Презентация к уроку. Салчак Тока "Тас-Баштыг". 6 класс

• 1 слайд

  Амыдырал-чуртталганыӊ чаяакчызы.
  Ажы-төлүнүӊ азыракчызы.
  Ажыл-ишчи болгаш эрес-кежээ.
  Кезээде аас-кежикти улустарга сөӊнеп чоруур.
  Мерген угаанныг сүмелекчи.
  Могаг-шылаг чок.
  Сагыш-сеткили ак.
  Уйгу-дыш билбес.
  Уругларыныӊ кижизидикчизи.
  Хүлүмзүрүү уян-чымчак.
  Эриг баарлыг.
  Эрге-чассыг карактарлыг.
  Кымыл ол?
  

• 2 слайд

  Словарьлыг ажыл.
  Доора-Хем-Тожуда чер ады.
  Айызап- артыжап.
  Бүшкүк-шала хөкпегер.
  Чуруктар-алгы быжындылары.
  Доруктуруп-өстүрүп.
  Алажы-тос чадырныӊ узун ыяжы.
  Сыра-кургап, кадып калган ыяш.
  Сүге-балды.
  

• 3 слайд

  Тас-Баштыг
  

• 4 слайд

  угаанныг
  Тас-Баштыг
  кежээ
  томаанныг
  оожум
  бөдүүн
  

• 5 слайд

  «Бодум база ие кижи мен, чуртталгам иштинде аар-бергелерни хөйнү көрдүм, уруг-дарыымга ханы ынак мен. Ынчангаш Тас-Баштыгга черге чедир мөгейип тур мен. Ол кадай болза иениӊ ажы-төлүнге ынакшылыныӊ болгаш бердингениниӊ үлегери-дир. Тас-Баштыгныӊ уруглары ак сеткилдиг, шынчы, кежээ бооп доруккан. Силерниӊ номуӊар аажок эки болгаш херектиг чогаал-дыр, ол дээш силерге улуу-биле четтирдим».
  (Новосибирск чурттуг бир кырган номчукчунуӊ чогаалчы С.Токага чагаазы. Антон Калзаӊныӊ «Тыва литература» деп номундан).
  
  

• 6 слайд

  Салчак Тока (Тывыкы)
  

• 7 слайд

  Наталья Дойдаловна Ажыкмаа-Рушева
  

• 8 слайд

  Вера Чүлдүмовна Байлак
  

• 9 слайд

  Иван Салчак «Ава»
  Чурук-биле ажыл
  

• 10 слайд

  Булут аразындан хүн караа чырык,
  Улус аразындан ие караа чымчак.
  
  Ада сөзү – алдын,
  Ие сөзү – мөӊгүн.
  
  Ие чокта – бүдүн өскүс,
  Ада чокта – чартык өскүс.
  

• 11 слайд

  Бажыӊга онаалга:
  «Тас-Баштыг» деп эгени кезектерге чарар, оларга аттар бээр.
  Ава дугайында кыска шүлүк чогаадыр.
  «Ава» деп кроссворд тургузар (күзели-биле).