Презентация на тему "Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем"

• 1 слайд

  ТҮСІНДІРМЕЛІ САЛАЛАС
  

• 2 слайд

  Құрмалас сөйлем
  (кемінде 2 жай сөйлем, күрделі ой)
  
  
  ұласпалы интонация
  жалғаулық шылау
  тиянақсыз
  салалас
  сабақтас
  аралас
  Білім арзан, Өзің білгенмен,
  Білу қымбат. өзгеден білім сұра.
  
  Ашу келсе – ақыл кетер,
  ашудан ақыл көп болса, ашу не етер?
  

• 3 слайд

  Құрамындағы жай сөйлемдердің Компоненттері өзара тең
  баяндауыштары тиянақты дәрежеде байланысқа
  түскен
  
  Байланысу түріне қарай
  
  Жалғаулықты Жалғаулықсыз
  САЛАЛАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМ
  

• 4 слайд

• 5 слайд

  
  Құрамындағы жай сөйлемдердің алдыңғысы
  соңғысына нұсқап, ал соңғысы алдыңғы-
  сының мазмұнын ашатындай,
  талдап түсіндіріп тұ-
  ратын құрмалас.
  
  
  Жалғаулық шылаусыз Сілтеу мәнді сөздер
  байланысады. Түсіндірмелі с. арқылы.
  Тыныс белгісі: тиянақты, Тыныс белгісі:
  : тең. -
  
  
  
  
  Ешқандай жалғаулық шылау
  болмайды, сілтеу есімдіктері,
  сілтеу мәнді сөздер арқылы
  байланысады.
  
  
  

• 6 слайд

• 7 слайд

• 8 слайд

  Күн бесіндікке келген кезде Көркемтайдың ауылы астан-кестен болды:
  
  Көкөзек Ушаковты алдап ұрды:
  
  Олардың төбесі төмен төңкерілген судағы көлеңке түрлі-түрлі:
  
  Балалар ол ұяға барудың да әдісін табады:
  
  5. Қазір Оспанның үйі үйтіп-бүйтіп ретке келтірілді:
  
  
  
  
  1. нәлі бар да, бақыры шықты.
  
  
  2. терезелерге жаңа әйнек салынды, қабырғалары әктелді, ауласына дейін сыпырылды.
  3. кемсеңдеп кемпір-шал жылады, қанын тартып сұрланып сең соққан балықтай мең-зең болып жастар тұрды.
  4. кейбіреулері суға шаншыла құлаған шоп-шолақ көк сәукеле сияқты да, енді біреулері жүнін сілкіп тірілткен үлкен сеңсең бөріктерге ұқсайды.
  5. сирағын қияққа тілдірмеу үшін олар аяғына жас қоғажайдан етік өріп алады, қолына қоғажайдан қолғап өріп киеді.
  

• 9 слайд

  1. Ұлбикенің асыққаны сонша –
  
  2. Жұрттың бәріне өлең сөздерінің қазіргі жағдайға үйлесімді көрінгені соншалық –
  
  3. Ақырында хутордың іруінің қатты етек алғаны сондай –
  
  4. Мұндай санасыз қондырыла салатын тәртіптен тартқан азабым соншама –
  
  5. Оның үстіне киген қытайдың қызыл шайысынан тігілген оқалы көйлегінің ұзындығы сонша –
  
  1. оның етегін бірнеше қыздар саусақтарының ұшымен ұстап көтеріп келеді.
  
  2. жалаң аяқ, сымбатты,білімді балаларға хутор қыздарының сызылған назы да әсер етпеді.
  
  3. Өлеңді олар сақ-сақ күліп қарсы алды.
  
  4. даяр тұрған тамаққа да қарамады.
  
  5. ақыры тіпті Россияға қайта қашып кетпек болдым.
  

• 10 слайд

  Түсіндірмелі салалас
  ереже
  мысал
  жалғаулықсыз
  сілтеу мәнді сөздер
  : -