План конспект урока по татарскому языку на тему " Хәзерге заман хикәя фигыльнең күплектә төрләнеше"

Дәрес темасы: Хәзерге заман хикәя фигыльнең  күплектә  төрләнеше.

Максат:1)  Өйрәнгән сүзләрне кабатлау һәм сөйләмдә активлаштыру; хәзерге заман хикәя фигылләрнең берлек санда төрләнешен ныгыту.

                2)  Хәзерге заман хикәя фигылләрне күплек санда  1 нче затта төрләнеше белән таныштыру һәм күнегүләр белән ныгыту; кушымчаларны дөрес ялгый белү.

3) татар теленә сөю, аны өйрәнүгә кызыксынучанлык тәрбияләү.

Дәрес тибы: яңа теманы аңлату.

Метод – алымнар: аңлату – күрсәтү , сүзлек белән эш , тәрҗемә эше , сорау – җавап , әңгәмә.

Материал :   Татар теле Татарский язык    Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 2 нче сыйныф рус балалары өчен татар теле hәм уку дәреслеге./ И.Л.Литвинов,Э.Р.Садыкова, Л.И.Гарипова – Казан: «Мәгариф» нәшрияты, 2009

 Җиһазлау : тема буенча презентация Power Point, экран , тестлар язылган карточкалар.  

Дәрес барышы

I . Оештыру. Дәрестә уңай психологик халәт тудыру.  ( 2минут)

1.     Исәнләшү.( җыр белән)

- Исәнмесез!

-Исәнмесез!

-Хәлләр ничек?

-Яхшы , рәхмәт. Ә сезнең хәлләр ничек?

- Бик яхшы, рәхмәт.       

    2.  Дежур укучы белән әңгәмә.

        - Бүген кем дежур?

        - Бүген мин дежур.

        - Бүген ничәнче число?

        - Бүген ________________ .

        - Атнаның нинди көне?

        - Бүген пәнҗешәбе (җомга)

        - Бүген көн нинди?

        - Бүген көн салкын ( салкынча, җылы).

        - Сыйныфта кемнәр юк?

        -Сыйныфта ________________

Балалар сез дәрескә әзерме?

-         Әйе, әзер!

II . Ориентлаштыру, мотивлаштыру этабы.

Актуальләштерү.

1.     Фонетик зарядка.

Ө-Өйрән!- Өйрәнә-өйрәнми

Ү-Үс! Үсә-үсми

Ә-Әзерлә! Әзерли-әзерләми

Йөз!  Йөзә-йөзми

2.     Өйрәнгән сүзләрне(лексиканы) искә төшерү.(татарчадан-русчага)

Бар!Ул бара . Ул бармый.

Эшлә! Ул эшли . Ул эшләми

Йөз! Ул йөзә. Ул йөзми.

Ярат! Ул ярата.Ул яратмый

Тот! Ул тота. Ул тотмый.

( Русчадан- татарчага  беренче рәттән башлыйбыз).

Пиши! Он пишет. Он не пишет.Он пишет на доске.

Расти!Он растет. Я расту. Красивый цветок растет

Он возращается. Я не возвращаюсь.

Он ловит. Ты ловишь

3.     Бирелгән җөмләләрне тәрҗемә итәргә.(Перевести на татарский язык.)

Красивая утка идет. Утки плавают на воде. Я вижу красивую утку.

4.     Рәсемнәр буенча җөмләләр төзү. ( по рисункам составляем предложение).

5.     Рәсем буенча сораулар төзү.

III.  Яңа материалны өйрәнү.

Ишектә шаку тавышы ишетелә.

-         Балалар  ишек шакыйлар. Кем килде икән?

Үрдәкләр киемендә балалар килеп керәләр.

-         Исәнмесез, балалар!

-         Исәнмесез!

Безгә үрдәк бәбкәләре кунакка килгәннәр. Алар сезнең янга буш килмәгәннәр, бүләк белән килгәннәр.Бүләкләре серле, биремле. Сез игътибар  белән аларны тыңлагыз. Бирелгән сорауларга җавап бирегез.( К нам  утята в гости пришли. Они пришли к нам не пустыми руками, а с подарками. Подарки загадочные, с заданиями. Вы их внимательно слушаайте и  загадайте, отвечайте на их вопросы)

Игътибар! Җырны тыңлыйбыз.

 Музыка яңгырый.” Үрдәкләр “  җыры башкарыла.

Без үрдәкләр,

Гел йөзмәктә.

 Суны бик яратабыз.

 Көне буе коенабыз.

Кичен өйгә кайтабыз.

Туннарыбыз  безнең ап-ак

Муеннарыбыз ап-ак.

Без атлыйбыз,

Шулай вак-вак.

Гөрләшәбез бак-бак

Без үрдәкләр,

Гел йөзмәктә.

 Суны бик яратабыз.

Балыкларны без тотабыз.

Үләннәрне йотабыз.

Туннарыбыз  безнең ап-ак

Муеннарыбыз ап-ак.

Без атлыйбыз,

Шулай вак-вак.

Гөрләшәбез бак-бак

Без үрдәкләр,

Гел йөзмәктә.

 Суны бик яратабыз.

Без йөзәбез, без чумабыз.

Тиз үсәбез шуңа без

-         Балалар монда без үткән дәресләрдә өйрәнгән нинди сүз бар?

-         - әйе, “ без” сүзе.

-         Ничек тәрҗемә итәбез?( Как переводим это слово?)

-         Без- мы.

-         Без үрдәкләр- мы утки.

-         Үрдәкләр нинди?

-         Үрдәкләр ап-ак, матур.

-         Игътибар! Экранга карыйбыз .

-         Сейчас находим слова которые  обозначают действия и отвечают на вопрос нишли?

-          Без яратабыз, коенабыз, кайтабыз,  тотабыз, ашыйбыз, йөзәбез,  уйныйбыз,үсәбез.

-         Тәрҗемә итәбез (Переводим ).

-         Мы любим, купаемся, возвращаемся,  ловим, кушааем, плаваем, играем,  растем

-         К этим словам какие окончания прибавлено?

          -быз/ -без.

       - Дөрес. 

                         ашыйбыз

                            утыра...

       Без               бара...

                           йөзәбез

                           эчә…

                           үсә…

Молодцы. Когда мы используем слово без мы прибавляем к словам, которые обозначают действия, окончания –быз( к твердым словам) /-без(к мягким словам).

-         Игътибар! Экранга карыйбыз.

Сез яратасыз, коенасыз,кайтасыз, атлыйсыз,гөрләшәсез,тотасыз, йотасыз, йөзәсез, чумасыз, үсәсез.

-         Нәрсә үзгәрде? (Что изменилось?)

-         Да , мы использовали слово сез и окончания изменились.

-         Мы прибавляем окончания –сыз или –сез

2.     Дәреслек белән эш.

*Дәреслекне ачабыз. 80 нче бит 3 нче күнегү. Кагыйдәне укыйбыз.(Открываем учебники  стр. 80 упр.3 ,читаем правило).

* 5нче күнегү, 80 бит (устно)

IV.Күңелле ял минуты.( музыка)

“ Үрдәкләр “ җырына физкультминутка

V. Белем һәм күнекмәләрне ныгыту.

1. Слова расположи в свои домики.(Тактага чыгып эшлиләр.)

                          

               Без нишлибез?                      Сез нишлисез?

 Сүзләр: барабыз, яратасыз, йөзәсез, уйныйбыз, ашыйм, йөгерәсез , сикерәбез,юасыз, көләбез,утырасыз,эчәбез,    эшлибез,карыйсыз, юынабыз

2.Төркемнәрдә эшлибез.

1 нче төркем.

Допиши окончания.

Мин  урындыкта утыра___. Син  чәй эчә_____. Без диванда утыра_____.

Сез суда  йөзә_______. Сез  мәктәпкә бара_____.  

2 нче төркем.

Найди ошибку и исправь ее.

Мин икенче сыйныфта укыйсың. Без мәктәпкә барабез. Сез китап укыйсыз.

3 нче төркем.

Впишите нужное слово, выбрав его из скобок. ( Син, Без, Сез)

.....  мәктәптән кайтасың. .......урманга  барасыз. .... тактага язабыз.

Тикшерәбез. 1нче төркемнең дөрес җавапларын тыңлыйбыз.

Мин урындыкта утырам. Син чәй уйнамыйсың  . Без диванда утырабыз. Сез суда  йөзәсез.

Сез аңлыйсыз. Без үсәбез.

2 нче төркемнең җавапларын тикшерәбез.

Мин икенче сыйныфта укыйм. Без мәктәпкә барабыз. Сез китап укыйсыз.

3 нче төркемнең җавапларын тикшерәбез.

СИН  мәктәптән кайтасың. СЕЗ урманга  барасыз. БЕЗ дәфтәргә язабыз.

VI. Йомгаклау.

1.     Рефлексия.

-          Без, сез сүзләрен ничек тәрҗемә итәбез?

-         Когда мы что-то делаем какие окончания прибавляем?

-         Без нишлибез?

-          Без уйныйбыз, ашыйбыз, утырабыз.

-          Сез нишлисез?

-         Сез уйныйсыз, карыйсыз, эшлисез

   2.  Укучылар  эшчәнлеген  бәяләү, билгеләр кую.

   3.  Үзбәя.

              Сез хәзер үз эшегезне бәялисез: өстәлдә үрдәк бәбкәләре ята.  Бик яхшы эшләсәгез – “5” ле билгесе тоткан үрдәк бәбкәсе, дәрестә үзегез теләп катнашсагыз – “4”ле билгеле үрдәк бәбкәсе; укытучы сорагач кына җавап бирсәгез – “3” ле билгеле  үрдәк бәбкәсе. (Оцените свою работу на уроке: возмите   на руки утят )  

      утенок с “5” - я работал очень активно;

      утенок с”4” - принимал участие на уроке, но нужно быть активнее;

      утенок “3” - принимал участие на уроке по вызову учителя.

      3. Өйгә эш.   3 җөмлә язарга