орфоэпиясенә һәм орфографиясенә тәэсирен аңлата алу.
6. Укучыда булган актив сүзлек запасының артуы.
7. Сөйләм һәм язма телнең, хәтер һәм фикерләү сәләтенең үсүе, рухи дөньяның баюы.
8. Татар теленнән алынган теоретик материалның аңлы үзләштерелгән булуы, тел фәнен яхшы белү.
9. Үзеңне бәяләү һәм башкаларга бәя бирү күнекмәләре булу.
10. Дәреслек белән эшләү, конспектлар төзү, белешмә әдәбияттан (төрле сүзлекләрдән, тәнкыйть материалларыннан, фәнни чыганаклардан һ.б.) файдалану күнекмәләре булу.

Программаның эчтәлеге

Фатих Кәрим исемендәге Ает урта гомуми белем бирү мәктәбенең уку планы һәм календарь-график планы нигезендә 2016-2017 нче уку елы дәвамында 32 дәрес үткәрү планлаштырыла. 5 диктант, 2 изложение яздыру күздә тотыла.

КАЛЕНДАРЬ-ТЕМАТИК ПЛАН

№	Тема	Сэгать саны	Уткэрелеш	Фактик
1	Рәвеш  Наречие	1	3.09
2	Ияртемнәр.  Звукоподражательные слова	1	10.09
	Бәйләгеч сүз төркемнәре
3	Бәйлекләр һәм бәйлек сүзләр  Предлоги и предложные сочетания	1	17.09
4	Теркәгеч һәм теркәгеч сүзләр  Союзы и союзные слова	1	24.09
	Модаль  сүз төркемнәре
5	Кисәкчәләр Частицы	1	1.10
6	Модаль сүзләр  Модальные слова	1	8.10
7	Контроль диктант	1	15.10
	Синтаксис
8	Синтаксис һәм аның төп берәмлекәре Понятие о синтаксисе.  Синтаксические единицы	1	22.10
9	Синтагматик кисәкләр  Синтагматические отношения	1	29.10
10	Гади җөмлә һәм аның төп үзенчәлекләре  Простое предложение и её особенность	1	12.11
11	Ике составлы җөмләләрдә баш кисәкләр Главные члены двусоставного предложения	1	19.11
12	Иярчен кисәкләр  Второстепенные члены	1	26.11
13	Җөмләнең модаль кисәкләре  Модальные частицы	1	3.12
14	Тиңдәш кисәкләр  Однородные члены	1	10.12
15	Җөмләнең аерымланган кисәкләре  Обособленные члены предложения	1	17.12
16	Контроль диктант	1	24.12
17	Бер составлы җөмләләр  Односоставное предложение	1	21.01
18	Җөмләдә сүз тәртибе Порядок слов в предложении	1	28.01
19	Кушма җөмләләр  Тезмә кушма җөмләләр  Сложные предложения. Сложносочинённые предложения.	1	4.02
20	Иярченле кушма җөмләләр. Иярчен ия һәм иярчен хәбәр җөмләләр Сложноподчиненные предложения.	1	11.02
21	Иярчен тәмамлык җөмләләр. Иярчен аергыч җөмләләр. Сложноподчинённые предложения с придаточным определительным и придаточным изъяснительным.	1	18.02
22	Контрольное изложение	1	25.02
23	Хәл җөмләләр. Сложноподчинённые предложения	1	4.03
24	Иярчен шарт һәм иярчен кире җөмләләр. Иярчен аныклагыч һәм кереш җөмләләр Сложноподчинённые предложения с придаточным условия и  придаточным  уступительным.	1	11.03
25	Контроль диктант	1	18.03
26	Сочинение “Иң зур хыялым”	1	8.04
27	Катлаулы кушма җөмлә. Усложненные сложные предложения	1	15.04
28	Куп ияченле катлаулы кушма җөмлә Сложноподчинённые предложения с несколькими придаточными	1	22.04
29	Катнаш кушма җөмлә. Сложное предложение с сочинением и подчинением	1	29.04
30	Чит сөйләм һәм аның төрләре. Кыек сөйләм  Чужая речь и её виды. Косвенная речь	1	6.05
31	Контроль диктант	1	13.05
32	Йомгаклау  Повторение и обобщение знаний	1	20.05

Укыту-методик комплекты

Дәреслек:

 Миңнеәхмәтов Р.Г., Миңнеәхмәтова Т. Ф.  Татар теле:10-11 нче сыйныфлар. Башкортстан татар урта гомуми белем мәктәбе өчен дәреслек.- Уфа: Китап, 2011.

Методик ярдәмлекләр:

1.      Вәлиева Ф.С.Саттаров Г.Ф. Урта мәктәп һәм гимназияләрдә татар телен укыту методикасы. – Казан: “Раннур”, 2000.

2.      Максимов Н.В. Урта мәктәптә татар теле укыту: Фонетика. Морфология: укытучылар өчен методик кулланма. – Казан: “Мәгариф”, 2004.

3.      “Татар теле. 5-11” интерактив дәреслеге (“Белем.ру” ҖЧҖ, 2009).

4.      Диктантлар җыентыгы: Татар урта гомуми белем бирү мәктәпләренең 5-11 нче сыйныфлары өчен. Укытучылар өчен кулланма/З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина. - Казан: Мәгариф, 2006.

5.      Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы: Татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 сыйныфлары өчен. Укытучылар өчен кулланма/Н.В.Максимов, С.М.Трофимова, М.З.Хамидуллина. - Казан: Мәгариф,2005

6.      Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар. - Казан: Яңалиф, 2006

7.      Эш кәгазьләре үрнәкләре/З.В.Валиев.-Казан: Татар китап нәшрияты, 1999

8.       Татар теле: Кагыйдәләр, күнегүләр: Урта гомуми белем бирү мәкт. өчен/Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова. - Казан: Мәгариф, 2007

9.      Хәзерге татар әдәби теле. Дидактик материал.

10.  Интернет – ресурслар:

http://www.mon.tatar.ru 

http://pedsovet.org  Бөтенроссия интернет-педкиңәшмәсе

http://www.bytik.ru Мәгариф системасында яңа технологияләр куллану – халыкара конференция

http://www.shoolexpo.ru

http://www. it-n.ru

http://. belem.ru

http://. Kitapxane.at.ru    татар телендәге әдәби әсәрләр китапханәсе

http://. Tatar.com.ru    татар теле сүзлекләр һәм үзөйрәткечләр

http://. Tatarca.boom.ru    татарча текстлар

http://. tataroved.ru   Татар тарихы: төрки – татар дөньясы