"Оңтүстік Американың табиғат зоналары" тақырыбына 7-сынып сабақ жоспары

ОҢТҮСТІК АМЕРИКАНЫҢ ТАБИҒАТ ЗОНАЛАРЫ

"Жарқын  жалпы орта білім беретін мектебі" КММ

география пәнінің мұғалімі

Каукенова Мария Аскаткызы

Мақсаты: Оқушыларға Оңтүстік Американың табиғат зоналары туралы толық мәлімет беру.

Міндеттері:

         білімділік: оқушыларға Оңтүстік Американың негізгі табиғат зоналары, олардың таралу аймақтары туралы білімдерін қалыптастыру, «гилея», «пампа», «льянос», «кампос» терминдері туралы түсінік беру;

         тәрбиелік: табиғи объектілерді таныстыру, олардың әсемдігі мен алуандығын көрсету арқылы табиғатты сүюге тәрбиелеу.  Табиғат сүйгіш-тік-экологиялық сауаттылығын арттыру, кәсіпкерлік қызметтерге баулу;

            дамытушылық: географиялық зоналылық туралы білімдерін нақты объектіде түсіндіру арқылы білімдерін одан әрі дамыту.

Көрнекіліктер:

1.     Бейсенова Ә., Әбілмәжінова С., Каймулдинова К. География. Материктер мен мұхиттар: Жалпы білім беретін мектептің 7-сыныбына арналған оқулық.-Алматы: Атамұра, 2007.-256 б.

2.     Әлемнің табиғат зоналары картасы (М 1:50000)

3.     Материктер мен мұхиттар географиясы. 7- сыныпқа арналған атлас, 2008 ж.-41б. (Табиғат зоналары-20 б.)

4.     Топ атауларының куверткасы («Амазонка», «Анхель», «Титикака»)

5.     «Иә - жоқ» ойынының таратпа карточкасы (3 дана)

6.     «Су тамшыларын жинау» ойынына арналған сөздер

7.     «Табиғат зонасы» атты сөзжұмбақ

8.     «Білім пирамидасы» мозайка құрастыру.

Сабақ түрі: дәстүрлі емес (ойын технологиясын қолдана отырып)

Сабақтың әдіс-тәсілдері: топтық, сұрақ-жауап.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

1) «Жорға» ойыны. Әр топқа 2 сұрақтан қойылады.

І топ  «Амазонка»

1. Жер шарындағы беткі суға бай материк? (Оңтүстік Америка)

2. Амазуну мағынасы (өте жылдам қозғалатын теріс ағыс)

ІІ топ. «Анхель»

1. Амазока өзенінің неше саласы бар? (500-ден астам)

2. «Қалайы алаңы» деген мағына беретін көл (Титикака)

ІІІ топ. «Титикака»

1. Маракайбо шығу тегі жөнінен қандай көл (лагуналық)

2. Тұщы су дельфині (иния)

2) «Иә-жоқ» ойыны. Карточка тарату.

«Иә-жоқ» ойыны

Оңтүстік Америка өзендерінің барлығы дерлік Атлант мұхиты-на құяды                      1

 

Парана өзенінің Ама-зонка өзенінен басты айырмашылығы-су деңгейінің аз болуы   2

Ең суы мол өзен –Ама-зонка                                        4

Оңтүстік Америка жеріне жауын-шашын мол түседі                   6

Титикака көлі лагуна-лық көл болып табы-лады                             3

Дүние жүзіндегі ең биік сарқырама –Ан-хель                              7

Игуасу сарқырама-сының биіктігі 72 метр                                         5

                                           Жоқ  

Иә                              Жоқ                 Иә

                                     Жоқ                                                   Жоқ

 

Иә                       Иә                                Иә          Жоқ

 

                                       Иә

                          Жоқ                                                     Иә

Ойынның жауабы: (1-2-5-6-3)    

3) «Су тамшыларын жинау» ойыны. Оқушылардың сабаққа ынтасын арттыру. Тамшы бейнесіне өзен, көл, сарқырама аттарын жазып, ал «көл», «өзен», «сарқырама» атты сөздерді бұлттар бейнесіне салып, тақтаға іліп қоямыз. Оқушылар тамшы бейнесіндегі өзен, көл, сарқырама аттарын бұлттардың атына сәйкес орналастырулары қажет.Оқушылардың логикалық ойлауын, жылдам есте сақтау қабілетін тексеруге арналған ойын түрі.

4) «Ойлан да тап» ойыны. Сөзжұмбақ шешу.

Т

А

Б

И

Ғ

А

Т

З

О

Н

А

С

Ы

Сұрақтары:

1.     Анд тауларында орналасқан ірі тектоникалық көл

2.     Мол сулы өзендер қатарына жататын өзен

3.     Амазонка өзені құятын теңіз

4.     Мол сулы өзендер қатарына жататын өзен

5.     «Амазуну» мағынасы кері ...

6.     Өте жылдам қозғалатын кері ағысты үндістер қалай атаған

7.     Титикака қандай көл

8.     500-ден астам саласы бар өзен

9.     Жазғы ыстықта кеуіп қалатын тұзды көл

10.  Тұщы су дельфині

11.  Дүние жүзіндегі ең биік сарқырама

12.  Ішкі суға жататын объект

13.  парана өзенінің су деңгейі неге байланысты өзгереді?

Сөзжұмбақты шешу нәтижесінде жаңа тақырып анықталады. 

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.

Оқушыларды жаңа саббаққа дайындау мақсатында ойды дамыту сұрақтары қойылды.

1.     Табиғат зонасы дегеніміз не?

2.     Оның құрауыш компоненттері?

3.     Биіктік зоналылық дегеніміз не?

Табиғат зоналары күрделі тақырыптардың бірі болғандықтан, оны түсіндіргенде қабырға карталарын және тірек сызбаларды пайдаланған дұрыс. Оқушылар тірек сызбаға қарап, қай табиғат зонасына қандай өсімдіктер мен жануарлар тән екенін есте тез сақтайды.

Оңтүстік  Американың  табиғат зоналары

1.

Ылғалды экваторлық ормандар (гилея)

 ағаш тәрізді папоротниктер, орхидеялар, гевея, хина ағашы, какао  бальс ағашы және т.б.

Ж-ормандар   капибара, пекари, ягуар, пума, колибри, анаконда және т.б.

2.

Ауыспалы ылғалды ормандар

 ағаш тәрізді папоротниктер, орхидеялар, гевея, хина ағашы, какао  бальс ағашы және т.б

Ж-ормандар   капибара, пекари, ягуар, пума, колибри, анаконда және т.б.

3.

Саваналар мен сирек ормандар

      Пальма, акация, кактус, мимоза, бөтелке ағаштары, кебрачо және т.б.

Ж- пекари, тапир, нанду түйеқұсы, ергежейлі бұғылар және т.б.

4.

Субтропиктік дала

  пампа шөбі,  қоңырбас, қамысты батпақтар.

Ж-пампа бұғысы, пампа мысығы, оцелот, теңіз шошқасы

5.

Шөлейт

    аласа және қатты, жатаған жастық тәріздес өсімдітер.

Ж-пампа бұғысы, пампа мысығы, магеллан түлкісі, гуанако ламасы, пума және т.б.

6.

Шөл

ломас, жатаған тәріздес өсімдіктер

7.

Биіктік белдеулік   тікенекті ксерофитті бұталар, селеу, бетеге

Ж- викунья, гуанако, кәдімгі лама, кондор, магеллан пингвині және т.б.

ІV. Бекіту сұрақтары

«Білім пирамидасы» ойыны.

Оқушылар сұрақтарға жауап беру арқылы, пирамиданы құрайды. Сұрақ ретіне сай жауаптар тақтаға ілінеді. Бұл ойын оқушыларды жаңа тақырыптағы ең басты терминдерге назар аударуға үйретеді және қызығушылықтарын арттырады.

1.     Ылғалды экваторлық ормандар (гилея)

2.     Ориноко саваннасы (льянос)

3.     Бразилия саваннасы (кампос)

4.     Субтропиктік дала зонасы (пампа)

5.     Табиғи каучук алынатын ағаш (гевея)

6.     Ит тұмсығы батпайтын қалың орман (сельвас)

7.     «Соқыр» тұман (гаруан)

8.     Ұзындығы 12 м-ге жететін әлемдегі ең үлкен жылан (анаконда)

9.     Әлемдегі ең кңшкентай құс (колибри)

10. Аса бағалы азотты тыңайтқыш (гуано)

V. Үйге тапсырма

§41-42 мазмұндау. Кескін картаға табиғат  зоналарының территорияларын түсіру.

VІ. Бағалау