План урока по физике в 10 классе "Изопроцестер. Бойль-Мариот, Гей-Люссак, Шарль."

Сабақтың тақырыбы: Изопроцестер. Бойль-Мариот, Гей-Люссак, Шарль.

Сабақтың мақсаты:

• Оқушыларға идеал газ күйінің теңдеуі, универсал газ тұрақтысы, изопроцестер, Авогадро және Дальтон заңы түсінік беру.

• Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге дағдыландыру.

• Ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

Сабақ түрі: аралас

Сабақ әдісі: сұрақ-жауап.

Құрал-жабдықтар:

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.

1. Идеал газ түсінігі не үшін енгізілген?

2. МКТ негізгі теңдеуін қорытып шығарыңдар.

3. Қандай температура энергетикалық деп аталады?

4. Больцман тұрақтысының физикалық мағынасы қандай?

5. МКТ теңдеуінің жазылуының үш түрін көрсетіңдер.

6. Авогадро заңын тұжырымдаңдар.

7. Молекулалардың хаосты қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы жүйенің температурасымен қалай байланысқан?

8. Үйге берілген есептердің орындалысын тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Термодинамикалық параметрлерді бір –бірімен байланыстыратын теңдеу газ күйінің теңдеуі деп аталады.

-универсал газ тұрақтысы.

Универсал газ тұрақтысы дегеніміз –заттың 1 молінің температурасын 1 К-ге арттыру үшін оған қанша жылу мөлшерін беру қажет екенін көрсететін физикалық шама.

-идеал газ күйінің теңдеуі. Менделеев-Клапейрон теңдеуі.

-Клапейрон теңдеуі.

Изопроцестер.

Изортермалық процесс.

-Бойль-Мариотт заңы.

Бұл заңды тәжірибе жүзінде 1662 жылы ағылшын ғалымы Р. Бойль, одан біраз кейінірек 1676 жылы француз ғаламы Э. Мариотт ашты. Сондықтан ол Бойль - Мариотт заңы деп аталады.

Изобаралық процесс.

-Гей-Люссак заңы.

-көлемдік ұлғаюдың температуралық коэффициенті.

Аз тығыздықтар кезінде барлық газдар үшін .

Бұл заңды 1802 жылы француз ғаламы Гей - Люссак тәжірибе жүзінде тағайындалған. Сондықтан ол Гей - Люссак заңы деп аталады.

Изохоралық процесс.

-Шарль заңы

Бұл газ заңын 1787 жылы француз физигі Шарль ашқан. Сондықтан ол Шарль заңы деп аталады.

1811 ж. А.Авогадро болжамы: бірдей қысым мен температурада газдың бірдей көлеміндегі молекулалар саны тең.

Мольдік көлем:

Үлестік қысым деп газ қоспасының әрбір газы осы көлемді жалғыз өзі алатын кездегі қысымды атайды. Дальтон газ қоспасының қысым осы қоспаға кіретін барлық газдардың үлестік қысымдарының қосындысына тең екенін тағайындады.

Дальтон заңы:

IV. Есептер шығару: 9-жаттығу. №1, №2, №3.

Есеп шығару.
1. Мазмұны: Жабық ыдыстағы газдың 27ºС температура кезіндегі қысымы 75 кПа болды. - 13ºCтемпература кезінде қысым қандай болады?
2. Берілгені: Т1=27ºС = 300К
Т2=- 13ºC =260К
Р1=75кПа=75*103Па
3. Табу керек: Р2=?
4. Талдауы: Р1/Р2=Т1/Т2; Р2=Р1*Т2/Т1
5. Шешуі: Р2=75*103 *260/300=65*103 Па=65кПа
6. Жауабы: Р2=65кПа

V. Үйге тапсырма. §4.6. 9-жаттығу. №4, №5, №6.

VІ. Бағалау.

VІІ. Қорытындылау.