Открытый урок по казахскому языку в русских школах 11 класс

Сабақтын тақырыбы:    Ұялы телефон және компьютер                                   мерзімі: 12.03

Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері:                                                                      сынып: 11

1.      Білімділік: оқушылардың сөйлеу мәдениетіне, өзінше ойын білдіруге, біреудің пікірін тыңдай білуге, шығармашылықпен жұмыс істей білуге үйрету.

2.      Дамытушылық: сөйлеу тілдерін қалыптастырып, топпен жұмыс жүргізулерін, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту, түрлі әдістер арқылы шығармашылық біліктіліктерін арттыру. оқушыларды іздемпаздыққа, ұйымшылдыққа, өзін-өзі басқаруға, бағалай білуге бағыттау.

3.      Тәрбиелік: Өз заманымыздың озық ойлы, кең, өрісіті, мәдениетті азаматын тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері: «Миға шабуыл»,  диалогтік тәсіл,  АКТ,  суреттеу, түсіндіру, деңгейлік тапсырмалар, ойын, шығармашылық жұмыс.

Көрнекті құралдар: ұялы телефондар, сөздіктер, мәліметтер, ноутбуктар, рефлексия парағы, ватмандар, фломастерлер, қима қағаздар.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі Қызығушылықты ояту

Сабақты психологиялық дайындықтан бастау. Ол үшін балалар шеңберде қол ұстасып  тұрады. Бір –біріне жақсы тілектер айтады.

Мұғалім де тілек айтады: Балалар, Наурыз мейрамы жақындап келе жатыр.  Наурыздың өзіне тән салтына бағына отырып, әрбіріміз өткен жылғы өкпемізді ұмытып, татуласайық. Үлкендердің ақ батасын алып, бір-бірімізге ізгі тілек айтайық. Наурызда айтылған барлық жақсы тілек орындалады деп жатады ғой. Наурыз барлығыңызға құт әкелсін!

Көктемнің күніндей жарқырап

Жүздеріңнен күлкі кетпей,

Гүлдей жайнап жүре беріңдер!

1.Наурыз амандық, қуаныш, жақсылық әкелсін!

Көктем жылуы мен өмір қуанышын тілеймін!

2.Жаныңыз күн нұрындай жарқырап, ал көңіліңіз мейірімділік пен махаббат сезімдеріне тола берсін!

3.Наурызды да амандықпен қарсы алайық. Ұлыс оң болсын, ақ мол болсын, қайда барсаң, жол болсын!

4.Наурыз – жаңару мен тазару, махаббат пен сұлүлық мерекесі!
Әрқашан жаныңыз ізгі, көңіліңіз көтеріңқі болсын!

5.Наурыз көктемде келеді. Табиғат өзгеше түрге енеді. Бұл мереке өміріңізге жақсы өзгеріс әкелсін!

6.Ұлыстың ұлы күні елімізге, жерімізге құт - береке ала келсін.

Түрлі-түсті стикер бойынша балаларды топқа бөлу

-Бүгінгі сабақтың тақырыбын ашу үшін («Ой қозғау» ойыны) ойнау. Қайталанып келген әріптерді  алып тастау арқылы жасырынып тұрған сөзді табу. Осы сөздер арқылы сабақтың тақырыбын ашамыз.

1-топ                                                                                                     2-топ

СҰСЯСЛСЫС   СТСЕСЛСЕСФСОСНС                                АКАОАМАПАЬАЮАТАЕАРА

Ұялы телефон                                                                                    компьютер

Сабақ ережесін еске түсіру:

Алтын ереже:

· Тыныш отырып тыңда!

· Уақытты үнемдей біл!

· Тез ойлан!

· Сауатты жаз!

· Мұқият бол!

· Басқаны тыңдай біл!

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: Балалар, сендерге алдын ала тапсырмалар берілді. Сендер бүгін баяндама жасап келдіңдер. Қазір баяндамаларынды тындап шығамыз.

ІІІ. Жаңа сабақ: 1 топ (Айтылым, тындалым)

 Ұялы телефонның пайдасы ең негізгі әрі тиімді байланыс құралы болып табылады. Бұл пайдалы жағы болса, сонымен қатар зиянды жағы да қатар жүреді. Ұялы телефонды он жылдан бері ұстап жүрген адамдар қатерлі ісік ауруына шалдығады. Қазіргі уақытта осы құрылға арқылы науишник арқылы әуендер тыңдайды. Ол адам ағзасына өте зиянды, әсіресе есту мүшесі-құлақ. Құлақтың сыртқы бөлігі қабынады, сонымен қатар миға да зақымын тигізеді. Ұялы телефонды денеңе жақын ұстауға болмайды. Себебі, денеңе улы ултракүлгін сәулелер шашырап, сол жерге түрлі жаралар мен қатерлі ісік ауруына шалдығады. (Телефоннан интернет  арқылы жаңа сөздерді тауып алу, оқыту)

2 топ (Айтылым, тындалым)

  Компьютер арқылы біздер жазу жаза аламыз, сурет сала аламыз, музыка, кино көре аламыз. Сонымен қатар балалардың жақсы көретін ойындарын ойнай аламыз. Тышқанның қолдың бұлшық еттеріне әсері бар. Компьютердің әр бір құрылғысының зиянды жақтары бар. Мысалы, монитордан шыққан ултракүлгін сәулелері көзге, кеудеге зиянын тигізеді. Балалар күніне компьютер алдына 20-25 минут қана отыру керек.Сондықтан балалар компьютер алдында ұзақ уақыт отырмаңдар!  (Телефоннан интернет  арқылы жаңа сөздерді тауып алу, оқыту)

Ø  Венн диаграмманы жасау. Ұялы телефон және компьютердің зияны мен пайдасы. (Топпен жұмыс) Өз-өздерін бағалау.  Оқушылар тапсырмаларды орындап отырғанада домбыраның үні қосылады.

Ø  «Кубизм» стратегиясы. Тындалым, жазылым (тақтаға жазғызу)
1. Суретте: описать:         қазақ тілінде жалғаулардың қанша түрі бар? 
2. Салыстыр:  сравнить:   септік жалғауы мен көптік жалғауын салыстыр. (тақатаға жазу)
3. Зертте: исследуй:           үндестік заңына қандай жалғау бағынбайды? 
4. Сарала:  отобрать:        жіктік жалғауы мен тәуелдік жалғауының ерекшеліктерін ата. 
5. Қолдан: примени:              компьютер сөзін тәуелдеп, қолдану сөзін жікте. (тақтаға жазғызу)
6. Талқыла:  обсуди:            жіктік жалғауының нешінші жағына жалғау жалғанбайды? 

1. Суретте- 4 түрі бар:

1Көптік-көптік мағынаны білдіреді;

2Септік- сөздер септеледі;

3Жіктік- бастауыш пен баяндауышты байланыстырады;

4Тәуелдік- заттың біреуге немесе бір нәрсеге тәуелді екенін білдіреді. Менің

4.      Сарала:  Тәуелдік жалғауының 3 жағы және әр жақтың өзіне тән жалғаулары болады.

Жіктік 3 жақта жіктеледі.  Түбір сөзге жұрнақ қосылады (а,е,й) Мен

5. Қолдан: менің компьютерім, сенің компьютерің, Сіздің компьютеріңіз, оның компьютері

                   Мен қолданамын, сен қолданасың, Сіз қолданасыз, ол қолданады

5.      Талқыла:  Зат есім, сын есім, сан есім және есімдіктің 3-жағының қосымшасы жоқ, тек қана етістікке қосылады.

6.       

Ø  Ноутбук арқылы тест тапсырмаларын орындау. Бір-бірін тексеру

ІV. Бекіту «Алты тақия» ойыны (Айтылым, тындалым)

V. Сабақты қорытындылау: Рефлексия

-Балалар қазір «Светофор» арқылы түсініктерін көрсете аласыңдар.
Жасыл светофор –сабақ түсінікті.
Сары светофор - түсінікті, бірақ мұғалімнің көмегі керек.
Қызыл светофор –  түсініксіз
(Жасыл, қызыл көрсетсеңдер келесі сабақта коррекция сабағын өткіземіз)

Не білдім?	Бүгінгі сабақта білгенім...	Қызық болды...	Бүгінгі алған білімім алдағы өмірде қажет болады

VІ. Бағалау:   

VІІ. Жеке оқушыларға озық тапсырма беру: Презентация жасап келу (Саша, Самал, Нургүль)

Үйге тапсырма:  Диалог құрастыру

2 нұсқа

1. Қазақ тіліне тән дыбысы бар сөзді көрсетіңіз

   А) Барамын   В) Жазды   С) Алды   D) Мектеп   Е) Өмір

2. Туынды зат есімді көрсетіңіз

   А) Қала, дала   В) Күн, нұр   С) Егінші, бұрғы   D) Бала, сәби   Е) Көше, аула

3. Есімдік қалай аударылатынын анықтаңыз

   А) глагол   В) союз   С) подражательные слова   D) местоимение   Е) наречие

4. Тиісті есімдікті табыңыз. Асқар, Айгүл, Абай - ... біздің үйге келді.

    А) кім   В) бұл    С) бәрі    D) ешкім    Е) әрбір

5. Күрделі етістікті табыңыз

    А) Уәде берді    В) Жеңілмейді    С) Оқжетпес    D) Ақсерке    Е) Көкшетау

6. Арман сөзіне тіркес бола алатын сын есімді көрсетіңіз

   А) Көк   В) Таза   С) Ашық   D) Ширақ   Е) Биік

7. Қысқарған сөзді табыңыз

   А) Көз шырымын алды   В) Әлек салды   С) Кетіп бара жатыр   D) Оқуды үздік оқиды   Е) Педколледжді бітірді

8. Буын үндестігіне бағынбайтын сөзді табыңыз

   А) Жазушы   В) Мектептер   С) Дәріхана   D) Өнер   Е) Орман

9. Ұяң дауыссыз дыбыстан басталатын сөзді көрсетіңіз

   А) Шығыс   В) Әділ   С) Ғарыш   D) Рухани   Е) Қоғам

10. Антоним сөздерді табыңыз

   А) Әдепті бала   В) Биік, аласа   С) Қалаға барды   D) Кілт, құлып   Е) Әдейі, арнайы

3 нұсқа

1. Қ - әрпі жазылатын сөзді көрсетіңіз

   А) Көрі...ті   В) Кө...тем   С) Кәсіп...ер   D) Бере...е   Е) Бай...ау

2. Жұрнақ жалғанған сөзді табыңыз

   А) Жұмысшы   В) Жұмысқа   С) Жұмысын   D) Жұмыста   Е) Жұмыс

3.Күрделі сын есімді табыңыз

   А) Жасыл   В) Сұлу   С) Көк   D) Қызық   Е) Сары ала

4. Тұрлаусыз мүшелерге жататын сөзді табыңыз

    А) Бастауыш    В) Баяндауыш    С) Толықтауыш    D) Етістік    Е) Одағай

5. Есімдіктің құрамына қарай түрлерін көрсетіңіз

   А) Негізгі, туынды   В) Жіктеу, өздік   С) Дара, күрделі   D) Сілтеу, сұрау   Е) Болымды, болымсыз

6. Буын үндестігі сақталмаған сөзді көрсетіңіз

   А) Мектеп   В) Орман   С) Ғарышкер   D) Дәптер   Е) Оқушы

7. Антоним сөздерді табыңыз

   А) Аласа, тапал   В) Жылдам, ақырын   С) Қыздар бөлмесі   D) Көзі, мұрны   Е) Ағаш отырғызды

8. Буын үндестігіне бағынбай тұрған: Пәлеқор

   А) жұрнақ   В) жалғау   С) туынды сөз   D) түбір сөз   Е) біріккен сөз

9. ә, ө, і, ү, е дыбыстарының түрін анықтаңыз

   А) Ашық   В) Жуан   С) Жіңішке   D) Еріндік   Е) Езулік

10. Тұрақты сөз тіркесті табыңыз

   А) Тонды ілмеді   В) Жақсы тыңдады   С) Киімді ілмеді   D) Көз ілмеді   Е) Киім ілмеді

1- нұсқа

1. – лер жалғауы қай сөзге дұрыс келетінін көрсетіңіз

   А) Үй   В) Кітап  С) Бала   D) Қалам   Е) Кітап

2. Кім? Не? – қай септіктің сұрақтары екенін белгілеңіз

   А) Ілік  В) Барыс   С) Атау   D) Табыс    Е) Жатыс

3. Бір-біріне антоним бола алмайтын сөздерді табыңыз

   А) Биік – аласа   В) Әлсіз – жақын   С) Ақылды – ақымақ   D) Терең – таяз   Е) Жарық – қараңғы

4. Ашық буыннан ғана тұратын сөзді табыңыз

   А) Достық   В) Тамыр   С) Балаша   D) Арқар   Е) Шар

5. Үндестік заңына бағынбайтын қосымшасы бар сөзді табыңыз

   А) Дүние   В) Жолдастікі   С) Естелік   D) Мұрағат   Е) Көңілді

6. Түбір сөзді табыңыз                                    

   А) Ақылсыз   В) Малды   С) Ақылбек   D) Мұрагер   Е) Арман

7. Жалғаудың санын көрсетіңіз

   А) 2   В) 5   С) 4   D) 7   Е) 3

8. Жалпы зат есімді табыңыз

   А) Орындық   В) Алатау   С) Сәуле   D) Махаббат   Е) Көкшетау

9. Есімдік пен зат есімнен тіркескен сөз тіркесін табыңыз

   А) Төрт дос   В) Өткен өмір   С) Биік арман   D) Бұның кітабы   Е) Жаңа жыл

10. Негізгі етістікті көрсетіңіз

    А) Өсу    В) Өсір    С) Өсірілу    D) Өс    Е) Өсіру

Тест жауаптары

1 нұсқа

1-      А

2-      С

3-      В

4-      С

5-      В

6-      Е

7-      С

8-      А

9-      Д

10-  Д

Тест жауаптары

2 нұсқа

1-      Е

2-      С

3-      Д

4-      С

5-      А

6-      Е

7-      Е

8-      С

9-      С

10-  В

Тест жауаптары

3 нұсқа

1-      Е

2-      А

3-      Е

4-      С

5-      С

6-      С

7-      В

8-      А

9-      С

10-   Д

Шесть шляп      Вот краткое изложение принципов использования шести шляп.

Белая шляпа: информация Белая шляпа используется для того, чтобы направить внимание на информацию. В этом режиме мышления нас интересуют только факты. Мы задаемся вопросами о том, что мы уже знаем, какая еще информация нам необходима и как нам ее получить.

Красная шляпа: чувства и интуиция  В режиме красной шляпы у участников сессии появляется возможность высказать свои чувства и интуитивные догадки относительно рассматриваемого вопроса, не вдаваясь в объяснения о том, почему это так, кто виноват и что делать.

Черная шляпа: критика   Черная шляпа позволяет дать волю критическим оценками, опасениям и осторожности. Она защищает нас от безрассудных и непродуманных действий, указывает на возможные риски и подводные камни. Польза от такого мышления несомненна, если, конечно, им не злоупотреблять.

Желтая шляпа: логический позитив  Желтая шляпа требует от нас переключить свое внимание на поиск достоинств, преимуществ и позитивных сторон рассматриваемой идеи.

Зеленая шляпа: креативность   Находясь под зеленой шляпой, мы придумываем новые идеи, модифицируем уже существующие, ищем альтернативы, исследуем возможности, в общем, даем креативности зеленый свет.

Синяя шляпа: управление процессом   Синяя шляпа отличается от других шляп тем, что она предназначена не для работы с содержанием задачи, а для управления самим процессом работы. В частности, ее используют в начале сессии для определения того, что предстоит сделать, и в конце, чтобы обобщить достигнутое и обозначить новые цели.

Как это происходит

В групповой работе самая распространенная модель — определение последовательности шляп в начале сессии. Последовательность определяется исходя из решаемой задачи (подробнее об этом можно узнать на тренинге на «Шести шляпам»). Затем начинается сессия, во время которой все участники одновременно «надевают шляпы» одного цвета, согласно определенной последовательности, и работают в соответствующем режиме. Модератор остается под синей шляпой и следит за процессом. Результаты сессии суммируются под синей шляпой.

Преимущества

Вот некоторые преимущества метода шести шляп, найденные Эдвардом де Боно во время пребывания под желтой шляпой :)

1. Обычно умственная работа представляется скучной и абстрактной. Шесть шляп позволяет сделать ее красочным и увлекательным способом управления своим мышлением.
2. Цветные шляпы — это хорошо запоминающаяся метафора, которой легко научить и которую легко применять.
3. Метод шести шляп можно использовать на любом уровне сложности, от детских садов до советов директоров.
4. Благодаря структурированию работы и исключению бесплодных дискуссий мышление становится более сфокусированным, конструктивным и продуктивным.
5. Метафора шляп является своего рода ролевым языком, на котором легко обсуждать и переключать мышление, отвлекаясь от личных предпочтений и никого не обижая.
6. Метод позволяет избежать путаницы, поскольку только один тип мышления используется всей группой в определенный промежуток времени.
7. Метод признает значимость всех компонентов работы над проектом — эмоций, фактов, критики, новых идей, и включает их в работу в нужный момент, избегая деструктивных факторов.

Стратегия «Кубизм». На каждую группу кидают кубик, на гранях которого есть вопросы:
1. Охарактеризуйте

2. Сравните
3. Применение
4. Какая связь между ними?
5. Разберите
6. Способы получения

1. Суретте: описать:         қазақ тілінде жалғаулардың қанша түрі бар? 
2. Салыстыр:  сравнить:   септік жалғауы мен көптік жалғауын салыстыр. 
3. Зертте: исследуй:           үндестік заңына қандай жалғау бағынбайды? 
4. Сарала:  отобрать:        жіктік жалғауы мен тәуелдік жалғауының ерекшеліктерін ата. 
5. Қолдан: примени:              компьютер сөзін тәуелдеп, қол телефоны сөзін жікте. 
6. Талқыла:  обсуди:            жіктік жалғауының нешінші жағына жалғау жалғанбайды?